बरु उम्मेदवार हुन्न, तर पृथ्वीसुब्बा कमरेडसँग इन्ट्रेष्ट बाझिँदैनः खगराज अधिकारी

बरु उम्मेदवार हुन्न, तर पृथ्वीसुब्बा कमरेडसँग इन्ट्रेष्ट बाझिँदैनः खगराज अधिकारी

A+ A A-

प्रतिनिधिसभाको पछिल्लो कार्यकालमा जनताका आवश्यकता र राष्ट्रिय मुुद्दाका बहसमा सक्रिय सहभागिता जनाउनेमध्ये एक रहे, खगराज अधिकारी । नेकपा एमालेका संगठन विभाग प्रमुुखसमेत रहेका अधिकारी आगामी ४ मंसिरको चुनावमा संघ वा प्रदेश कहाँको संसद छिर्न उम्मेदवार बन्ने निश्चित छैन ।

अधिकारीको नाम कास्की १ बाट प्रतिनिधिसभा र कास्की १ (क)बाट गण्डकी प्रदेश सभा सदस्य उम्मेद्वारमा सिफारिस भएको थियो । एमाले उपमहासचिव एवं गण्डकीका संस्थापक मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुुब्बा गुुरुङ फेरि प्रदेशमा आएर सरकार बनेमा मुुख्यमन्त्री बन्न चाहिरहेका छन् । दुवै नेता प्रदेशमा लड्ने सम्भावना भने निकै कम छ । दुईमध्ये जो आए पनि सरकार बनेमा मुख्यमन्त्री बन्ने गरी उम्मेदवार बन्ने छन् ।

प्रस्तुत छ, पूर्वगृह एवं स्वास्थ्यमन्त्री अधिकारीसँग आगामी चुनाव केन्द्रीत रहेर शिलापत्रकर्मी अनुप पौडेलले गरेको कुराकानीः

२०४८ सालदेखिको आफ्नो संसदीय र पार्टी राजनीतिको स्वविश्लेषण कसरी गर्नुहुन्छ ?

२०४८ सालमा मैले त कल्पना नै गरेको थिइनँ उम्मेद्वार हुने । अकस्मात् १२ घण्टा पहिले उम्मेदवार हुने परिस्थिति बन्यो । २०५१ सालको मध्यावधि चुनावमा मेरो इच्छा पनि थियो, इनर्जी पनि थियो । मैले त्यसमा जितेँ ।

कास्कीको पूर्वी भेग विकासको कामकको कुनै सिन्को भाँचिएको थिएन । त्यतिबेला एमालेको सरकार बन्यो र एमालेको सरकार हुँदा नौ महिनामा केही काम गर्न सकेँ । पुल, बाटोहरू र अन्य भौतिक पूर्वाधार बनाउनेजस्ता काम गर्न सकियो । आफनो गाउँ आफैँ बनाऊँ अभियानले त चमत्कार नै गर्‍याे ।

२०५६ सालमा पार्टी फुट्यो । पार्टी स्थापित गर्नुथ्यो । रवीन्द्र अधिकारी मालेबाट, म एमालेबाट उठ्यौँ । त्यस्तो हुँदा उहाँले १७ सय ५२, मैले २१ ह्जार १ सय ६० ल्याएँ । त्यतिबेला कांग्रेसले जित्यो । २०६४ मा एउटा परिस्थिति उत्पन्न भयो । माओवादीको आँधीहुरी थियो । त्यतिखेर पनि पार्टीको लागि आफ्नो शक्ति केन्द्रकित गर्नुपर्छ भनेर मलाई उम्मेद्वार बनाइयो । २०७० सालमा आफैँले उम्मेदवार सिफारिस गरेकाले पाउँथे मैले उम्मेदवार सिफारिस गर्दै गरिनँ । अनि, ०७४ सालमा मलाई उम्मेदवार बनाइयो । त्यो चुुनाव जितेपछि कास्कीमा काममा गति आयो ।

