गठबन्धनले गण्डकीमा हायलकायल एमाले, स्याङ्जामा ‘घण्टी’ले टन्टो

A+ A A-

गण्डकी प्रदेशमा १८ वटा प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र छन् । तीमध्ये २०७४ सालको चुनावमा तत्कालीन एमाले–माओवादी वाम गठबन्धनका १७ जनाले जितेका थिए । कांग्रेसका शशांक कोइरालाले नवलपरासी पूर्व १ बाट जितेका थिए ।

सत्तारुढ गठबन्धन इमानदार भएको हकमा एमालेलाई यसपटक प्रदेशबाट नराम्रोसँग धक्का लाग्ने देखिन्छ । तर, एमालेका नेताहरू स्थानीय तहमा जस्तो गठबन्धन एकढिक्का हुने सम्भावना नभएको दाबी गर्छन् । गण्डकीमा प्रतिनिधिसभा एमालेले १८ वटै निर्वाचन क्षेत्रमा उम्मेदवार खडा गरेको छ । त्यस्तै गठबन्धनबाट कांग्रेसका १२, माओवादीका ४, एकीकृत समाजवादी र राष्ट्रिय जनमोर्चाका एक-एक जना उम्मेदवार छन् ।

एमालेले ९, कांग्रेसले ८, माओवादीले ४ वटै सिट जित्ने आन्तरिक प्रक्षेपण गरेका छन् । ‘गठबन्धनले सोचेअनुसार सिट जित्न एकअर्कासँग इमानदार भएको हुनुपर्छ,’ कांग्रेस प्रदेश सभापति शुक्रराज शर्माले शिलापत्रसँग भने ।

शर्माले भनेजस्तै स्थानीय तहकै जसरी गठबन्धनका उम्मेदवारलाई मत आएको खण्डमा प्रदेशबाट पनि एमालेलाई अप्रत्याशित नतिजा आउन सक्छ । २०७४ सालमा १७ सिट जितेको एमालेले तीनदेखि ६ वटाभन्दा बढी सिट जित्न नसक्ने देखिन्छ । स्थानीय तह चुनावमा मतदाताले व्यक्ति हेर्ने प्रचलन बढी भएकाले यो चुनावमा वैशाखकै जसरी मत आउने सम्भावना पनि कम रहन्छ ।

प्रतिनिधिसभामा कहाँ के छ अवस्था ?

कास्कीमा टक्करै टक्कर

कास्कीमा तीनवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । सत्तारुढ गठबन्धनका तीन पार्टी कांग्रेस, माओवादी र एकीकृत समाजवादीले एक-एक सिट बाँडेका छन् । कास्की १ मा किशोरदत्त बरालले जित्न गठबन्धन एक ठाउँ हुनुपर्छ । यो निर्वाचन क्षेत्रमा गुरुङ मतदाता धेरै छन् । एमालेको सबै मत पाएर गठबन्धनतिरका गुरुङ समुदायको मत पाएको हकमा एमालेका मनबहादुर गुरुङको चुनाव जित्ने सम्भावना छ ।

कास्की २ मा एमालेकी विद्या भट्टराईले चुनाव जित्ने धेरैको अनुमान छ । यो निर्वाचन क्षेत्र एमालेको पकड क्षेत्र हो र यहाँ एकीकृत समाजवादीका श्रीनाथ बराल प्रतिस्पर्धी छन् । श्रीनाथको निर्वाचन क्षेत्र १ हो तर उनी चुनाव लडेन २ मा पुगेका हुन् । यहाँ गठबन्धनलाई सबैभन्दा ठूलो चुनौती कांग्रेसका बागी महादेव गुरुङ हुन् । कांग्रेस पूर्वजिल्ला सभापति, जिविस सभापति रहेका उनले कांग्रेसको मत काट्ने आकलन छ । त्यसो हुँदा एमालेकी विद्यालाई चुनाव जित्न केही सहज हुने देखिन्छ ।

कास्की ३ मा एमालेका दामोदर पौडेल बैरागी र माओवादी केन्द्रका रामजीप्रसाद बरालबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । यो ठाउँमा पनि एमालेको अवस्था राम्रै भए पनि गठबन्धन एकढिक्का भएको हकमा रामजीलाई सहज हुन्छ । माओवादीकै वडा तहका प्रभावशाली नेता अहिले एमाले आएका छन् जसले दामोदरलाई केही सहज भएको छ ।
यही क्षेत्रमा माओवादीकी अनिता भुत्र्याल बागी छन् । शहीदपुत्री उनले माओवादीको मत काटिन् भने एमालेलाई फाइदा हुनेछ ।

