धुर्मुस-सुन्तलीले लगाइदिएकाे ऋणले रेणु दाहाललाई परेको अप्ठेरो

रङ्गशालासम्बन्धी सम्झाैता हुँदाकाे तस्वीर ।

A+ A A-

चितवनमा बन्दाबन्दै रोकिएको गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय रङ्गशालाबारे मंगलबार प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल निवास बालुवाटारमा विशेष छलफल भयो । प्रधानमन्त्री दाहाल, खेलकुद सचिव सूर्यप्रसाद गौतम, भरतपुर महानगरकी मेयर रेणु दाहाल र धुर्मस सुन्तली फाउन्डेसनका अध्यक्ष सीताराम कट्टेल (धुर्मुस) बीच लामो छलफल भए पनि परियोजनाको काम अघि बढिहाल्ने गरी निचोड निस्किएन । छलफल निष्कर्षहीन हुनुको एउटै कारण थियो, फाउन्डेसनले लगाएको ऋण ।

फाउन्डेसनकाे दाबीअनुसार, रङ्गशाला बनाउने क्रममा उसलाई १८ करोड ४० लाख रुपैयाँ ऋण लागेको छ । सरकारले यो सबै ऋण तिरिदिएर बाँकी काम आफैँ अघि बढाओस् भन्ने उसको माग छ । बालुवाटार छलफलमा पनि धुर्मुसले के कसरी हुन्छ, यो ऋण तिरिदिन अनुरोध गरेका थिए । तर, उनले भनेजसरी ऋण तिरिदिन सजिलो नभएको जवाफ सरकार पक्षले दियाे ।

‘यसमा कानुनी अड्चनहरू छन् । यो ऋण तिर्न निकै जटिल छ भन्ने कुरा आयो’, छलफलमा सहभागी भरतपुर महानगरपालिकाकी मेयर दाहालले भनिन् । उनका अनुसार, तालुकदार मन्त्रालय र निकायका प्रतिनिधि रहने गरी बनाएको अनौपचारिक टोलीले थप अध्ययन गरेर उपायहरू सुझाएपछि थप कुरा गर्नेगरी बालुवाटार छलफल सकिएको थियो ।

प्रधानमन्त्री दाहालले यो परियोजनालाई जेजसरी हुन्छ पहल गरेर अघि बढाउनुपर्नेमा जोड दिएका थिए । ‘अब अध्ययन टोलीले केकस्ता उपायहरू सुझाउँछ हेरौं, त्यसपछि के गर्ने भन्नेबारे निर्णय लिऊँला’, प्रधानमन्त्री दाहालको भनाइ उद्धृत गर्दै मेयर रेणुले शिलापत्रसित भनिन् ।

फाउन्डेसनले लगाएको ऋण कसरी तिर्ने भन्ने प्रश्नमै सबै कुरा अड्किएको उनले बताइन् । ‘भरतपुर महानगरपालिका र फाउन्डेसनबीच भएको द्विपक्षीय सम्झौताअनुसार, महानगरले जग्गा उपलब्ध गराउने हो, फाउन्डेसनले स्रोत जुटाएर बनाउने हो’, उनले भनिन्, ‘बनिसकेपछि फाउन्डेसनले महानगरलाई हस्तान्तरण गर्ने भन्ने सम्झौता छ । बीचमा स्रोत जुटाउन सक्नुभएन वा बनाउन नसक्ने अवस्था आइलाग्यो भने तत्कालै महानगरपालिकालाई हस्तान्तरण गर्ने कुरा उल्लेख छ ।’

ऋण लागेपछि हस्तान्तरण गर्ने भन्ने कुरा सम्झौतामा कहीँकतै नभएको उनको भनाइ छ । ‘उहाँहरूको दाबीअनुसार १८ करोड ऋण लागेको छ । रङ्गशाला हाम्रो प्राथमिकतामा भए पनि फाउन्डेसनको ऋण हामीले तिर्ने कसरी ? कानुनी अड्चन छ’, महानगर प्रमुख दाहालले भनिन् ।

