राष्ट्रपतिका लागि थापेको 'ढोक्सा' खाली नहुनेमा कांग्रेस ढुक्क, हाेला त राजनीतिक उथलपुथल ?

राष्ट्रपतिका लागि थापेको 'ढोक्सा' खाली नहुनेमा कांग्रेस ढुक्क, हाेला त राजनीतिक उथलपुथल ?

A+ A A-

माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड राष्ट्रिय सहमतिको राष्ट्रपतिका लागि बाक्लो विमर्शमा जुटेका छन् । प्रचण्डकै भाषाको राष्ट्रिय सहमतिमा राष्ट्रपति निर्वाचित हुने सम्भावना कति छ प्रष्ट छैन । तर, प्रधानमन्त्री प्रचण्ड पछिल्ला दिनमा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग १० पुस ०७९ मा भएको सहमति स्वीकार गर्ने पक्षमा भने देखिएका छैनन् ।

उक्त सहमतिभन्दा बाहिर गएर राष्ट्रिय सहमतिको खोजीमा लागेका प्रचण्ड निरन्तर कांग्रेस, जसपा, एकीकृत समाजवादीसँग छलफलमा छन् । हिजो साँझ प्रधानमन्त्री दाहाल र कांग्रेसका शीर्ष नेताहरूबीच छलफल भयाे । कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा, वरिष्ठ नेता रामचन्द पौडेल, महामन्त्री गगन थापासहितका नेताहरू दाहालसँग छलफलका लागि बालुवाटार पुगेका थिए ।

झन्डै ३ घण्टा लामो छलफल राष्ट्रपतिमा सहमति जुटाउने प्रयासमा केन्द्रित थियो । भलै, उनीहरूबीच सहमति नै भएको चाहिँ सार्वजनिक भएको छैन । तर, अनौपचारिक रूपमा एमालेलाई राष्ट्रपति नदिने चाहिँ लगभग सहमति देखिन्छ । आज बिहान उपेन्द्र यादव र माधव नेपालसँग पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले छलफल गर्दैछन् । अर्थात, पुरानो गठबन्धनका नेताहरूसँग प्रधानमन्त्री प्रचण्डको दूरी कम हुँदै गएको छ । संवाद बाक्लिँदै गएपछि एमालेसँग दूरी भने लम्बिँदैछ र सम्बन्धमा संशय देखिन थालेको छ । राष्ट्रपति आफूले पाए कांग्रेस प्रचण्डलाई ५ वर्षकै लागि प्रधानमन्त्री दिन तयार देखिइसकेको छ ।

आफ्नो नेतृत्वको गठबन्धन जोगाउन नसक्दा कांग्रेस प्रतिपक्षमा पुगेकाे थियाे । सरकारलाई विश्वासको मत दिएपछि प्रतिक्षीको पहिचान पनि मेरो हो भनेर चिच्याउने अवस्थामा छ । तर अब रणनीति सफल भएमा कांग्रेसले गुमाएको सत्ता फिर्ता गर्नेछ । त्यसको औपचारिकता राष्ट्रपतिको चुनावबाट देखिनेछ ।

नयाँ राष्ट्रपतिको उम्मेदवारी दर्ता गर्न केही दिनको समय बाँकी छ । सरकार गठनका बेला राष्ट्रपति एमालेलाई दिन सहमत भएको माओवादीले पछिल्लो समय राष्ट्रिय सहमतिको उम्मेदवार अघि बढाउने अडान लिएको छ ।

पहिलो दुई वर्ष कांग्रेसबाट प्रधानमन्त्री हुनुपर्ने अडान कांग्रेसले राखेका कारण पुस १० गते माओवादीले एमालेसँग गठबन्धन गरेर अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री बनाएको हो ।

अहिले ठूलो दल कांग्रेसले राष्ट्रपतिका लागि सत्ता समीकरण नै फेरबदल गराउन चाहेको छ । केही दिनमा सत्तामा उथलपुथल हुने कांग्रेस नेताहरू बताउँछन् । राष्ट्रपति चुनावमा आफूलाई सघाए प्रधानमन्त्रीमा प्रचण्डलाई पूरा कार्यकाल दिनसमेत कांग्रेस तयार छ । पहिला पहिलो कार्यकाल प्रधानमन्त्री आफ्नै पार्टीबाट नभई नहुने अडानमा रहेको कांग्रेस रित्तो हात भएपछि पाँच वर्ष प्रधानमन्त्रीमा प्रचण्डलाई सघाउन तयार देखिएको हो ।

'राष्ट्रपतिमा समर्थन पाए दाहाललाई पाँचै वर्ष पनि प्रधानमन्त्री मान्न कांग्रेस तयार छ', कांग्रेस प्रवक्ता प्रकाशशरण महतले भने, ‘संवैधानिक व्यवस्थाअनुसार चल्ने राष्ट्रपति चाहिन्छ भन्ने हाम्रो मान्यता हो, यसमा प्रधानमन्त्रीजी सहमत हुनुहुन्छ । कांग्रेसले अस्थिरता चाहेको छैन, आवश्यक परे प्रचण्डजीलाई नै आगामी पाँच वर्ष प्रधानमन्त्री स्वीकार गरेर अघि बढ्न तयार छौँ ।’