गोरखामा ढुक्क गठबन्धन

गोरखामा २ वटा प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र छन् । दुवैमा गठबन्धनका उम्मेदवारले सजिलै जित्ने देखिन्छ । गोरखा १ मा एमालेका रामशरण बस्नेत र कांग्रेसका राजेन्द्र बजगाईं प्रतिस्पर्धामा छन् । गोरखामा एमालेको सांगठनिक उपस्थिति र जनाधार कमजोर छ । त्यहीँमाथि गोरखाका पहिलो, दोस्रो ठूलो दल माओवादी र कांग्रेसको गठबन्धन हुँदा एमाले हायलकायलको अवस्थामा छ ।

गोरखा २ मा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड उम्मेदवार छन् । यहाँ एमालेले अब्दुस सलाम मियालाई उठाएको छ । अनुभवी प्रचण्ड र नवप्रवेशी मियाबीच त्यति ठूलो प्रतिस्पर्धा हुने देखिँदैन । प्रचण्डले माओवादीको सबै र कांग्रेसको केही मत पाए भने पनि जित्छन् । यो पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईको क्षेत्र हो । यहाँ अझै पनि उनी समर्थक धेरै छन् । त्यसले गर्दा प्रचण्डलाई झनै सहज देखिन्छ ।

तनहुँमा पनि गठबन्धनलाई सहज

गठबन्धन भएकाले तनहुँका दुवै निर्वाचन क्षेत्रमा उम्मेदवार रहेका कांग्रेस नेतालाई चुनाव जित्न सहज देखिन्छ । तनहुँ १ मा कांग्रेस वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल, एमालेका एकबहादुर राना र कांग्रेस पूर्व सहमहामन्त्री गोविन्दराज जोशी मुख्य प्रतिस्पर्धी हुन् । तर, यहाँ गठबन्धन एकजुट भएकाले रामचन्द्रलाई सहज हुने देखिन्छ ।

गठबन्धनको ८-१० हजार मत दायाँबायाँ भएको अवस्थामा एकबहादुरलाई सहज हुनेछ । जोशीले कांग्रेसको राम्रै मत काटेको हकमा त्यो सम्भव हुन्छ । तर, प्रधानमन्त्रीको दाबेदारका रूपमा प्रचार गरिएकाले उनले एमालेको मत नै पाउन सक्ने सम्भावना पनि रहन्छ । त्यसैले अघिल्लोपटक हारेका पौडललाई यो चुनाव अनुकूल देखिन्छ ।

तनहुँ २ मा दुई जना पूर्ववनमन्त्रीबीच प्रतिस्पर्धा हुँदैन । एमालेबाट किरण गुरुङ र गठबन्धनबाट कांग्रेसका शंकर भण्डारी उम्मेदवार छन् । गठबन्धनको मत जोगाउन सकेको अवस्थामा भण्डारीले सहजै चुनाव जित्छन् । यहाँ एमालेभन्दा गठबन्धन ६ हजार मतान्तरले अगाडि छ ।

शंकर क्षेत्र नम्बर १ का हुन् । प्रदीप पौडेललाई काठमाडौंमा उठाएर यहाँ शंकरलाई ल्याइएको छ जसले गर्दा केही पौडेल पक्षधर असन्तुष्ट छन् । तर, गठबन्धन स्थानीय तहमा ६ हजार मतले अगाडि भएकाले त्यति ठूलो समस्या देखिँदैन । यो क्षेत्रमा माओवादीको जनाधार पनि राम्रो छ ।

लमजुङमा हेभिवेटको टक्कर

एउटा मात्रै प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र रहेको लमजुङमा माओवादी केन्द्रका महासचिव देव गुरुङ र एमाले उपमहासचिव पृथ्वीसुब्बा गुरुङबीच प्रतिस्पर्धा हुँदैछ । यी दुई हेभिवेट उम्मेदवारबीच कसले चुनाव जित्ला भन्ने अनुमान लगाउन कठिन छ ।

माओवादी कमजोर रहेको लमजुङमा उनले चुनाव जित्न कांग्रेसको मत दायाँबायाँ हुनुहुँदैन । त्यसबाहेक पनि एमालेको थप मत क्रस हुनुपर्छ । त्यसैले उनलई गाह्रो देखिन्छ । पृथ्वीसुब्बालाई पनि जिल्लामै अन्तर्घात हुन्छ कि भन्ने डर छ । एमालेको मत पाएको हकमा उनलाई चुनाव जित्न सजिलो छ ।

स्थानीय तहको मत परिणामअनुसार लमजुङमा एमालेभन्दा गठबन्धन १४ सय हाराहारी मतले अगाडि छ । लमजुङमा देव गुरुङ मनाङको मान्छे हुन् भन्ने चर्चा घरघरमा छ । देव गुरुङ मनाङका हुन् भन्ने प्रचार र गण्डकीको मुख्यमन्त्री भएर काम गरेकाले पृथ्वीसुब्बालाई केही हदसम्म सहज छ । उनले चुनाव जित्न प्रदेशसभा १ मा एमालेले पाउने मत पनि आफ्नो पक्षमा पार्न सक्नुपर्छ ।

