सातौँ चुनावमा तेस्रो जित निकाल्न ‘सेफल्याण्डिङ’ खोजिरहेका पृथ्वीसुब्बा

A+ A A-

गण्डकी प्रदेश सरकार स्थापनाको दोस्रो कार्यकालमा पनि मुख्यमन्त्री बन्ने लक्ष्यसहित नेकपा एमाले उपमहासचिव पृथ्वीसुब्बा गुरूङ आगामी चुनावमा प्रदेशसभा सदस्यमै उठ्ने योजनामा छन् । २०७४ सालको निर्वाचनमा लमजुङ १ (ख)बाट चुनाव जितेर गण्डकीको संस्थापक मुख्यमन्त्री बनेका पृथ्वीसुब्बा यसपटक पनि सोही क्षेत्रबाट उम्मेदवार बन्न चाहिरहेका छन् ।

लमजुङमा प्रतिनिधिसभातर्फ एउटामात्रै र प्रदेशसभामा दुई निर्वाचन क्षेत्र छ । २०७४ सालमा तीनवटै सिट एमाले–माओवादी वाम गठबन्धनले जितेको थियो । प्रतिनिधिसभामा माओवादीका देव गुरूङ, प्रदेशसभातर्फ लमजुङ १ (क)बाट एमालेका धनञ्जय दवाडी र लमजुङ १ (ख)मा पृथ्वीसुब्बा विजयी भएका थिए । स्थानीय तहको मत हेर्दा प्रतिनिधिसभामा गठबन्धन अगाडि भएकाले जित्न थोरै कठिन पर्ने, प्रदेशमा जित्न सहज भएकाले पृथ्वीसुब्बाले प्रदेशसभा लडेर सहज अवतरण गर्न खोजेको लमजुङको राजनीतिक वृत्तमा चर्चा छ ।

प्रदेशमा कति सहज ?

पृथ्वीसुब्बा चुनाव लड्ने क्षेत्रमा लमजुङका आठ मध्ये चार पालिका पर्छन् । क्वहोलासोथार गाउँपालिका, सुन्दरबजार नगरपालिका, मध्यनेपाल नगरपालिका र बेसीशहर नगरपालिकाको १ देखि ९ नम्बर वडा पर्छन् । गत वैशाखको चुनावमा लमजुङ १ (ख)मा पर्ने वडामा एमालेका वडाध्यक्ष उम्मेदवार र प्रतिनिधिसभा पर्ने क्षेत्रका एमाले उम्मेदवारले ल्याएको मत र गठबन्धनका उम्मेदवारले ल्याएको मत बराबरजस्तै छ । प्रदेशसभा निर्वाचन क्षेत्र १ (ख)मा एमालेका वडाध्यक्षले गठबन्धनभन्दा साढे तीन सय मत बढी पाएका थिए ।

यो हिसाबले चुनावी नतिजा ठ्याक्कै भन्न सक्ने अवस्था छैन । आगामी चुनावको मत स्थानीय तहकै जसरी एमालेलाई खसेमा पृथ्वीसुब्बालाई चुनाव जित्न गाह्रो छैन । गठबन्धनबाट उठ्ने उम्मेदवार कमजोर भएमा र गठबन्धन इमान्दार नभएमा पृथ्वीसुब्बालाई चुनाव जित्न सहज छ ।

गत वैशाखको चुनावमा लमजुङ १ (ख)मा पर्ने वडामा एमालेबाट उठेका वडाध्यक्ष उम्मेदवारले २१ हजार ७४६ मत ल्याएका थिए । त्यस्तै सत्तारूढ गठबन्धनका दलले २१ हजार ४२५ मत पाएका थिए । स्थानीय तह चुनावमा वडाध्यक्षमा एक/दुई वडा माओवादीले पाएको थियो भने अरु सबै कांग्रेसले लिएको थियो । नेकपा एकीकृत समाजवादी, जसपा र राष्ट्रिय जनमोर्चाले गठबन्धनबाट वडाध्यक्ष उम्मेदवार उठाउन पाएनन् । एकीकृत समाजवादी र जसपाबाट बागी उम्मेदवार भए पनि गठबन्धनका उम्मेदवारलाई फरक परेन । लमजुङमा एकीकृत समाजवादी, जसपा, जनमोर्चाको प्रभाव न्यून छ ।

गत स्थानीय तह चुनावको नतिजा हेर्दा लमजुङमा सबैभन्दा एमाले बलियो भएको पृथ्वीसुब्बाकै गृहपालिका हो । ३० वैशाखको चुनावमा नेकपा एमालेले क्वालोसोथार गाउँपालिकामा ९ वडाका सदस्यदेखि वडाध्यक्ष, पालिका अध्यक्ष र उपाध्यक्षमा क्लिनस्वीप गरेको थियो । पृथ्वीसुब्बा चुनाव लड्ने निर्वाचन क्षेत्रमा पर्ने अरु पालिकामा पनि एमाले अगाडि छ ।