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल, पोखरा रंगशाला, रुपा परियोजना, मध्यपहाडी लोकमार्गको मादी करिडोरजस्ता मेगा प्रोजेक्टका काम द्रुुत गतिमा अघि बढे । नाम चलेका शितलदेवीदेखि अमरसिंह माविसहित गाउँगाउँका गरेर एक सय तीनभन्दा बढी विद्यालयमा सरकारी र पार्टनर संस्थासँग मिलेर करोडौंको लगानी भएको छ ।

स्वास्थ्य चौकी, पोखरा स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, पृथ्वीनारायण क्याम्पसको विकासमा पनि आफ्नो ठाउँबाट सकेको योगदान रह्यो । बेगनासमा १४/१५ करोड रुपैयाँ लगानीको पानी लिफ्टिङ गरेर खुवाउन सकिएको छ । एमालेको सरकार हुुँदा एकघर एक धारा स्थानिय तह र प्रदेश सरकार हामी मिलेर काम गर्न सक्यौँ ।

ठेकेदारको लापरबाहीले काम गर्दा दु:ख पनि पायौँ । गणेश लामा नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्यलाई परेको कास्कीको दुई वटा पुलको ठेक्कापट्टा बल्ल रद्द गरियो । अहिले डेढ वर्ष उनीहरू(गठबन्धन सरकार)ले जे गरे त्यसमा त कुनै काम लायक छैनन् । म प्रतिनिधिसभा पुगेको दुईपटक न हो । आफ्नो बलबुताले भ्याएसम्म मैले जनताको हितमा राजनीतिक जीवन बिताएँ ।

चुनावको टिकट बाँड्ने अन्तिम तयारी हुुँदैछ । तपाईंको नाम संघ र प्रदेश दुुवैमा सिफारिस भएको थियो । दुुईमध्ये कहाँ लड्ने इच्छा छ ?

मेरो व्यक्तिगत इच्छा केही पनि छैन । सर्त हुँदैन, पार्टीले जे भन्छ त्यहीँ हुन्छ भन्ने मान्छे हुुँ । नउठ्, प्रदेशमा उठ, प्रतिनिधिसभामा उठ्भन्दा पनि तयार छु । अनि चुनाव जित्न पनि तयार, हार्न पनि तयार मान्छे भएकाले पार्टीले मलाई सजिलै कार्यकर्ता ठान्यो । त्यसकारणले केन्द्रीय नेतृत्वसँग समन्वय गरेर दुवै ठाउँमा पठाएका हो ।

कास्की १ मा फरकफरक पार्टीले चुुनाव जित्छ । २०७४ सालमा जित्नुुभयो । यसपटक त्यहीँबाट उठेमा जित्ने आधार के छ ? स्थानीय तहको नतिजाले पनि तपाईंको क्षेत्रमा एमाले कमजोर छ नि !

स्थानीय तहको मत हेर्दा एमाले पछाडि छ भनेको ठीकै हो । तर, कुरा के हुन्छ भने २०७४ सालमा मेले प्रतिनिधिसभामा प्रतिस्पर्धीभन्दा १३ हजार ४६२ भोट बढी प्राप्त गरेँ । एमाले–माओवादी गठबन्धनबाट मेरो क्षेत्रका प्रदेश सभा सदस्यहरू दीपक कोइरालाले लगभग ३८ सय मतले जित्नुभयो । अनि मनबहादुर गुरुङले ४१ सयले जित्नुभयो । उहाँहरूले जितेको फरक जोड्दा ७ हजार हुुन्छ । उहाँहरूको फरक मेरो जति छैन ।

म जाँदा तुलनात्मक रुपमा केन्द्रमा पहुँच हुन्छ भन्ने सबैले कामले देख्नुुभएको छ । त्यसैले पालो गरेर जित्ने कुरा होइन । सरकारमा भए त गजबै भयो तर सरकारमा नभए पनि पहुँच पुर्‍याउने हुनुपर्‍याे । त्यो म सक्छु।

पालैपालो पात्रो हेरेर ज्योतिषि हेरेर चुनाव लड्ने कुरा त होइन नि । २०५१ सालमाभन्दा अहिले धेरै गुुणा काम भएको छ । निष्पक्ष भएर एक रुपैँया पनि लोभ नगरी काम गर्ने जनप्रतिनिधिको हैसियतले अब मलाई कसैले पनि प्रश्न उठाउने ठाउँ नै छैन । म न भ्रष्टचारमा छु न कुनै दुरुपयोग गरेको छु ।

