जम्मु काश्मीर डायरी

A+ A A-

जम्मु काश्मीर पर्यटन बोर्डले काश्मीरमा आयोजना गर्न लागेको 'काश्मीर साइक्लोथन' मा सहभागिताका लागि निमन्त्रणा आयो । भारत बरेलीका साइकल अभियानमा सक्रिय तथा द पेडलर्सका संस्थापक मित्र रभिन्दर सिंह ओभरायजीले सो कार्यक्रमबारे जानकारी गराउँदै नेपालको प्रतिनिधित्व गर्दै नेपाली साइक्लिस्टहरूको सहभागिताका लागि निमन्त्रणा गरेका थिए ।

यो वर्ष पटकपटक भ्रमणमा निस्किसकेकाले जाऊँ कि नजाऊँ भन्ने मनस्थितिमा रहे पनि एउटा साइकलले बनाएको उहाँसँगको आत्मीय सम्बन्धलाई टुक्र्याउने हिम्मत ममा आएन । त्यसैले सहभागी हुने जानकारी गराएँ ।

जम्मु काश्मीरबारे मिडियामा पढेका र बाहिर सुनेका कुराले मनमा दुविधा भने थियो नै । त्यही पनि त्यहाँको सरकारले पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि आयोजना गरेको उक्त कार्यक्रममा सीमित संख्यामा मात्रै सहभागिताका लागि आह्वान गरिएको थियो । कार्यक्रममा काश्मीरबाहिरबाट जम्मा २५ जनाको मात्रै सहभागिता गराइने बताइएको थियो ।

द पेडलर्सका संस्थापक रभिन्दर जीको समन्वयमा नेपालबाट १/२ जनाका लागि व्यवस्थापन गरिएकाले यो अवसरलाई नछाड्ने निश्चय गरेँ र जाने तयारी गरेँ । यो कार्यक्रममा सहभागी हुन मैले नेपालगञ्ज साइक्लिङ क्लबका सल्लाहकार रमेशकुमार मल्ल दाजुलाई पनि खबर गरेँ । उहाँले पनि जाने सहमति जनाएसँगै हाम्रो सहभागिता निश्चित भएको अप्रुभलसहितको खबर आयो ।

सेप्टेम्बर २२ तारिखमा श्रीनगरबाट सुरु हुने कार्यक्रमका लागि हामी दुई जना रमेशकुमार मल्ल दाजु र म नेपाल–भारत मैत्री बस चढेर सेप्टेम्बर २० तारिखमा दिल्लीका लागि रवाना भयौँ ।

दिल्ली बसपार्कमा झमेला

हामी गएको बस बिहान ७ बजे आनन्द बिहार बसपार्कमा रोकियो । यात्रुहरू लगभग झरिसकेका थिए । एउटा सिटमा पर्स र पातलो ज्याकेट मैले देखिहालेँ । त्यो सिटमा हामीसँगै दिल्लीसम्मको यात्रामा हाम्रै साथी हुनुहुन्थ्यो । त्यसैले त्यो पर्स उहाँकै हुनुपर्छ भनेर मैले उठाएर कसैले छोडेको कुरा गाडीका स्टाफहरूसँग शेयर गरेँ । पर्स खोलेर हेरियो । पर्स हाम्रै साथीको रहेछ । तर, समस्या उहाँको इन्डियन मोबाइल सिमको नम्बर हामीसँग थिएन । त्यो सबै हेरिरहेका इन्डियन प्रहरी जो सादा पोशाकमा थिए, उनले हामीलाई त्यो प्रहरीलाई बुझाउन वा आफूसँग पर्सधनीको सम्पर्क गराउन भने हामी साथीको पर्स अरु कसैलाई जिम्मा लाएर हिँड्न पनि सकेनौँ र उहाँलाई सम्पर्क गर्न पनि सकिरहेका थिएनौँ ।

एक घण्टाभन्दा बढी समय त्यसै लै बरी लैमै बितिसकेको थियो । रातभरिको बसको यात्रा, थाकेको जिउ, सामान हामीले यहीबीचमा साथीको नम्बर खोजी गर्न सामाजिक सञ्जालको प्रयोग गरियो । तैपनि नम्बर फेला परिरहेको थिएन । झण्डै दुई घण्टापछि बस काउन्टरमा उहाँको फोन आएछ, पर्स छुटेको इन्क्वाइरीसहित ।

