आर्थिक सहयोगका नाममा चन्दा आतंक : केही व्यवसायीको मोबाइल अफ, केही विदेश भ्रमणमा

आर्थिक सहयोगका नाममा चन्दा आतंक : केही व्यवसायीको मोबाइल अफ, केही विदेश भ्रमणमा

A+ A A-

चुनावमा चन्दा आतंक बढेकै कारण यतिवेला विदेश भ्रमणमा निस्कनेदेखि मोबाइल स्विचअफसम्म गर्ने व्यवसायीको संख्या बढ्दो छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट तरलता अभावकै कारण कर्जा नपाएर उद्योगधन्दा चौपट भइरहेको अवस्थामा लगातार दुईवटा चुनावमा चन्दा आतंक बढेकाे भन्दै कतिपय व्यवसायीहरू विदेश भ्रमणमा निस्किएका छन्।

परिचय नखुलाउने सर्तमा एक उद्योगीले चन्दा दिन नसक्ने अवस्थामा रहेका व्यवसायीलाई राजनीतिक दलले चन्दा दिन करकाप गर्न थालेपछि विकल्प खोज्न थालेको बताए । उनले भने, ‘यो चन्दा आतंक स्थानीय निर्वाचनबाटै सुरु भएको हो । स्थानीयमा थोरै चन्दा दिए पनि संघीयमा ठूलो रकम माग हुन्छ । राजनीतिक पहुँचलाई बचाउन पनि दिनैपर्ने बाध्यता छ ।' उनले यही कारण पनि चन्दा आतंकबाट बच्न धेरै व्यवसायी मोबाइल स्विचअफ गर्नेदेखि तिर्थयात्रामा गएकाे बताए । केही व्यवसायी त वैदेशिक भ्रमणमा निस्केकाे उनले बतााए ।

राष्ट्रिय व्यवसायी महांसघका अध्यक्ष नरेश कटुवाल चुनाव हुनु तीन महिना अगाडिबाटै व्यवसायीको हातमा पत्र थमाइदिने बताउँछन् । उनि भन्छन्, 'अहिले पनि चन्दाका लागि पत्र आइरहेका छन् । हामी आफैँ ब्याजदर वृद्धि, कर्जा पाउन सकस,आर्थिक मन्दीलगायतले पीडित छौँ कसरी दिने र ?’

उनी चन्दाबाट बच्नकै लागि साना ठूला सबै व्यवसायी विकल्प खोज्न बाध्य हुनुपरेको गुनासो गर्छन् । त्यसो त उद्योग व्यवसायी महासंघका एक सदस्य आफूले पनि बाध्य भएरै केही राजनीतिक दलका उमेदरवारलाई चन्दा दिएको बताए। उनि भन्छन्, 'एउटा दलका उमेदवारलाई दिएपछि सबै माग्न आउँछन् । कतिलाई पुर्‍याउने ?’ उनले एउटै दलबाट पनि फरक फरक उम्मेदवार व्यक्तिगत र संस्थागत रुपमा पटक पटक आउने गरको गुनासो गरे ।

योपटक राजनीतिक दलमात्रै नभएर स्वतन्त्रतर्फका उम्मेदवार पनि आर्थिक सहयोगका नाममा व्यवसायीका घरमा पुग्ने गरेका छन् । अध्यक्ष कटुवाल २०७४ सालको चुनावमा जस्तो डरकै कारण चन्दा दिनुपर्ने अवस्था नभए पनि राजनीतिक पहुँचको लालच देखाएरै पैसा लैजानेहरूको कमी नभएको बताउँछन् । यतिबेला उम्मेदवारहरू चन्दा संकलन सकेर घरदैलौमा मतमाग्न व्यस्त छन् । अध्यक्ष कटुवाल संघीय चुनावकै लागि चन्दा माग्न असारबाटै सुरु भएको बताउँछन् । उनले भने झै यतिबेला विदेश भ्रमणका लागि जाने व्यवसायीको संख्या पनि बढ्दो छ ।

चन्दा कै कारण राजनीतिक दलहरूबाट घेरिएका व्यवासयी आफू भने नियामक निकाय घेर्न बाध्य छन् । उच्च ब्याजदरका कारण उद्योग व्यवसाय ठप्प हुने अवस्था आएको भन्दै उनिहरू राष्ट्र बैंकलाई हारगुहार गरिरहेका छन् । यता संचालनको समस्या सुनाइरहेका उनै व्यवसायीलाई उम्मेदरवार भने राजनीतिक पहुँचको लालसा देखाउँदै पैसा दिन करकाप गरिरहेका छन् । अध्यक्ष कटुवाल चन्दा दिने प्रचल नै गलत भएको तर्क गर्छन् । भन्छन्, 'सबै उद्योगी व्यवसायीले चन्दा नदिए चन्दा आतंक फस्टाउँदैन थियो । म त चन्दा दिएर राजनीतिक पहुँच बढाउने लालसा बोक्नुभन्दा व्यवसाय बढाउनतिर लाग्दा राम्रो हुन्छ भन्छु ।'

अघिल्लोपटकको निर्वाचनमा व्यवसायीहरूले संयुक्त रुपमै चन्दा आतंकको विरोध गर्दै यस्ता काम बन्द गर्न गराउन राजनीतिक दलदेखि सरकारसम्मलाई आग्रह गरेका थिए । तर यसपटकको चुनावमा पनि आतंक नघटेपछि व्यवसायी हैरानीमा परेका छन् ।

व्यवासायीले स्वत:स्फूर्त रुपमा राजनीतिक दल र तीनका उम्मेदवारलाई आर्थिक सहायता उपलब्ध गराउन पाउनुपर्ने भए पनि पत्र पठाएरै माग्ने प्रचलन रहेको छ । राजनीतिक दलहरूको प्रमुख आर्थिक स्रोत मानिएका व्यवसायीहरू नै झण्डै तीन वर्षको कोरोना संक्रमणका कारण अस्तव्यस्त व्यवसाय, बैंकिङ प्रणालीमा देखिएको कर्जा अभाव र खस्कँदो अर्थतन्त्रको मारमा पर्दै आएका छन् । जसले गर्दा राजनीतिक दल तथा उम्मेदवारलाई सहयोग गर्न पनि समस्या भएको व्यवसायी आफैँ गुनासो गर्न थालेका हुन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, कात्तिक २०, २०७९ १८:३९