ह्वाइटबोर्डको पहिलो सूचीमा छ- झुम्की ।
त्यसमुनि ६७ वटा फिल्मका नाम झुन्ड्याइएका छन् । ती नामहरू चर्चित फिल्मदेखि ‘फ्लप’ फिल्मसम्मका छन् । डिजाइनर रोयल भीमसेनले कुनै फिल्मका नाममा लभ साइन कोरेका छन् त कुनै नामको छेउमा गोलो चिह्न ।
बुद्धनगरस्थित ट्राइडेन्ट कन्सेप्टको कार्यकक्षमा बिहानै पुग्दा रोयलका आँखा अनिदो देखिन्थे । ‘रातभरि महापुरुषको पोस्टरको काम गरेर बसेँ । सुत्न पाएको छैन,’ उनले हाइ काढ्दै भने ।
‘दसैँ आयो, कामको चाप झन्झन् बढेको छ,’ किबोर्डमा औँलाहरू राख्दै रोयलले भने, ‘म काम गर्दै कुरा गर्छु है त ।’
एकै समयमा दुई काम भ्याउनु थियो रोयललाई । मनमा गढिरहेका कुराहरू सुनाउनु थियो । कुरा सुनायो भने मन हलुका हुन्छ । रोयललाई मन हलुका बनाउनु थियो । मेरा आँखा भने उनले भित्तामा झुन्ड्याएका ह्वाइटबोर्डमा गएर अडेका थिए ।
‘मसिना अक्षरमा फिल्मका नाम किन लेखिए ?’ मनमा कौतूहल थियो ।
‘म नेपाल आएपछि पहिलो फिल्म झुम्कीको मिनिमल पोस्टरबाट डिजाइन सुरु गरेँ । त्यसपछि अहिलेसम्म काम गरेका फिल्मका सूची हुन् यी,’ रोयलले स्पष्ट पारे ।
तिनै ६७ मध्येमा पर्छन् ‘चिसो मान्छे’, ‘प्रकाश’, ‘राधा’, र ‘पानीफोटो’का पोस्टर ।
केही महिनाअघिको कुरा हो । जब फिल्म ‘चिसो मान्छे’को पहिलो पोस्टर सार्वजनिक भयो, सामाजिक सञ्जालमा तरङ्ग फैलियो । पोस्टरमा अभिनेत्री स्वस्तिमा खड्का सुदूरपश्चिमको विकट गाउँकी महिलाको पहिरनमा देखिएकी थिइन् ।
पोस्टरकै कारण स्वस्तिमाले अनपेक्षित तारिफ बटुलिन् । ‘चिसो मान्छे’ पोस्टरकै कारण चर्चामा आयो । स्वस्तिमालाई त्यसपछि त अन्तर्वार्ताका लागि भ्याइनभ्याइ भयो ।
एउटा राम्रो पोस्टरको शक्ति कति हुने रहेछ ? धेरैले अनुमान गरे ।
यसअघि तारिफ बटुुले पनि यतिधेरै पोस्टरको चर्चा भएको थाहा थिएन रोयललाई । लगत्तै ‘प्रकाश’को पोस्टर सार्वजनिक भयो । पोस्टरको चर्चासँगै फिल्म क्षेत्रमा रोयलका कामहरू बाक्लिन थाले ।
हिजोका दिनमा पोस्टरमा फेस भ्यालुका लागि टाउकोहरू जोडिन्थे । त्यतिबेला फिल्म चलाउने काइदा भनेकै पोस्टरमा स्टार कलाकारको टाउको जोड्नु । रोयलले डिजाइन गरेको पोस्टरमा अनौठो कला भेटिन्छ । ‘जब मैले झुम्कीको पोस्टर बनाएँ । त्यो चलनचल्तीको भन्दा निकै भिन्न थियो । त्यहाँ कुनै अनुहार थिएन, फिल्मको कथा थियो,’ रोयल सम्झन्छन् ।
त्यो पोस्टर देखेपछि कलाकार रवीन्द्रसिंह बानियाँ प्रभावित बने । रवीन्द्रहरूको ‘जात्रा’ फिल्म आउँदै थियो त्यतिबेला । ‘उहाँले त्यो पोस्टर देखेपछि मलाई सम्पर्क गर्नुभयो । त्यसपछि उहाँहरूको फिल्मका पोस्टर डिजाइनिङ, मिडिया पब्लिसिटीलगायतका काम हामीले नै गर्दै आइरहेका छौँ,’ उनी सुनाउँछन् ।
रोयलले पोस्टर डिजाइनिङकाे काम मुम्बईमा सिके । मुम्बईमै केही वर्ष काम गरे । भूकम्पपछि जब भारतले नेपालमाथि अघोषित नाकाबन्दी गर्याे, देशको मायाले काठमाडौं डोहोर्याएर ल्यायो ।
पेन्टिङमा लत...