त्यसपछि त्यो नम्बरमा फोन गरियो । त्यसबीचमा हाम्रो फोटो भिडियो खिच्दै पर्सवाला व्यक्तिलाई चाँडो सम्पर्कमा ल्याउन सादा पोशाकका प्रहरीले निकै दबाब दिए, केही तर्साए पनि । पर्सवाला साथी लगभग अढाइ घण्टापछि बसपार्क पुगेपछि बल्ल हामीलाई राहत मिल्यो । आफ्नो साथीको पर्स र ज्याकेट जिम्मा लाएर हामी आफूले अनलाइन रिजर्भ गरेको इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय हवाई अड्डानजिकै पुग्यौँ । होटलमा रिफ्रेस भएर ट्याक्सी लिएर लागि यो दिल्ली दर्शनतर्फ ।

हामी दिल्लीका कुतुब मिनार, दिल्ली गेट र एम्बियन्स मल घुम्यौँ । त्यति गर्दा रात मज्जाले परिसकेको थियो । दिल्ली गेटमा नियमित हुने विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रम हेर्दाहेर्दै रात छिप्पिएको पत्तै भएन ।

दिल्ली-काश्मीर उडान २१ तारिखको बिहान ११:४५ को थियो । एयर इन्डियाको सो उडानबाट हामी दिल्लीहुँदै काश्मीर जान बिहानै तयार भयौँ । एयरपोर्ट चेकजाँचमा समय लाग्ने हुँदा ३ घण्टाअघि नै एयरपोर्ट पुग्न मित्र रभिन्दर ओभरायले जानकारी दिएका थिए । सोही सल्लाहअनुसार हामी बिहान ८ बजे नै टर्मिनल नम्बर ३ मा प्रवेश गर्‍यौँ ।

हामी दुई नेपाली साइक्लिस्ट त्यहाँ पुग्दा अन्य १२ जना भारतीय साइक्लिस्ट साथीहरू आइपुगिसकेका रहेछन् । अधिकांश साइक्लिस्टहरू दिल्लीका थिए । उनीहरूसँगको परिचय र अभिवादन साटासाट गर्दै हामी चेकजाँचतिर लाग्यौँ । सबैसँग आ-आफ्नो साइकल भएकाले चेकजाँच र क्लियरेन्समा केही समय लाग्यो । १ घण्टा १० मिनेटभर दिल्लीदेखि काश्मीरसम्मको आकाशमा यात्रा गर्दै श्रीनगर अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा हामी अवतरण गर्‍यौँ ।

हामीलाई रिसिभ गर्न वेलकम प्लेकार्डसहित जेके टुरिज्मका अधिकारीहरू विमानस्थलभित्र आइसक्नुभएको थियो । उहाँहरूसँग अभिवादन साटेर हामी हाम्रो साइकल र लगेज लिएर निस्कियौँ । श्रीनगर एयरपोर्टको सुरक्षा प्रबन्ध निकै नै कडा रहेछ । एयरपोर्टभित्र फोटो खिच्नसमेत मनाही थियो । हामीलाई बस चढाएर हाम्रो बसोबास प्रबन्ध मिलाइएको जेके टुरिज्म डिपार्टमेन्टकै आवासगृहमा लगियो ।

यात्रामा साइकलको चेनले सम्बन्ध जोडेका नयाँ साथीहरू साह्रै रमाइला र मिजासिला थिए । हरियाणा, बरेली, पुने, नोयडा, लुधियाना, चण्डिगढ, जम्मुसहित दिल्लीका साइक्लिस्ट साथीहरूले हाम्रो दिल जिते ।

बाटोभरि देखिएको सुरक्षा सतर्कता र तैनाथी हेर्दा अनौठो लागिरहेको थियो, हामीलाई जेके टुरिज्मका डाइरेक्टर र डेपुटी डाइरेक्टरले स्वागत गर्नुभयो । भोलिपल्टबाट हाम्रो तीनदिवसीय साइकलयात्रा सुरु हुँदै थियो । त्यसैले त्यो साँझ हामी श्रीनगर घुमफिर गर्नतिर लाग्यौँ । श्रीनगरको सुन्दर बजार लालचोकको घण्टाघरसम्म र डल लेक हामीले साइकलबाटै सफारी गर्‍यौँ ।

