प्रचण्डले सम्झाउँदासमेत नमानेका काशीचन्द्रले रोक्न सक्लान् महेन्द्रकाे संसद्‌ यात्रा ?

प्रचण्डले सम्झाउँदासमेत नमानेका काशीचन्द्रले रोक्न सक्लान् महेन्द्रकाे संसद्‌ यात्रा ?

A+ A A-

कर्णाली प्रदेशका पहिलो मुख्यमन्त्री महेन्द्रबहादुर शाहीलाई प्रतिनिधिसभामा दोहोरिन आफ्नै ‘कमरेड’ले तगारो हालेका छन् । २०७० मा निर्वाचित भई ऊर्जामन्त्री भएका शाही २०७४ को निर्वाचनमा प्रदेशसभा सदस्य भएर कर्णालीको पहिलो मुख्यमन्त्री बनेका थिए ।

प्रतिनिधिसभामै दोहोरिन लागेका शाहीलाई माओवादी केन्द्रका केन्द्रीय लेखा समिति सदस्य एवं रास्कोट नगरपालिकाका निवर्तमान मेयर काशीचन्द्र बरालको बागी उम्मेदवारीले अप्ठ्यारो पारेको छ । बराल कालीकोटको रास्कोट क्षेत्रमा लोकप्रिय नेता मानिन्छन् । मेयर जितेपछि उनले स्थानीय युवालाई गाउँमै रोजगारी सिर्जना गर्न ल्याएका योजनाको राष्ट्रिय रूपमै चर्चा भएको थियो ।

कालीकोटबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा एमालेले जिल्ला अध्यक्षसमेत रहेका युवा नेता नगिन्द्र शाहीलाई अघि सारेको छ भने कांग्रेस बीपीबाट संस्थापक जिल्ला सभापति पंखबहादुर विष्ट उठेका छन् । नेमकिपाबाट जिल्ला अध्यक्ष खड्कराज शाही, राप्रपाका धनबहादुर बुढा र कांग्रेसका पुराना नेता धनप्रसाद पाण्डेले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन् ।

तर, पूर्वमुख्यमन्त्री शाहीको चुनावी नतिजा बागी उम्मेदवार बरालले प्राप्त गर्ने मतमा निर्भर हुने विश्लेषण गरिएको छ ।प्रतिनिधिसभा सदस्यमा दाबी गरिरहेका बराललाई प्रदेशसभामा पनि टिकट नदिइएपछि उनले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका हुन् । ‘माओवादी पार्टी अन्याय अत्याचारविरुद्ध जन्मिएको हो । त्यही पार्टीभित्र अन्याय भएपछि जनताको अदालतमा जाने निर्णय गरेँ,’ बरालले शिलापत्रसँग भने, ‘एउटा व्यक्तिले कति वर्ष शासन गर्ने ? म त मेयर दोहोरिइन् । एउटै व्यक्ति सांसद, मन्त्री, मुख्यमन्त्री हुने, अरुले त्याग गर्नुपर्ने ?’

बरालको उम्मेदवारी माओवादी केन्द्रका लागि ठूलो टाउको दुखाइ बनेको छ । माओवादी नेता शक्ति बस्नेतदेखि कर्णाली प्रदेश इन्चार्ज जनार्दन शर्मासम्मले उनलाई उम्मेदवारी फिर्ता लिन आग्रह गरे । तर, उनले मानेनन् । अन्ततः माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले समेत फोन गरेर यसपटकलाई फिर्ता लिन आग्रह गरेका थिए । प्रचण्डलाई जवाफ फर्काउँदै बरालले भनेका थिए, ‘यो जनताको आवाज हो । मलाई होइन, पटक-पटक शक्तिमा पुगेकाहरूको उम्मेदवारी फिर्ता गराउनुस् कमरेड । त्यो न्याय हुन्छ ।’

चुनावमा एउटै व्यक्तिको सिण्डिकेट तोड्ने भनेर मैदानमा उत्रिएका बराल माओवादीका पुराना नेता हुन् । उनी २०४५ सालदेखि वामपन्थी राजनीतिमा छन् । २०५४ सालमा एमालेबाट फुकोट गाविसको अध्यक्षमा निर्विरोध निर्वाचित बराल पत्रकारसमेत हुन् । गाविस अध्यक्ष छँदै माओवादीमा भूमिगत भएका बरालले २०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनमा रास्कोट नगरपालिकाको मेयर जितेपछि गाउँमै रोजगारी सिर्जना गर्ने र सहकारी माध्यमबाट आर्थिक उन्नति गर्ने नीति लिएका थिए । रास्कोटमा खुलेको सहकारीमा झण्डै १४ हजार आबद्ध छन् । त्यसैले पनि बरालको उम्मेदवारीलाई बलियो मानिएको छ ।