पृथ्वीसुब्बा ठूला दलका पदाधिकारीमध्ये गृहजिल्लामा धेरै समय बिताउने नेतामध्ये पर्छन् । मुख्यमन्त्री हुँदा बजेट हाल्ने, बाक्लो आउजाउ गरेको र मतदाताले सुनिरहेको नाम भएकाले चुनावमा त्यो पनि बलियो पक्ष हुनेछ । एमाले लमजुङ अध्यक्ष कृष्णप्रसाद अधिकारी प्रतिनिधिसभाको एउटा र प्रदेशको दुवै क्षेत्र जित्ने दाबी गर्छन् ।

‘स्थानीय तहको मत परिणाम हेर्दा गठबन्धन भए पनि हामीलाई सहज छ । त्यसमाथि स्थानीय तहको चुनावपछि कांग्रेस, माओवादी छोडेर १५ सय जना पार्टी प्रवेश गरेका छन्,’ उनले शिलापत्रसँग भने । आफूहरूले टिकट नपाउने भएकाले जिल्लाका नेता पृथ्वीसुब्बालाई प्रतिनिधिसभा लड्न सुझाइरहेका छन् ।

‘प्रदेशमा सरकार बन्ने, बहुमत आउने स्पष्ट छैन । म आफैँले उहाँलाई तपाईं संघमा लड्नुस् भनेको छु,’ अध्यक्ष अधिकारीले भने, ‘उपमहासचिव भएकाले संघमा लडेर म जिल्ला अध्यक्षको पनि व्यवस्थापन गर्नुपर्‍यो भनेको छु । उहाँले निर्णय गर्नुभएको छैन ।’

गत ३० वैशाखको चुनावमा लमजुङ १ (ख)मा पर्ने वडामा एमाले र गठबन्धन दलका वडाध्यक्ष उम्मेदवारले ल्याएको मत हेर्नुहोस् :

क्वहोलासोँथार गाउँपालिका
नेकपा एमाले – ४०२६
नेपाली कांग्रेस – २३४५

सुन्दरबजार नगरपालिका

नेकपा एमाले – ६१७८
नेपाली कांग्रेस – ६१५२
नेकपा माओवादी केन्द्र – ३५५
जसपा – २७

मध्यनेपाल नगरपालिका

नेकपा एमाले – ५८६४
नेपाली कांग्रेस – ५८४
नेकपा माओवादी केन्द्र – ८५३
जसपा – ५२

बेसीँशहर नगरपालिका (वडा नम्बर १ देखि ९ सम्म)

नेकपा एमाले – ५६७८
नेपाली कांग्रेस – ४९२५
नेकपा माओवादी केन्द्र – ७९५
जसपा – ७२
नेकपा (एकीकृत समाजवादी) – ३

संघमा कति सहज ?

टिकट टुंगो लागेको छैन । एमालेले पार्टी पदाधिकारीलाई संघमै चुनाव लडाएमा पृथ्वीसुब्बा लमजुङको एउटामात्रै प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्रबाट चुनाव लड्ने छन् । प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्रमा लमजुङका आठवटै पालिका पर्छन् । गत ३० वैशाखको चुनावको नतिजाअनुसार जिल्लाभर एमालेभन्दा गठबन्धन १५ सय हारहारी मतले अगाडि छ ।

एमालेबाट वडाध्यक्ष उम्मेदवार रहेकाले ४० हजार १९७ मत ल्याएका थिए । गठबन्धनका दलले ४१ हजार ६६२ मत पाएका थिए । तर, लमजुङका आठ पालिकामा एक्लाएक्लैको अवस्थामा अरू दलभन्दा एमाले मतको हिसाबले सात पालिकामा पहिलो दल हो ।

स्थानीय तह चुनावको नतिजा हेर्दा प्रतिनिधिसभामा गठबन्धन बलियो छ । प्रतिनिधिसभा चुनावमा एमाले उम्मेदवारलाई जित्न सजिलो छैन । त्यसैले पृथ्वीसुब्बा प्रदेशमै लड्न खोजेका छन् । लमजुङमा जनतामाझ दोस्रो संविधानसभा सदस्य जमीन्द्रमान घले लोकप्रिय मानिन्छन् । उनले माओवादी महासचिव देव गुरुङसँग प्रतिनिधिसभामा प्रतिस्पर्धा गर्ने र प्रदेशमा पृथ्वीसुब्बा लड्ने चर्चा एमालेभित्र छ ।

आठ पालिकाको दलगत मत हेरौँ

क्वहोलासोँथार गाउँपालिका

नेकपा एमाले – ४०२६
नेपाली कांग्रेस – २३४५

सुन्दरबजार नगरपालिका

मध्यनेपाल नगरपालिका

बेसीँशहर नगरपालिका

नेकपा एमाले – ८२४८
नेपाली कांग्रेस – ७१४१
नेकपा माओवादी केन्द्र – ७९५
जसपा – ७२
नेकपा (एकीकृत समाजवादी) – ३