म जाँदा तुलनात्मक रुपमा केन्द्रमा पहुँच हुन्छ भन्ने सबैले कामले देख्नुुभएको छ । त्यसैले पालो गरेर जित्ने कुरा होइन । सरकारमा भए त गजबै भयो तर सरकारमा नभए पनि पहुँच पुर्‍याउने हुनुपर्‍याे । त्यो म सक्छुु ।

मेरो परिवार छोटो छ । छोरी आत्मनिर्भर छिन् र श्रीमति शिक्षिका हुुन् । उहाँको लगभग पेन्सन हुनेवाला छ भनेपछि मलाई कुनै समस्या र मर्का छैन । एउटा भोलिन्टियर सर्भिस गर्ने मान्छे हुँ ।

अहिले प्रदेश सरकार पनि छ । आफ्नो गाउँ ठाउँ बनाउन त यहीँ लड्दा राम्रो हुन्छ नि ?

पार्टीले जे भन्छ त्यो नै मेरो रोजाइँ हो । त्यसकारण अब म जुन जिम्मा आउँछ त्यसमा लाग्छु ।

मलाई आलोचना पनि छ काम गर्न सक्छ भन्ने पनि छ । म सच्चिनुपर्ने कति कुरा होला । पार्टीले मलाई जे काम दिन्छ म त्यो काम पूरा गर्छु, नदिए पनि असन्तुष्ट हुँदिनँ ।

पार्टीले सोध्यो भने कहाँ रोज्नुुहुन्छ ?

मैले ठ्याक्कै रोज्दिनँ । मैले मेरा मित्रबीचमा अन्तरविरोध गरेर, फलानो दुुईमा को होला भन्नेजस्तो बनाएर जान्नँ ।

पार्टीभित्र तपाईं र उपमहासचिवबीच आन्तरिक लडाइँ छ भनिन्छ । गुटले प्रदेशमा एमालेलाई नै असर गर्ने पो हो कि ?

त्यस्तो अन्तर्घातजस्तो अपराधपूर्ण कार्य कसैले गरे पनि जनताले छुट दिँदैनन । किनभने एमालेले जित्नैपर्ने छ ।
मैले त्यस्तो गरेँ झन् छोड्दैनन्, अरुले गरे पनि छोड्दैनन् । त्यसैले आफ्ना तुुच्छ इच्छामा हामी नेतालाई कित्ताबन्दीमा लगाउने काम नगर्दिनुहोला । म कुनै पनि कित्ताबन्दीमा जान्नँ ।

म कसैको सिफारिस वा विरोधमा काम नै गरेको छैन । म त्यो निर्णय गर्ने ठाउँमा पनि छैन सिफारिस गर्ने ठाउँमा पनि छैन । त्यसैले यो वा त्यो कोणबाट आफूले गरेको बेकाममा मलाई संलग्न गराउन चाहन्छ भने त्यो उसको आफ्नोमात्रै दोष हो । मेरो होइन ।

गण्डकीमा सरकार बने मुख्यमन्त्रीमा तपाईं र उपमहासचिवको नाम चर्चामा छ । प्रदेशमा को आउनुहुन्छ ?

पहिलो प्राथमिकता मैले उहाँ(पृथ्वीसुब्बा)को रोजाइँलाई दिन्छु । मेरो अनन्य, साह्रै घनिष्ठ मित्र हो । उहाँले रुची राख्नुभयो र सम्भव छ भने त्यही पूरा गर्न अध्यक्षलाई मैले भनेर आएको छु ।

भनेको उपमहासचिवले छोडेको ठाउँमा लड्न तयार हुनुहुन्छ ?