६ महिनाअघिको स्थानीय तह निर्वाचनको मतपरिणाम हेर्दा सत्तारुढ गठबन्धनका उम्मेदवार महेन्द्रबहादुरलाई चुनाव जित्न ठूलो मेहनत नपर्ने देखिन्छ । तर, जनयुद्धकालीन नेता बरालको विद्रोहले भने उनलाई झस्काएको छ । स्थानीय तह निर्वाचनमा कालीकोटमा माओवादी केन्द्र एक्लै झण्डै १८ हजार मत प्राप्त गरेको थियो । कांग्रेसले १२ हजार र नेकपा एसले ३ हजार ५ सय मत ल्याएका थिए । नेता कुर्मराज शाहीलगायत एमाले फर्किँदा एसको आधा मत घटेको मान्दासमेत सत्तारुढ गठबन्धनको पक्षमा झण्डै ३२ हजार भोट देखिन्छ । जबकि, एमालेले स्थानीय चुनावमा करिब १२ हजार मत मात्र प्राप्त गरेको थियो । त्यस हिसाबले गठबन्धनका उम्मेदवार महेन्द्रबहादुर शाहीलाई रोक्न सक्ने देखिँदैन ।

तर, माओवादीका बागी उम्मेदवार र कांग्रेस नेता भुपेन्द्रजंग शाहीको असन्तुष्टिले गठबन्धनलाई मत संरक्षण गर्न सहज देखिँदैन । औपचारिक रूपमा भने माओवादी केन्द्रले बरालको उम्मेदवारीले शाहीको जित नरोकिने बताएको छ । ‘बरालजी आफ्नो गाउँ क्षेत्रमा पपुलर नै हुनुहुन्छ । २-३ हजार भोट ल्याउनुहोला । तर, जित त महेन्द्रबहादुर कमरेडको सुनिश्चित छ,’ माओवादीको चुनावी परिचालनमा खटिएका एक जिल्लास्तरीय नेताले भने ।

उनले भनेझैँ माओवादी केन्द्र ढुक्क भने छैन । कांग्रेस नेता भुपेन्द्रजंग शाहीको असन्तुष्टि कुन तहसम्म जाला भन्ने कुराले पनि महेन्द्रबहादुर शाहीको चुनावी गणित प्रभावित पार्नेछ । त्यसमाथि बरालले ८ हजार भोट कटाउँदा भने शाही ‘रेड जोन’मा पर्नेछन् । कांग्रेसको असन्तुष्टिले केही मत लोकप्रिय उम्मेदवार र कांग्रेस बीपीमा बाँडिने स्थिति छ । यस्तोमा नयाँ अनुहारका रूपमा आफ्ना उम्मेदवारको जितको सम्भावना बढ्ने भन्दै एमालेले घरदैलोलाई तीव्रता दिएको छ ।

‘स्थानीय चुनावमा वडाध्यक्षले पाएको भोट गनेर हुँदैन । मुख्यमन्त्री र हिजो मन्त्रीका रूपमा महेन्द्रबहादुरजी असफल भइसक्नुभएको छ,’ एमाले उम्मेदवार नगिन्द्र शाहीले भने, ‘यसपटक कालीकोटले एमालेलाई प्रतिनिधि पठाउँछ ।’

कालीकोट प्रदेश १ मा माओवादीका दुर्गबहादुर रावत, एमालेका कुर्मराज शाही, राप्रपाका सूर्यबहादुर शाही र नेमकिपाका रवीन्द्र शाही उम्मेदवार छन् । त्यस्तै, प्रदेश २ मा कांग्रेसका हिक्मतबहादुर विष्ट, एमालेका वीरेन्द्रबहादुर बोगटी, नेमकिपाका जनकबहादुर विष्ट, कांग्रेस बीपीका कर्णबहादुर विष्ट र नेकपा एसका विश्वराज बम उम्मेदवार छन् ।

२०७४ को निर्वाचनमा वाम गठबन्धनका तर्फबाट माओवादीका दुर्गबहादुर रावत २१ हजार १ सय १२ मत ल्याएर विजयी भएका थिए । उनका निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी कांग्रेस नेता भुपेन्द्रजंग शाहीले १६ हजार ४ सय ७ मत प्राप्त गरेका थिए ।

त्यस्तै, प्रदेशसभा २ मा महेन्द्रबहादुर शाही १२ हजार १ सय ५३ मतसहित विजयी हुँदा उनका निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी कांग्रेसका कालीबहादुर सहकारीले ९ हजार ३ सय ४२ मत ल्याएका थिए । प्रदेशसभा १ मा वाम गठबन्धनबाट एमालेका कुर्मराज शाही ११ हजार ९ सय ३५ मत ल्याएर जित्दा कांग्रेसका टेकबहादुर शाहीले ४ हजार ४ सय ८९ मत ल्याएका थिए ।

कुर्मराज तिनै सांसद हुन्, जसले माओवादी केन्द्रका मुख्यमन्त्री महेन्द्रबहादुर शाहीको सरकारलाई ‘फ्लोर क्रस’ गरेर विश्वासको मत दिएका थिए । उनीसहित एमालेका चार सांसदले त्यतिबेला फ्लोर क्रस गरेका थिए । तीमध्ये कुर्मराज र डोल्पाका नन्दसिंह बुढा एमालेमा फर्किसकेका छन् भने दैलेखका अमरबहादुर थापा र सल्यानका प्रकाश ज्वाला नेकपा एसमै छन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, कात्तिक ४, २०७९ १९:२६