स्याङ्जामा घण्टीको टक्कर

स्याङ्जामा दुईवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । स्याङ्जा १ मा गठबन्धनको सहयोगमा कांग्रेसका राजु थापाले जित्ने धेरैको अनुमान छ । यहाँ एमालेबाट नारायण मरासिनी उम्मेदवार छन् । यसअघि पनि जितेका उनी संसदमा पनि कमै जनताका कुरा राख्नेमा पर्थे । उनीमाथि स्याङ्जामा काम गर्न नसकेको आरोप छ ।

२०७० सालमा थापाले र २०७४ सालमा मरासिनीले गरेर उक्त क्षेत्रबाट पालैपालो चुनाव जितेका थिए । देशभर देखिएको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको क्रेज पनि यो ठाउँमा छ । उसले पनि केही मत काट्दा जित–हारको नतिजा उल्टिन सक्छ । स्याङ्जा १ मा स्वतन्त्र पार्टीबाट बोधराज रेग्मी उम्मेदवार छन् । स्याङ्जामा धेरैको चासो रहेको ठाउँ स्याङ्जा २ हो । यहाँ नेकपा एमालेकी सचिव पद्मा अर्याल र कांग्रेसका उपसभापति धनराज गुरुङ उम्मेदवार छन् ।

तर, यी दुवैलाई स्वतन्त्र पार्टीका टिकराज गुरुङले चुनौती दिएका छन् । स्थानीय स्तरमा राम्रो छवि भएका टिकराजले चुनाव नै जित्ने धेरैको अनुमान छ । तर, त्यो नभए पनि उनले सम्मानजनक मत पाउने देखिन्छ । यसले पद्‌मा र धनराजमध्ये कसले चुनाव जित्छ भन्न सक्ने अवस्था छैन ।

२०७४ सालमा जितेर गएपछि नफर्केको भन्दै पद्‌मासँग मतदाता रुष्ट छन् । धनराज त जित सुरक्षित गर्न आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र अर्का नेता राजु थापालाई छोडेर स्याङ्जा २ रोजेका हुन् । उनलाई टुरिष्ट उम्मेदवारको ट्याग छ । यसरी दुवैको विकल्पको रूपमा ३ दशक त्यही क्षेत्रमा पढाएका, क्षेत्रीय भलिबल खेलाडी टिकराज बन्न सक्छन् । व्यक्तिगत छवि त राम्रो छँदै थियो, घण्टी चिह्नको लहरले टिकराजलाई थप बल पुगेको छ ।

मुस्ताङमा प्रेमकै पक्षमा माहौल

एमालेको बलियो संगठन र जनाधारका हिसाबले मुस्ताङमा एमालेलाई चुनाव जित्न सहज देखिन्छ । प्रतिस्पर्धी नेपाली कांग्रेसका योगेश गौचन थकाली मतदातामाझ त्यति परिचित छैनन् । र, उनको प्रतिस्पर्धी तुलाचन अनुभवी र यसअघि जितेका उम्मेदवार हुन् ।

मुस्ताङ यस्तो एउटा जिल्ला हो जहाँ एमालेले प्रतिनिधिसभाको एक र प्रदेशसभाको दुईवटै सिट सजिलै जित्नेमा ढुक्क भएर बसेको छ । २०७० सालअघिसम्म मुस्ताङमा कांग्रेसको संगठन र नेताहरू बलिया थिए । पछि नेता रोमी गौचनले पार्टी सञ्चालनमा एकलौटी गरेको भन्दै प्रेम तुलाचन, महेन्द्रबहादुर थकाली, राजु विष्टजस्ता प्रभावशाली छवि भएकाहरू एमाले छिरे । त्यसपछि मुस्ताङमा एमालेले राम्रो प्रगति गरिरहेको छ ।

मनाङमा टक्कर

मनाङमा एमालेका पोल्देन छोपाङ गुरुङ र कांग्रेसका टेकबहादुर गुरुङबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । मनाङमा पार्टीभन्दा पनि समुदाय र आफन्तको मतले बढी काम गर्छ । पोल्देन र टेकबहादुर दुवैको समर्थक राम्रै छन् । २०७४ सालमा पोल्देनले ३ सय मतान्तरले जितेका थिए । मनाङका उम्मेदवार अधिकांश जिल्ला बाहिर हुन्छन् र जसले बढी खर्च गरेर उम्मेदवार ल्याउन सक्छ उसैले चुनाव जित्ने परिस्थिति रहन्छ । त्यसैले मनाङको हकमा अहिल्यै भन्न सक्ने अवस्था छैन । मनाङमा गत वर्ष बाढी जाँदा हेलिकप्टर लिएर उद्दार र राहत वितरणमा खटिएकाले पोल्देनलाई केही सहज हुनेछ ।

