अनलाइन सपिङमा रमाउँदैछन् नेपाली उपभोक्ता

A+ A A-

दसैँका लागि गर्ने किनमेल सकिने समय भइसक्दा पनि पर्याप्त व्यापार नभएको व्यापारीले गुनासो गरिरहँदा अनलाइन बजारमा भने उपभोक्ताको भिड बढ्न थालेको छ ।

उपत्यकाका बजारी क्षेत्रमा अघिल्लो वर्षको तुलनामा किनमेल गर्ने उपभोक्ताको चाप पातलिन थालेपछि व्यवसायीहरू चिन्तित भएका छन् । तर, घरमै बसेर अनलाइनबाट किनमेल गर्नेको संख्या बढेको छ । ई–कमर्सबाट किनमेल गर्दा उपभोक्ताले इन्टरनेटबाटै भुक्तानी गर्ने, बजारमा सामान खोज्दै भौतारिनु नपर्ने र घरमै सामान आइपुग्ने सुविधाले पनि बजार जाने प्रचलन घट्न थालेको हो ।

यसरी अनलाइनबाट सामान खरिद गर्दा उपभोक्ताले भुक्तानी गर्ने माध्यमका रूपमा भने ई–सेवा, खल्तीजस्ता मोबाइल वालेटहरू रोज्ने गर्छन् । राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले पनि यो वर्ष अनलाइनबाट रकम भुक्तानी गर्नेहरूको संख्या उच्च रहेको देखाएको हो ।

बैंकका अनुसार भदौ महिनामा मात्रै उपभोक्ताले वालेटबाट १७ अर्ब ४६ करोड रुपैयाँको भुक्तानी गरेका छन् । सोही अवधिमा गत वर्ष १४ अर्ब ५ करोड रुपैयाँ भुक्तानी भएको थियो । ई-कमर्ससँगै यतिबेला स-साना तरकारी पसलदेखि ठूला रेष्टुरेन्टसम्ममा क्युआर कोडहरू उपलब्ध हुन थालेका छन् । जसले गर्दा पैसा बोकेर किनमेल गर्न निस्कने ग्राहक पातलिन थालिसकेका छन् ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार एक महिनामा नै क्युआर कोडबाट १४ अर्ब रुपैयाँसम्म भुक्तानी भएको छ । यस्तो रकम गत वर्षको सोही अवधिमा ५ अर्ब रुपैयाँ मात्रै थियो । वालेट र क्यूआर कोडसँगै पछिल्लो एक वर्षमा इन्टरनेट बैंकिङ, मोबाइल बैंकिङ, आइपीएस कनेक्टलगायतको कारोबार पनि उल्लेख्य बढेको छ ।

यसरी डिजिटल माध्यमबाट कारोबार बढ्नुले बजारमा नोटको कारोबार गर्नेको संख्या घट्न थालेको बुझिन्छ । अझ फस्टाएको ई–कमर्सको कारोबारलाई नै हेर्ने हो भने पनि अनलाइन किनमेल बढेको सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ । त्यसमाथि दसैँको रौनक अहिलेको बजारमा नदेखिँदा उपभोक्ता कसरी डिजिटल प्रविधिबाट किनमेल गरिरहेका छन् भन्ने स्पष्ट हुन्छ ।

ई–कमर्सप्रति उपभोक्ताको विश्वास बढ्‌दै जाँदा उपभोक्ताको किनमेल शैली परिवर्तन हुँदै गएको देखिन्छ । कौशलटार बस्दै आएकी सुनिता खतिवडा यस वर्ष दसैँका लागि किनमेल गर्न बजार गएकी छैनन् । कपडा, खाद्यान्नलगायत सबै सामान अनलाइनबाटै मगाउने उनको योजना छ । भन्छिन्, ‘अब घर जाने दिनमै किनमेल गर्छु ।’

फूलपातीको दिन घर फर्किने योजनामा रहेकी सुनिता पछिल्लो समय अनलाइनबाटै किनमेल गर्ने गरेको बताउँछिन् । त्यसो त काठमाडौंको बुद्धनगरमा मसला पसल चलाउँदै आएकी ज्योति अधिकारी पनि आफूले अनलाइनबाट नै दसैँका लागि चाहिने सामान किनिसकेको बताउँछिन् । उनी भन्छिन्, ‘अहिले अफरहरू धेरै छन् । किन्दा पनि सस्तो नै पाइने, अझ आउने जाने भाडा र समयसमेत जोड्ने हो भने त अनलाइन किनमेल धेरै नै सस्तो हुन्छ ।’ ज्योति घरमा नै सामान आइपुग्ने हुँदा बजार जान छोडेको बताउँछिन् ।

दसैँमा व्यापारीहरूलाई भ्याइनभ्याइ हुन्थ्यो । तर, यो वर्ष सोचे‍जस्तो व्यापार हुन नसकेको व्यापारीहरू बताउँछन् ।कोरोना संक्रमणबाट अस्तव्यस्त बनेको बजार बल्ल तङ्ग्रिँदै छ । तर, दसैँकै बेला व्यापार नभएपछि बजार तंग्रिने आशामा बसेका व्यापारीहरू निरास बनेका छन् ।

असनमा कपडा पसल गर्दै आएका सीताराम विश्वकर्मा अहिलेसम्म खासै व्यापार नभएको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘अहिले कपडा किन्ने ग्राहक गत वर्षहरूमा जस्तो छैनन् ।’ गत वर्ष एकैदिन ५ लाख रुपैयाँसम्मको व्यापार हुने गरेकोमा अहिले दैनिक १ लाख रुपैयाँबराबरको व्यापार पनि नभएको उनी बताउँछन् ।

उनको पसलसँगै रहेको न्यु फेसन वेयरका सञ्चालक सुरेश नकर्मी पनि व्यापारमा ग्राहकको भौतिक उपस्थिति कम भएको बताउँछन् । अनलाइनबाट नै बिक्री गर्दै आएका सुरेश पसलमा आउने ग्राहक कम भए पनि होम डेलिभरीका लागि भने माग बढेको बताउँछन् ।

हातमा पैसा बोकेर पसल चहार्ने ग्राहक पछिल्लो समय ई–कमर्सका साइट चहार्न थालेका छन् भने डिजिटल भुक्तानी गरेर घरमै बसेर किनमेल गर्न थालेका छन् । जसले गर्दा पनि बजारमा उपभोक्ताको उपस्थिति पातलिन पुगेको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असोज १२, २०७९ १५:२५