रोयलका बबा इण्डियन आर्मी थिए । बर्दियामा जन्मे पनि उनकाे बाल्यकाल नेपाल र मुम्बई गर्दै बित्यो । सानोमा उनी बा र आमासँग मुम्बई गएर बसे ।
केही वर्षपछि पुनः बर्दियामै आएर पढ्न सुरु गरे । बुुबाको पेन्टिङमा लत थियो । उनी बुुबाको स्केच देखेर आफू पनि कापीमा उतार्ने प्रयास गर्थे । उनको स्केच देखेर बाले सधैँ धाप मार्थे ।
कक्षा ४ पुगेपछि उनी पुनः मुम्बई गए । ठूलो बाको छोरा थिए मुम्बईमा । ‘भाइलाई म उतै लगेर पढाउँछु,’ दाइले भने । उनी दाइसँग मुम्बई बसेर पढ्न । तीन वर्षपछि रोयल पुनः फर्केर नेपाल आए ।
दुःख के हो, उनले कक्षा ८ पढ्दासम्म कहिल्यै महसुस गरेनन् । तर एकदिन जन्डिसका कारण अचानक बुबाको मृत्युु भयो । बुबाको मृत्युले परिवारमा ठूलो आघात पुग्यो । त्यसपछि आमाको दुःखलाई रोयलले नजिकबाट नियाले । सानै उमेरमा परिवारप्रतिको दायित्वबोध महसुस हुन थाल्यो रोयललाई ।
कक्षा १२ पछि पुनः उनलाई ठूला बाको छोराले मुम्बई जान प्रस्ताव गरे । ‘त्यतिबेला पो डेरा थियो । दुःख थियो । अब त घरै बनाइसकेँ । हिँड्, उतै गएर पढ्,’ दाइले भने । उनी दाइसँग मुम्बई गए ।
उनी मुम्बईमा एकाउन्टिङको कोर्स गर्थे । एकाउन्टिङको कोर्स गर्दैगर्दा कम्प्युटरमा उनले गरेको पेन्टिङ त्यहाँका गुरुले देखे । ‘स्केचमा रुचि भए किन अकाउन्टमा आको ? तिमी त्यही काम सिक,’ गुरुले भने ।
गुरुको कुराले उनलाई गहिरो सोचमा पुर्यायो । त्यसपछि उनी स्केच सिक्ने निर्णयमा पुगे ।
स्केच सिक्न उनी जुन ठाउँमा पुग्थे, त्यहाँ उनको संघर्ष डरलाग्दो थियो । ‘मुम्बईमा लोकल ट्रेनको संघर्ष जोखिमयुक्त थियो । एकपल्ट म एउटा अफिसमा इन्टर्न गर्न जाँदा गुडिरहेको रेलमा चिप्लेर लडेको छु । धन्न मलाई यात्रुहरूले समाएर बाँचेँ,’ उनी सम्झन्छन् ।
उनलाई एनिमेसन सिक्न मन थियो । तर त्यसको ३ लाख लाग्थ्यो । डिजिटल पेन्टिङको भने शुल्क १ लाख २० हजार आइसी थियो । उनले डिजिटल पेन्टिङ सिक्न थाले।
ती दिनमा उनी दिउँसो डिजिटल पेन्टिङ सिक्थे भने राति वासिङ मेसिनमा काम गर्थे । राति अनिदो बसेर काम गर्नु, दिउँसो रेल चढेर पेन्टिङ सिक्न जानु र उसैगरी धपेडीमा घर फर्कनु । उनको दैनिकी थिए यस्तै थियाे ।
तीन महिनासम्म पेन्टिङ सिक्दा पनि नतिजा निस्किएन । उनीभन्दा वरिष्ठ कलाकार थिए त्यहाँ आउने । एक समय त लाग्यो, ‘मैले सक्दिनँ । अब छाड्छु ।’ तर उनका गुरुले आँट दिए । उनलाई झक्झकाइरहे ।
एकदिन रोयलले एलियनको चित्र बनाए । त्यो चित्र एउटा प्रदर्शनीमा राखियो । ‘यो चित्र कसले बनायो,’ रोयलको खोजी हुन थाल्यो । त्यतिबेलासम्म रोयलको नाम भीमसेन शाही थियो । एकजना आर्टिस्टले चित्र देखेर खुसी हुँदै सोधे, ‘तुम् रोयल फेमिली से हो क्या !’ त्यसपछि उनलाई सबैले रोयल भीमसेन भनेर बोलाउन थाले । र उनको नाम नै भीमसेन शाहीबाट रोयल भीमसेन बन्यो ।