म बरु उम्मेद्वार नहुन तयार छुु । तर, एकै ठाउँमा उम्मेदवार भएर उहाँसँग इन्ट्रेष्ट बाझिएको बनाउन इच्छुक छैन । छैठौँ महाधिवेशनमा मलाई केन्द्रीय कमिटीको कुरा थियो । मेले उहाँलाई सम्मानपूर्वक जिम्मा दिएर अगाडि बढेको मान्छे हुँ । म संघमा मन्त्री भएँ, उहाँ यता मुख्यमन्त्री हुनुभयो । हामी सँगै दुईटैले देशको सेवा गर्ने मौका पायौँ, पाउँछौँ । हामी किन झगडा गर्नपर्‍याे ? पार्टी अध्यक्षलाई पनि यही कुुरा भनेको छुु । त्यसमा उहाँ स्पष्ट हुनुहुन्छ । समस्या हुुँदैन ।

एमालेविरुद्ध गठबन्धन मैदानमा आउँदै छ । कास्की र देशभर नतिजा निकाल्न गाह्रो देखिन्छ नि ?

हामीले जनतालाई स्पष्ट पार्न सक्यौँ, भ्रमहरु चिर्न सक्यौंँ भने जित्छौँ । असैद्धान्तिक, गैरमाक्र्सवादी र माक्र्सवादी नामको गठबन्धन र अवसरवादीलाई जनताले मन पराउँदैनन् ।

कास्कीका जनता २०३६ सालमा पनि जनमत संग्रहमा पहेँलोलाई हराएर निलोको पक्षमा हुन् । निरन्तर परिवर्तनको पक्षमा यहाँका जनता भएको हुनाले हामीले गरेको काम देखेका छन् । मुग्लिन–पोखरा सडक हामीले फराकिलो बनाउँदै छौँ । त्यो पूरा गर्न त अरु आए वर्षौँ लगाइदिन्छन् ।

ठूला पूर्वाधार विकास गर्न केन्द्र सरकार र प्रदेश सरकार नै चाहियो । त्यसकारणले एमाले हुँदा गुनासो पनि छ । आशा भएर नै गुनसो हो । अरुले काम नै नगर्ने भएकाले जनताले आश गर्दैनन् । हामीले जनगुनासो र जनचासोलाई सम्बोधन जरुरी छ ।

गठबन्धनका नेता एमालेलाई ‘धुलो चटाउँछौँ’ भनिरहेछन् । संघीय संसदमा एमालेबाट कति जना पुुग्ने आकलन छ ?

हामीलाई हराइयो भने ठुलो दुर्घटना हुनसक्छ । श्रीलंकाको हालतमा पुग्न सकिन्छ । त्यसकारण हामीले हार्ने छुट छैन ।
अहिले हामी समानुपातिकमा ५० लाख मत कटाउँछौँ । अनि त्यसपछि प्रत्यक्षमा हामी उहाँहरूले छोडेको हिसाबले ८० भन्दा बढी सिट जित्ने भएका छौँ । किनभने एकीकृत समाजवादीले ३ सिट जित्छौँ भन्छ । कांग्रेसले हामी ५० सिट जित्छौँ भन्छ । माओवादीले ३० भन्छ ।

बाँकी ८०–८५ सिट एमालेकै भयो । हामी सुुविधाजनक बहुमतमा पुग्छौँ । सुुशासन र विकास निर्माण के हे भन्ने देखाउँछौँ । देशमा स्थिरताको ग्यारेन्टी गर्छौँ ।

हामीलाई हराइयो भने ठुलो दुर्घटना हुनसक्छ । श्रीलंकाको हालतमा पुग्न सकिन्छ । त्यसकारण हामीले हार्ने छुट छैन ।
अहिले हामी समानुपातिकमा ५० लाख मत कटाउँछौँ ।

११ चुनाव जित्नलाई नै गरिने गठबन्धनलाई कसरी लिनुहुन्छ ?

