गण्डकीका ९ हेभिवेट अनुहारः प्रचण्डदेखि ८१ वर्षीय चित्रबहादुरसम्म

A+ A A-

आगामी ४ मंसिरको प्रदेश तथा प्रतिनिधिसभा चुनावअन्तर्गत अहिले धेरैको चासो गोरखा २ मा छ । सम्भावित भावी प्रधानमन्त्रीका रूपमा हेरिएका नेपाली राजनीतिका चतुर खेलाडी पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड चितवन छोडेर अन्तिम समयमा उक्त क्षेत्रबाट प्रतिनिधिसभा सदस्य उठेका छन् ।

प्रचण्डमात्रै होइन कांग्रेस वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल पनि गण्डकी प्रदेशबाट लड्ने अर्का हेभिवेट उम्मेदवार हुन् । २०७४ सालमा तनहुँ १ बाट पराजित पूर्वसभामुख पौडेल यसपटक सोही क्षेत्रबाट जित्ने कसरतमा छन् । उनको पनि यो चुनावपछि प्रधानमन्त्री बन्ने रहर छ ।

प्रचण्ड, रामचन्द्रसहित गण्डकी प्रदेशबाट केही हेभिवेट उम्मेदवार चुनावी मैदानमा छन् जसको पहुँच, सक्रियता केन्द्रीय राजनीतिमा राम्रो छ । लमजुङ, स्याङ्जामा चार हेभिवेट नेता एकअर्कासँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । अरु हेभिवेट नेता कोहीका प्रतिस्पर्धी मूलधारको राजनीतिका नयाँ अनुहार छन् ।

गोरखा उक्लेका प्रचण्ड

गण्डकी प्रदेशबाट आगामी चुनाव लड्नेमध्ये नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड हेभिवेट उम्मेदवार हुन् । २०७४ सालमा चितवन ३ बाट जितेका प्रचण्ड यसपटक गोरखा २ बाट चुनावी प्रतिस्पर्धामा छन् । गठबन्धनका साझा उम्मेदवार उनीसँग प्रतिस्पर्धामा विपक्षी दल एमालेले खासै बलियो उम्मेदवार उठाएको छैन । एमालेले २९ वर्षीय अब्दुस सलाम मियाँलाई उम्मेदवार बनाएको छ जो पार्टीमा गत महिनामात्रै प्रवेश गरेका हुन् ।

अब्दुसको प्रतिस्पर्धा अनुभवी र देशका शीर्ष नेतामध्येका एक प्रचण्डसँग हुँदैछ । पछिल्ला पाँच वर्ष वैकल्पिक राजनीतिको रटान लगाएका अब्दुसलाई प्रचण्डविरुद्ध चुनाव जित्नु फलामको चिउरा चपाएसरह हुनेछ । गत स्थानीय तहको मत हेर्दा गोरखा २ मा गठबन्धन एमालेभन्दा ४० हजार हाराहारी मतले अगाडि छ ।

रहर बोकेर मैदानमा रामचन्द्र

प्रधानमन्त्री हुने दाबीसहित तनहुँ १ मा सत्तारुढ गठबन्धनबाट कांग्रेस वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल उम्मेदवार छन् ।पार्टीगत हिसाबले उनका प्रतिस्पर्धी नेकपा एमालेका एकबहादुर राना मगर हुन् । तर, नेता पौडेललाई अर्को चुनौती कांग्रेस पूर्व सहमहामन्त्री गोविन्दराज जोशी हुन् । पार्टीबाट कारबाहीमा रहेका नेता जोशी तनहुँको राजनीतिमा अझै शक्तिमै छन् ।

पौडेललाई एमालेसँगै जोशी समूह ठूलो चुनौती हो । २०७४ सालको निर्वाचनमा पौडेललाई हराउन जोशीले भूमिका खेलेको आरोप छ । जोशीले २०७४ मा पौडेलविरुद्ध स्वतन्त्र उम्मेदवारी दर्ता गराएका थिए । त्यो उम्मेदवारीविरुद्ध पौडेलले उजुरी दिए । जोशीले नैतिक पतन देखिने फौजदारी कसुर भ्रष्टाचारमा विशेष अदालतबाट सजाय पाएको देखिएको भन्दै निर्वाचन आयोगले उम्मेदवारी खारेज गरेको थियो । उनलाई त्यो चुनावपछि अनुशासनको कारबाही गरिएकोमा फिर्ता भएको छैन ।