तीन सय किलोमिटर काश्मिरी सफर

हामी काश्मीर साइक्लोथनमा सहभागी हुँदै थियौँ । जुन कार्यक्रमअन्तर्गत हामीले सेप्टेम्बर २२, २३ र २४ तारिखका तीन दिनमा तीन सय किलोमिटरको सफर साइकल पेडलिङ गर्नुपर्ने थियो । एउटा फरक परिवेश र नयाँ ठाउँमा पेडलिङ गर्ने कुराले काश्मीर बाहिरबाट आएका २३ भारतीय र हामी दुई नेपाली साइकक्लिस्टहरू यो राइडप्रति अत्यन्तै उत्साहित थियौँ ।

२२ तारिखको बिहान जम्मु काश्मीर सरकारका मुख्य सचिवले फ्ल्याग अफ गरेसँगै हाम्रो साइकलयात्रा सुरु भयो । श्रीनगरकै इलिभेसन १६ सय मिटर थियो भने यो साइकलयात्राको दौरान हामीले २८ सय मिटरसम्मको इलिभेसनमा पेडलिङ गर्दै तीनदिवसीय साइकल यात्रा पूरा गर्नुपर्ने थियो ।

नैनिताल साइकलयात्रा, सुर्खेत-रारा साइकलयात्रा र सुदूरपश्चिम साइकलयात्रामा भासुको भिर साइकल कुदाएरै पार गरेको अनुभवले यो उचाइको यात्राका लागि कन्फिडेन्स थियो नै । तर, कहीँकतै ओरालो र तेर्सो नभेटिने लगातारको ठाडो उकालो चढाइले कायल बनायो । कायल भए पनि उकालो चढाइका क्रममा देखिएका सुन्दर स्याउका बगैँचा, रमाइलो भ्याली, सुन्दर बगैँचा (मुगल गार्डेन), छहराहरू, नौला डिजाइनका घरहरू, सुन्दर फाँटहरूमा पहेँलपुर झुलेका धानहरूले हाम्रो सारा थकाइ र साइकल कुदाउँदाका कष्टहरू भुलाइदिन्थे ।

ठाउँठाउँमा काश्मिरी केटाकेटी र अन्य युवा प्रौढहरूले हल्लाएका हातहरू र उनीहरूले कहाँ से भनेर प्रश्न गर्दा आई एम फ्रम नेपाल भनेर उत्तर दिँदै गर्दा उनीहरूले देखाएका थम्स अप र प्रेमिल मुस्कानले न्यानो आतिथ्यता दर्शाइरहेको थियो ।बाटोमा भेटिएका काश्मिरीहरूको व्यवहार अत्यन्तै सरल थियो । हाम्रो त्यो यात्रामा ३५ जना काश्मिरी युवा साइक्लिस्टहरू सहभागी थिए । उनीहरू पनि अत्यन्तै शिष्ट, सरल र लजालु थिए ।

यो यात्रामा साइकलको चेनले सम्बन्ध जोडेका नयाँ साथीहरू साह्रै रमाइला र मिजासिला थिए । हरियाणा, बरेली, पुने, नोयडा, लुधियाना, चण्डिगढ, जम्मुसहित दिल्लीका साइक्लिस्ट साथीहरूले हाम्रो दिल जिते । यो काश्मीरको तीन सय किलोमिटरको तीनदिवसीय साइकलयात्रा मेरो जीवनभरिकै एउटा सम्झिरहने यादगार पलको रूपमा रहिरहनेछ ।

काश्मीर भन्नासाथ धेरैको दिमागमा बुलेटका आवाज र युद्ध अनि हिंसाका कुरा आइहाल्छ्न् । तर, हामीले तीन दिनमा तीन सय किलोमिटरको साइकलयात्रा गर्दा हामीलाई ठाउँठाउँमा काश्मिरीहरूले स्वागत गरे, फूल दिए, माला लाइदिए, काश्मिरी स्याउ अनि सेफ्रोन टिले आतिथ्यता प्रकट गरे । काश्मीरमा गोली पड्किएन । त्यहाँ हाम्रै साइकलको पाइडल र चेनको आवाज मात्र गुञ्जियो ।

डल लेक, लालचोक, पुलवामा, सोफियाना, अहरबाल, भिर नाग, कोकरनाग, अनन्तनाग, सिकार्गा, डुब्जन, भासकनाग, डाक्सुम, आचलबालका पेरिफेरीहरू अनि मीठो काश्मिरी याद, माया र आत्मीयता बोकेर हामी दुई जना श्रीनगर अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलहुँदै दिल्ली भएर फर्कियौँ नेपाल ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज १४, २०७९ १२:१८