महानगरले रङ्गशाला परियोजनालाई उच्च प्राथमिकतामा राखेको भए पनि धुर्मुस सुन्तलीले लगाएको ऋणका कारण काम अघि बढाउन नसकिएको उनले बताइन् । ‘संघदेखि स्थानीय सरकारसम्मले नै यो रङ्गशालाको काम रोक्न चाहेको होइन’, उनले भनिन्, ‘संघीय सरकारले २२ करोड रुपैयाँ छुट्याएको छ । बामती प्रदेशले ५ करोड छुट्याएको छ । महानगरपालिकाले पनि छुट्याएको छ । समस्याचाहिँ फाउन्डेसनले लगाएको ऋण भइदियो ।’

सकेसम्म फाउन्डेसनले नै ऋण चुक्ता गर्नुपर्नेमा उनको जोड छ । ‘जसरी उहाँहरूले रङ्गशाला बनाउन स्रोत जुटाउन अभियान चलाउनुभयो, उसैगरी ऋण तिर्न अभियान चलाउने पो हो कि ! यो अभियानमा महानगरपालिका पनि फाउन्डेसनलाई सघाउन तयार छ ।

रेणुलाई परेको अप्ठेरो

भरतपुरमा रेणुले पूरा गर्न चाहेका महत्त्वाकाङ्क्षी परियोजनामध्ये एक अन्तर्राष्ट्रिय रङ्गाशाला पनि हो । दुई कार्यकालमा पनि यो बनाउन नसकिए आफूलाई पछुतो हुने उनी बताउँछिन् । कामै गर्नलाई उनका लागि यतिबेला अझै सजिलो छ । बुवा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री छन् । तर महानगरसँग भएको सम्झौताविपरीत फाउन्डेसन परियोजनालाई ऋण लगाएर निस्किएपछि मेयर रेणुलाई अप्ठेरो परेको हो । ‘कानुनले त १८ करोड ऋण फाउन्डेसनलाई लागेको हो भन्छ । त्यो ऋण महानगर वा संघीय सरकारले के आधारमा तिर्न सक्छ ?’, उनी प्रश्न गर्छिन् ।

याे पनि..

चन्दा उठाएर देश बनाउने लाेकरिझ्याइँमा लाग्दा टाट पल्टेका धुर्मुस सुन्तली

तर जसरी हुन्छ, रङ्गशाला परियोजनाको काम अघि बढाउन आफू प्रतिबद्ध रहेको उनी बताउँछिन् । ‘हिजो बालुवाटारमा छलफल भयो । छिट्टै अर्कोपल्ट बसेर समाधानका उपाय खोज्ने छौँ । यत्रो ठूलो परियोजनालाई अलपत्र पार्न हामीले पनि चाहेका छैनौँ’, उनले भनिन् ।

रकम अभाव भएकाे भन्दै धुर्मुस सुन्तली फाउन्डेसनले गत वर्ष साउनमै झण्डै ३ अर्ब लागत अनुमान गरिएकाे रंगशाला निर्माणको काम रोकेको थियाे । भरतपुर महानगरपालिका-१५ मा निर्माणा भइरहेकाे रङ्गशालाकाे ३५ प्रतिशत काम सकिँदासम्म १८ कराेड ४० लाख ऋण लागेकाे फाउन्डेसनकाे दाबी छ । फाउन्डेसनकै आग्रहमा हरहिसाब प्रस्ट गरी सरकारले नै परियाेजना अघि बढाउने सहमतिअनुसार, ऋण जाँचबुझ र मूल्याङ्कन पनि भएकाे थियाे । तर ऋणका कारण अप्ठेराे परेकाे खेलकुद मन्त्रालयका अधिकारीहरू बताउँछन् ।

झण्डै ३ सय करोडको योजना पैसा उठाएरै पूरा गर्ने भन्दै १६ माघ २०७५ धुर्मुस-सुन्तलीले अन्तर्राष्ट्रिय रंगशाला बनाउने घोषणा गरेका थिए । रंगशाला त्रिभुवन र कृषि तथा वन विज्ञान विश्वविद्यालयकाे जग्गामा बनिरहेकाे छ ।

एक वर्षअघि तयार गरिएकाे भिडियाेः

प्रकाशित मिति: बुधबार, माघ १८, २०७९ ११:१९