अघिल्लोपटक जोशीकै कारण हारेको बताउने नेता पौडेलले अहिले भने उनको उम्मेदवारीलाई सामान्य मानेका छन् । ‘खाएको ठाउँमा सिता पोखिन्छ । सबैलाई सन्तुष्ट बनाउन सकिँदैन । केही छुटपुट हुँदो रहेछ । त्यसलाई सफा बनाएर अगाडि बढ्छौँ,’ नेता पौडेलले उम्मेदवारी दर्तापछि भनेका छन् ।

तनहुँ १ मा नेता पौडेलसहित १६ जना प्रतिनिधिसभा सदस्य आकांक्षी छन् । २०७४ सालको चुनावमा नेता पौडेल सोही निर्वाचन क्षेत्रमा तत्कालीन एमाले माओवादी वामगठबन्धनका उम्मेदवार कृष्णकुमार श्रेष्ठ (किसान)सँग हारेका थिए । श्रेष्ठ एमाले फुटेर बनेको एकीकृत समाजवादीमा छन् । उनी अहिले गठबन्धनबाट बारा ४ मा चुनाव लड्दै छन् ।

बागलुङमा एमालेविरुद्ध चित्रबहादुर

राष्ट्रिय जनमोर्चाले यसअघि बागलुङमा पटकपटक एमालेसँग तालमेल गरेर चुनाव लड्दै आएको थियो । यसपटक परिस्थिति फरक छ । कांग्रेस, माओवादीसँग गठबन्धन गरेर जनमोर्चा अध्यक्ष एवं पूर्वउपप्रधानमन्त्री ८१ वर्षीय चित्रबहादुर केसी बागलुङ १ बाट प्रतिनिधिसभा चुनाव लड्दैछन् ।

बागलुङमा जनमोर्चाको जनाधार राम्रो छ । एमाले कमजोर मानिने बागलुङमा माओवादीको उपस्थिति पनि राम्रो छ । जनमोर्चा, कांग्रेस र माओवादी मिल्दा बागलुङमा एमालेलाई चुनाव जित्न कठिन पर्नेछ । एमालेले २०७४ सालमा जितेका डा. सूर्यप्रसाद पाठकलाई नै उम्मेदवार बनाएको छ । त्यतिबेला माओवादी र जनमोर्चा साथमा भएकाले परिस्थिति सहज थियो । अहिले एक्लै प्रतिस्पर्धामा भएकाले अप्ठेरो अवस्था छ ।

देव भर्सेस पिएस

लमजुङमा एउटामात्रै प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र छ । माओवादी केन्द्रका महासचिव देव गुरुङ र एमाले उपमहासचिव पृथ्वीसुब्बा गुरुङ संसद छिर्ने लक्ष्यसहित त्यही क्षेत्रबाट चुनावी प्रतिस्पर्धामा छन् । २०७४ सालमा लमजुङ प्रदेशसभा ‘ख’बाट लडेका पृथ्वीसुब्बा गण्डकी प्रदेशका संस्थापक मुख्यमन्त्री हुन् । उनी फेरि प्रदेशमै लड्न चाहन्थे । तर, अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले उनलाई प्रतिनिधिसभाको टिकट थमाएका हुन् ।

२०४८ सालयता देव चौँथोपटक संसदीय चुनाव लड्न लागेका हुन् । २०४८ सालमा उनी संयुुक्त जनमोर्चाबाट लमजुङ १ मा उम्मेदवार थिए । २०६४ सालको चुनावमा मनाङ र कास्की १ दुवै क्षेत्रबाट जितेका थिए । उनले त्यतिबेला मनाङ रोजे र कास्कीमा उपनिर्वाचन भयो । त्यसपछि देव २०७४ सालमा एमाले माओवादी वाम गठबन्धनबाट लमजुङबाट प्रतिनिधिसभा सदस्य विजयी भए । अघिल्लोपटक देव गठबन्धनबाट संघमा लड्दा प्रदेश सभा लडेका पृथ्वीसुब्बा यसपटक उनैसँगै प्रतिस्पर्धामा छन् ।

पृथ्वीसुब्बा सातौँपटक संसदीय चुनाव लड्न लागेका हुन् । यसअघि ६ पटक चुनाव लड्दा उनले दुईपटक मात्र जितेका छन् । २०४८, २०५१, २०५६ सालको चुनाव हारेका पृथ्वीसुब्बा २०६४ सालमा पहिलो संविधानसभा सदस्य चुनावमा विजयी भएका थिए । २०७० सालको संविधानसभा सदस्य चुनावमा भने पराजित भए । २०७४ सालको चुनावमा प्रदेश सांसद विजयी भएर उनी गण्डकी प्रदेशको संस्थापक मुख्यमन्त्री बनेका थिए ।