बागलुङमा सकसमा एमाले

गोरखाबाहेक एमाले कमजोर रहेको अर्को जिल्ला बागलुङ हो । यहाँबाट गठबन्धनका तर्फबाट दुई जना पार्टी पदाधिकारी चुनावी मैदानमा छन् । गठबन्धन एकढिक्का भएको अवस्थामा बागलुङ १ बाट राष्ट्रिय जनमोर्चा अध्यक्ष चित्रबहादुर केसी र बागलुङ २ बाट माओवादी महासचिव देवेन्द्र पौडेलले सहजै चुनाव जित्ने देखिन्छ ।

बागलुङमा जनमोर्चाको जनाधार अझै पनि छ । त्यसमाथि गठबन्धनका दल एकढिक्का हुँदा एमालेका डा. सूर्य पाठकलाई यसपटक चुनाव जित्न गाह्रो देखिन्छ । स्थानीय तहको नतिजाअनुसार यहाँ गठबन्धन ९ हजार २ सय मतले अगाडि छ ।

बागलुङ २ मा पनि देवेन्द्रलाई हराउन एमालेकी मञ्जु शर्मालाई गाह्रो छ । स्थानीय तहको नतिजाअनुसार यहाँ पनि ९ हजार मतले गठबन्धन अगाडि छ । यसरी हेर्दा बागलुङका दुवै क्षेत्र एमालेले गुमाउन सक्ने देखिन्छ ।

शशांकलाई छैन सजिलो

२०७४ सालमा गण्डकी प्रदेशका १८ क्षेत्रमध्ये कांग्रेसबाट नवलपुर १ मा शशांक कोइरालाले चुनाव जितेका थिए । अहिले माओवादी साथमै भए पनि शशांकलाई अप्ठ्यारो पर्ने चर्चा नवलपुरमा छ । लगातार तीन पटक जित्दा पनि उल्लेख्य काम नगरेको, सधैँ एउटैले अवसर पाएको भनेर उनीसँग पार्टीकै नेता-कार्यकर्ता असन्तुष्ट छन् । त्यसले गर्दा उनलाई केही अप्ठ्यारो पर्न सक्छ । शशांकसँग एमालेका कृष्णप्रसाद पौडेल प्रतिस्पर्धामा छन् ।

त्यस्तै, नवलपुर २ मा एमालेका तिलकबहादुर महत क्षेत्रीले चुनाव जित्ने चर्चा छ । यो निर्वाचन क्षेत्रमा एमालको राम्रो पकड छ । यसअघि पनि जितेका महत र महतसँग हारेका कांग्रेसका विष्णुकुमार कार्की यो निर्वाचन क्षेत्रका मुख्य दुई प्रतिस्पर्धी हुन् । स्थानीय तहको चुनावमा गठबन्धनविरुद्ध चुनाव लड्दा पनि एमालेले २ हजारभन्दा बढी मतान्तर कायम राख्न सफल भएको छ ।

पर्वतमा पदम र अर्जुनको कडा प्रतिस्पर्धा

एमालेका नेता पदम गिरीलाई योपटक चुनाव जित्न सजिलो देखिँदैन । गठबन्धन एकढिक्का भएमा र एमालेको मत अर्कोतिर गएमा कांग्रेसका अर्जुन जोशीलाई हराउन उनलाई सहज छैन । स्थानीय तह चुनावको नतिजाअनुसार एमाले जम्मा ५ सय मतले अगाडि छ । यो धेरै ठूलो मतान्तर नभएकाले पदम र अर्जुनबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुनेछ । २०७४ सालमा जोशी गिरीसँग १२ हजार मतान्तरले हारेका थिए ।

म्याग्दीमा गठबन्धनलाई सहज

म्याग्दीमा पनि गठबन्धनका उम्मेदवारलाई हराउन एमालेका हरिकृष्ण श्रेष्ठलाई गाह्रो देखिन्छ । कांग्रेसका खमबहादुर गर्बुजाले गठबन्धनको मत जोगाउन सके चुनाव जित्ने छन् । स्थानीय तहको परिणामअनुसार म्याग्दीमा गठबन्धन ५ हजार ५ सय मतले अगाडि छ । यो मत उल्टाएर आफ्नो पक्षमा पार्न एमालेका श्रेष्ठलाई कठिन नै हुने देखिन्छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, मंसिर १, २०७९ १८:००