राइनास नगरपालिका

नेकपा एमाले – ३७९३
नेपाली कांग्रेस – ७२३७
नेकपा माओवादी केन्द्र – १६८१
जसपा – ९१
नेकपा (एकीकृत समाजवादी) – १४

दुधपोखरी गाउँपालिका

नेकपा एमाले – २०३५
नेपाली कांग्रेस – १९६२
नेकपा माओवादी केन्द्र – ८९२

दोर्दी गाउँपालिका

नेकपा एमाले – ४१६०
नेपाली कांग्रेस – ३७२४
नेकपा माओवादी केन्द्र – ९५६

मस्र्याङ्दी गाउँपालिका

नेकपा एमाले – ५८९३
नेपाली कांग्रेस – ३८६९
नेकपा माओवादी केन्द्र – ५९५

पृथ्वीसुब्बाले प्रतिनिधिसभा लड्ने भएमा उनको प्रतिस्पर्धा माओवादी महासचिव देव गुरूङसँग हुने निश्चितजस्तै छ । लमजुङमा प्रतिनिधिसभाको एक सिट माओवादीले लिने र प्रदेशसभाका दुवै सिट कांग्रेसले लिने पक्का रहेको स्थानीय कांग्रेस नेताले बताए ।

माओवादी केन्द्र भने यसलाई अस्वीकार गर्छ र प्रदेशमा पनि एक सिट पाउनुपर्ने दाबी छ । सिट भागवण्डा संघमा नेताहरूको जिम्मामा भए पनि स्थानीय नेताहरू प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको एउटा सिट दाबी गरिरहेका छन् ।

‘प्रतिनिधिसभामा अहिले हाम्रो पार्टीको नेताको प्रतिनिधित्व छ । त्यसैले त्यो सिट हामीले नै पाउनुपर्छ,’ माओवादी नेता पारशमणि पौडेल भन्छन्, ‘प्रदेशमा पनि वाम गठबन्धन गरेर २०७४ सालमा जितेको हो । त्यसैले प्रदेशको पनि एउटा सिट पाउनुपर्छ भन्ने कुरा अस्वाभाविक भएन ।’

एमालेले २०७४ सालमा तीन नगरपालिका र दुई गाउँपालिका जितेको थियो । त्यतिबेला गठबन्धन हुँदा माओवादीले एउटा पालिका जितेको थियो । अहिले एमालेले तीन गाउँपालिका र एउटा नगरपालिका जितेको छ । एक्लै लड्दा पनि चार पालिका जित्नु एमालेको उपलब्धि भने हो ।

स्थानीय तह चुनावको टिकट बाँडफाँट, जिल्ला समन्वय चयनमा पृथ्वीसुब्बाले एकलौटी गरेको दाबी गर्दै गठबन्धन त्यसको फाइदा उठाउने पक्षमा छ । तर, एमालेका नेता पार्टीले उठाएका उम्मेदवारलाई हराउन अन्तर्घात नहुने दाबी गर्छन् । ‘पृथ्वीसुब्बा कमरेड र जिल्ला अध्यक्षबीच दरार छ भन्न खोजियो । अन्टसन्ट समाचार आयो । म सचिव, उपसचिव लिएर अध्यक्ष, महासचिव, उपाध्यक्षलाई जिल्लाको स्थिति जानकारी गराएको हो,’ अधिकारीले शिलापत्रसँग भने, ‘तर, चुनावमा त्यस्तो अन्तर्घात भन्ने हुँदैन ।’

२०७४ सालको चुनावमा पृथ्वीसुब्बाले प्रदेश सांसदका अर्का आकांक्षी नेपाली कांग्रेसका कृष्णप्रसाद कोइरालालाई ७ हजार ९८६ मतले पराजित गरेका थिए । पृथ्वीसुब्बाले २३ हजार ८८ मत पाउँदा कांग्रेसका कोइरालाले १५ हजार १०२ मत पाएका थिए । एमाले–माओवादी गठबन्धन भएकाले त्यतिबेला चुनाव जित्न सहज भए पनि अहिलेको अवस्था फरक छ । त्यतिबेला पृथ्वीसुब्बालाई साथ दिएको माओवादी अहिले सत्तारुढ गठबन्धनको एउटा घटक हो ।

६५ वर्षीय पृथ्वीसुब्बा २०४८ सालयताका हरेक संसदीय चुनाव लडेका छन् । ६ मध्ये दुई वटा चुनाव मात्रै जितेका छन् । २०४८, २०५१, २०५६ सालको चुनाव हारेका पृथ्वीसुब्बा २०६४ सालमा पहिलो संविधानसभा सदस्य चुनावमा विजयी भएका थिए । २०७० सालको संविधानसभा सदस्य चुनावमा भने पराजित भए । २०७४ सालको चुनावमा प्रदेश सांसद विजयी भएर गण्डकी प्रदेशको मुख्यमन्त्री बने । आगामी ४ मंसिरमा उनी तेस्रो जित निकालेर संसद छिर्न सातौँ संसदीय चुनाव लड्दै छन् ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज १५, २०७९ १२:४४