शशांकलाई चौंथो जितको खोजी

नेपाली कांग्रेसका पूर्वमहामन्त्री डा. शशांक कोइराला नवलपरासी (बर्दघाट सुस्ता पूर्व) १ बाट प्रतिनिधिसभा चुनाव लड्दै छन् । उनी यसअघि पनि सोही क्षेत्रबाट विजयी भएका थिए । २०७४ सालमा गण्डकी प्रदेशबाट प्रतिनिधिसभामा कांग्रेसबाट जित्ने उनीमात्रै थिए । गण्डकीमा प्रतिनिधिसभातर्फ १८ निर्वाचन क्षेत्र छन् । यसपटक पनि जित्ने दाबी गरेका शशांकले आफूलाई भावी प्रधानमन्त्रीको दाबेदारको रूपमा उभ्याएका छन् ।

अघिल्लो चुनावमा उक्त क्षेत्रमा शशांकले वाम गठबन्धनबाट उम्मेदवार रहेका माओवादीका भवनेश्वर पराजुलीलाई हराएका थिए । यसपटक माओवादी एमाले नभई कांग्रेससँगै गठबन्धनमा रहेकाले कोइरालालाई झनै सहज हुने देखिन्छ । २०६४, २०७० र २०७४ सालको चुनाव जिते पनि नवलपुरमा शशांकले काम गर्न नसकेको आरोप छ । काम नगर्दाको प्रभाव अबको चुनावमा नपर्ला भन्न सकिँदैन । शशांकका मुख्य प्रतिस्पर्धी एमालेका कृष्णप्रसाद पौडेल छन् ।

धनराज–पद्माको टक्कर

स्याङ्जामा प्रतिनिधिसभातर्फ दुईवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । त्योमध्ये स्याङ्जा क्षेत्र नम्बर २ मा दुई ठूला पार्टीका हेभिवेट नेताबीच हुने प्रतिस्पर्धा रोचक बन्ने छ । उक्त क्षेत्रमा कांग्रेस उपसभापति धनराज गुरुङ र एमाले सचिव पद्माकुमारी अर्याल मुख्य प्रतिस्पर्धी हुन् । यहाँ अरु ११ जनाको पनि उम्मेदवारी परेको छ । पद्मा २०७४ सालमा कांग्रेस नेता एवं बहालवाल शिक्षामन्त्री गोपालमान श्रेष्ठलाई हराएपछि एकाएक चर्चामा आएकी थिइन् । चुनाव जितेपछि अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको रोजाइँमा परेकी पद्मा कृषि र भूमि व्यवस्था मन्त्री भइन् । अध्यक्षकै रोजाइँमा उनले पार्टी सचिवको जिम्मा पनि पाएकी छन् ।

धनराज पहिलोपटक प्रत्यक्ष चुनाव लड्न लागेका हुन् । उनी २०६४ सालमा समानुपातिकबाट संविधानसभा सदस्य भएका थिए । धनराजको गृह क्षेत्र स्याङ्जा १ हो । तर, २ नम्बर क्षेत्रमा गठबन्धन गर्दा जित्न सजिलो हुने देखेपछि धनराजले गृह क्षेत्र छोडेका हुन् । क्षेत्र नम्बर १ मा कांग्रेसले जिल्ला सभापति राजु थापालाई उठाएको छ ।

दोस्रो जित खोज्दै देवेन्द्र

माओवादी केन्द्रका सचिव एवं बहालवाला शिक्षामन्त्री देवेन्द्र पौडेल बागलुङ २ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्य उम्मेदवार छन् । उनी २०७४ सालमा पनि सोही क्षेत्रबाट निर्वाचित हुन् । गठबन्धनका साझा उम्मेदवार देवेन्द्रको मुख्य प्रतिस्पर्धी नेकपा एमालेकी मञ्जु शर्मा चालिसे छन् ।

चुनावअघि कांग्रेस छोडेर एमाले प्रवेश गरेकी मञ्जु देवेन्द्रको लागि बलियो प्रतिस्पर्धी हुन् । बागलुङमा एमाले कमजोर मानिन्छ र राष्ट्रिय जनमोर्चाको समर्थन जसलाई रहन्छ उसले जित्ने सम्भावना निकै बलियो रहने विगत छ । मञ्जु कांग्रेस पृष्ठभूमिकी नेतृ हुन् र गठबन्धनको मत तान्न सक्ने अवस्था पनि रहन्छ । २०७४ सालमा माओवादी, एमाले र जनमोर्चाबीच गठबन्धन हुँदा देवेन्द्रले जितेका थिए । बागलुङको पहिलो ठूलो दल कांग्रेस साथमै हुँदा देवेन्द्रलाई अझ सहज हुने अवस्था भने छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असोज २७, २०७९ ११:५४