राज्यसत्ताका सबै पद गुमाएको कांग्रेसमा त्यसको अपजस नेतृत्वमा पर्ने भन्दै केन्द्रीय समति बैठक र चुनावी समीक्षासमेत गर्न सकेको छैन । राष्ट्रपतिको चुनावमा माहौल नबिग्रियोस् भन्नेमा कांग्रेसको ध्यान छ । राष्ट्रपतिको विषयलाई लिएर कहिले एमाले अध्यक्ष ओली बालुवाटार धाउँछन् त कहिले प्रधानमन्त्री प्रचण्ड बालकोट पुग्छन् । कांग्रेस नेताहरू पनि माओवादीलाई फकाउन नेताको निवास धाउँछन् ।

राष्ट्रपतिको चुनावी नतिजा कांग्रेसको पक्षमा ल्याउन सभापति शेरबहादुर देउवा, वरिष्ठ नेताहरू रामचन्द्र पौडेल र कृष्णप्रसाद सिटौला, नेता शेखर कोइराला र महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा लागिपरेका छन् । राष्ट्रियसभाका संसदीय दलको नेता रमेशजंघ रयमाझी, उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का महामन्त्री थापा, प्रतिनिधिसभाका प्रमुख सचेतक रमेश लेखक बालुवाटारको नियमित सम्पर्कमा छन् ।

एमाले सांसदको बुझाईमा राष्ट्रपतिको माहोल एमालेको कन्ट्रोल भन्दा बाहिर गैसक्यो । ‘पार्टीमा राष्ट्रपतिको चुनाव अब हाम्रो कन्ट्रोलमा नरहेको ब्रिफिङ हुन थालेका छ । त्यसको लागि रणनीति बनाउन पार्टी लागि परेको छ,’ एक एमाले सांसदले शिलापत्रसँग भने ।

शुक्रबार बालकोटमा एमाले अध्यक्ष ओलीले १० पुसकै सहमतिबाट दायाँबायाँ गर्न नसकिने अडान प्रचण्डसामु स्पष्ट रूपमा राखे । बालकोट स्रोतका अनुसार शुक्रबार ओलीले प्रचण्डलाई भनेका छन्, ‘राष्ट्रपतिका विषयमा यसअघिको सहमतिबाट दायाँ बायाँ हुँदैन । गठबन्धनमा पनि टुट्दैन । तर, यो गठबन्धन तोड्ने कि सहमति पालना गर्ने तपाईँ नै रोज्नुहोस् ।’

ओलीले प्रचण्डसामु स्पष्ट रूपमा एमालेको अडान राखेपछि प्रचण्ड दबाबमा देखिए । स्रोतका अनुसार प्रचण्डले जवाफमा ओलीलाई भनेका छन्, ‘म सबै मिलाउँछु । सहमतिबाट भागेको छैन ।’ तर प्रचण्डले माओवादीले के गर्छ भन्ने स्पष्ट जवाफ भने ओलीलाई दिएनन् ।

एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले कांग्रेसले राष्ट्रपतिको लागि ढोक्सा थापेको बताउँदै आएका छन् । आफूले थापेको ढोक्सामा राष्ट्रपति र सत्ताको माछा पर्छ कि पर्दैन भनेर कांग्रेसले चनाखो भएर खेल खेलिरहेको छ । उसले एमाले माओवादीको संवादलाई नियालिरहेको छ ।

प्रचण्डको ग्रीन सिग्नल पाएर हौसिएको कांग्रेसले माओवादीकाे औपचारिक निर्णय पर्खिएको छ । ‘राष्ट्रपति निर्वाचनमा माओवादीले कांग्रेसलाई समर्थन गर्नेमा ढुक्क छौँ, पार्टीका फरक नेताहरूको भेटमा प्रधानमन्त्रीले वचन दिइसक्नुभएको छ । घुमाउरो भाषामा सार्वजनिक अभिव्यत्ति पनि नियाल्नुस् न । हामी माओवादीको औपचारिक निर्णयको प्रतीक्षामा छौँ', कांग्रेसका नेताले भने । माओवादीले औपचारिक निर्णय गरेलगत्तै राष्ट्रपतिको उम्मेदवार छान्न लाग्ने ती नेताले बताए ।

नयाँ कोर्ष सुरु भएको कांग्रेस नेताहरू बताउँछन् । ‘ज्योतिषिय ढंगले गते तिथि मिति तोक्दिनँ । तर, राजनीति नयाँ कोर्षमा जाने स्थितिमा गएको छ । नयाँ केही न केही हुन्छ,’ कांग्रेसका प्रमुख सचेतक रमेश लेखकले भने ।

दोस्रो दल हुँदा पनि पार्टीबाट राष्ट्रपति बनेको इतिहास कांग्रेससँग छ । ०६५ सालमा नेपालको पहिलो राष्ट्रपतिमा डा रामवरण यादव निर्वाचित हुँदा कांग्रेस तत्कालीन संविधानसभाको दोस्रो दल थियो । ‘पहिलो दल नहुँदा त रामवरण यादवलाई राष्ट्रपति बनाएको कांग्रेस अहिले पहिलो दल छ,’ कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य अजयबाबु शिवाकोटीले शिलापत्रसँग भने, ‘अहिले पहिलो पार्टी छ र पार्टी संयन्त्र राष्ट्रपतिको लागि लागिपरेको छ ।’

प्रकाशित मिति: सोमबार, फागुन ८, २०७९ ०६:२५