यो घनघोर अवसरवाद र सिद्धान्तहिनता हो । दल मैले चलाउन सकिनँ भनेर आत्मसमर्पण गर्नुु हो । त्यसो भए दल बन्द गरिदिए भयो । दल त देश परिवर्तन गर्न आफ्ना निश्चित उद्देश्य, लक्ष्य, कार्यक्रम, योजना कार्यभारहरु तय गरेर बनाइन्छ । गठबन्धनले दलहरुको औचित्य समाप्त भयो ।

एउटा भन्छ नवउदारवार, एउटा भन्छ कम्युनिजम, एउटा भन्छ एकल जातीय पहिचान । अर्को भन्छ संघीयता खत्तम ! त्यस्ताहरु मिलेर बनेको यो गठबन्धन एमालेको विरुद्धमात्र लक्षित भयो देश बनाउन भएन । सिद्धान्तहिनको गठबन्धन बनाउनु घनघोर अवसरवाद, संविधानविपरीत हो । दलिय व्यवस्था विरोधी काम हो । त्यस्ता कुरामा एमाले रुची राख्दैन । हामीले हाम्रो प्रधानमन्त्री यो, नीति यो भनेका छौँ ।

रेलका कुरा, पानी जहाजका कुरा, युवा स्वरोजगारका कुरा, उत्पादकत्व बढाउने कुरा, कृषिमा प्राथमिकताको कुरा, प्राविधिक शिक्षालाई ७० प्रतिशत बनाउने कुरा हामीले गरेका छौँ । हामीसँग भएको भिजिनहरु त अरु कसैसँग छैन ।

युवा पुुस्ता आउनुुपर्छ भन्ने मतदाताको जमात ठूूलो छ । ३१ वर्षअघिदेखि संसदीय राजनीतिमा सामेल भएकाले अबको चुुनाव पनि लडौँ भन्ने लाग्दैन ?

यो प्रश्नको उत्तर उपयुक्त बेलामा दिउँला ।

दोस्रो कुरा, अमेरिकामा ४० वर्ष नपुगेका पनि राष्ट्रपति भए, ८० वर्ष हुुन लागेका बाइडेन पनि राष्ट्रपति छन् । हाम्रो देशमा गिरिजालाई खुब गाली गर्‍याैँ । सबै मिलेर पछि यो गणतन्त्र ल्याउनेबेला ओछ्यानमा सुतेका गिरिजालाई ल्याएर नीति कार्यक्रम, संविधान व्यवस्थापन गर्‍याैँ ।

युवा जोसजाँगर र सहभागिता चाहिन्छ । त्यसमा परिपक्वताको संयोजन पनि चाहिन्छ । म न युवा हुँ, न बुढो भएको छु । चुुनाव लडेको पटकले मात्र धेरै देखिएको हो । दुईपटक सांसद भएँ ।

मभन्दा पुुराना कांग्रेसकै तर्फबाट उठ्न चाहने कास्की १ मा छन् । छिट्टै मन्त्री भएर अनुुभव लिन पाएँ । यो कास्कीको सम्पत्ति हो । अहिल्यै रिटार्यड हुने बेला पनि भाछैन । ६० हाराहारीमा छु बल्ल । म ६५ वर्षपछि यस्ता काममा नलाग्ने सोच छ ।

३३ भनेपछि अब अन्तिमपटक हो ?

यो वाक्यभन्दा गाह्रो हुुने ! कहिलेकाहीँ परिस्थिति नसोचेको आउँछ । व्यक्तिगत रुपमा म इच्छुक हुन्नँ ।

तपाईं पहिलोपल्ट चुुनाव लड्दा ३० वर्ष हुनुहुन्थ्यो । अहिले ३० वर्ष भएको युुवाले अवसर नपाउने ?

पाउने । त्यसको लागि प्रतिनिधिसभामा मेरो सिफारिस के छ भन्ने कुरा जब रहस्योद्धाटन हुन्छ तब थाहा पाउनु हुन्छ ।

के सिफारिस छ त्यस्तो ?

कास्कीका ३ प्रतिनिधिसभा र ६ प्रदेशसभामा ५० वर्षमुुनिकै साथीहरूले जिम्मा पाउन् भन्ने नै छ । सबै ठाउँमा अब त्यो हुनसक्छ, केही मिश्रित कुरा पनि हुनसक्छ । म केन्द्रीत कुरा गरिरहन परेन । हामी युवाहरू समावेश गरेर जान्छौँ । पल्लाभारी युवाहरूकै बनाएर जान्छौँ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असोज १८, २०७९ १७:३०