मुम्बईमा पोस्टर डिजाइनर
रोयललाई गुरुले मुम्बईको फेमस स्टुडियोमा इन्टर्न गर्न पठाए । तर त्यहाँ इन्टर्न गर्न ठाउँ खाली थिएन । ‘म घरबाट ल्यापटप ल्याएर भए पनि इन्टर्न गर्छु,’ उनले भने ।
रोयललाई जसरी पनि काम सिक्नु थियो । तीन महिनासम्म इन्टर्न गरे उनले त्यहाँ । आफूले गरिरहेको काममा पाएको प्रशंसा देखेर लागेको थियो, काममा राख्नेछन् । तर, उनीभन्दा वरिष्ठ कलाकारलाई काममा नियुक्ति दिइयो । आफ्नो आशा मरेपछि रोयल डेरा पुगेर रोए । केहीदिनसम्म त बाहिरै ननिस्की बसे ।
उनले अनलाइनमा सर्च गरेर जागिर खोजिरहेका थिए । एउटा संस्थामा ग्राफिक डिजाइनिङको अफर आयो । उनी त्यो संस्थामा ग्राफिक डिजाइनरको रूपमा काम गर्न थाले । मासिक तलब पहिलो पटक १० हजार आइसी कमाए रोयलले ।
तलब पाउँदा विछट्टै खुसी थिए उनी । एकदिन एउटा संस्थाबाट डिजिटल आर्टिस्टका लागि उनलाई अफर आयो । जुन उनको रुचिको विषय थियो । ‘जयन्को मुभीको थ्रिडी एनिमेसनमा बनाउनुपर्ने सिरिज थियो । त्यहाँ मैले डिजिटल र म्याट पेन्टिङ गर्नुपर्थ्यो । दिनरातै म खटिएर काम गर्थेँ,’ उनी सुनाउँछन् ।
त्यहाँ उनले ३ वर्ष काम गरे । सुरुमा त राम्रो थियो । पछि तलब रोकिँदै गयो । ‘घरमा पठाउनुपर्थ्यो । तलब नभएपछि निकै गाह्रो हुन थाल्यो । अनि त्यो अफिस पनि छाडिदिएँ,’ रोयल सम्झिन्छन् । त्यो अफिसबाट उनले ४ लाख पैसा लिन बाँकी थियो । त्यो आजसम्म पनि उनले पाएका छैनन् । अब त आशा पनि मारिसके ।
त्यसपछि उनले अर्को संस्थामा सोसल मिडिया पोस्ट डिजाइनरको काम सुरु गरे । त्यहाँ उनको सुरुवाती तलब ६० हजार आइसी थियो ।
त्यही क्रममा नेपालमा भूकम्प गयो । भूकम्पपछि भारतले नेपालमा अघोषित नाकाबन्दी गर्याे । त्यतिबेलै सोचे- अब म आफ्नै देशमा गएर गर्छु । अर्काको देश बस्दिनँ ।’
नेपाल फर्केर आफ्नै व्यवसाय
नेपालमा साथी विकास न्यौपाने थिए । उनले साथीलाई सुनाए आफ्नो योजना । ‘यहाँ पोस्टर डिजाइनर, सोसल मिडियालगायतका काम फिल्मकर्मीले छुट्टाछुट्टै गराउँथे । म सबै काम एकै ठाउँबाट गराउने प्रस्ताव लिएर गएँ,’ उनी सुनाउँछन् ।
सुरुमा त उनले कसैलाई चिनेका थिएनन् नेपालमा । साथी विकासमार्फत् नै उनले झुम्कीको निर्देशकलाई भेटे । ‘विकासले असिस्ट गर्दै थियो झुम्की फिल्ममा । उसले अपिल विस्टलाई भेटाइदियो । मैले झुम्कीको मिनिमल पोस्टर बनाएँ । त्यो पोस्टर परम्परागतभन्दा फरक खालको थियो । पोस्टरले अरु प्राेड्युसरलाई आकर्षित गर्याे,’ उनी सुनाउँछन् ।
साथीहरूसँग सहकार्य गरेर रोयलले ट्राइडेन्ट कन्सेप्ट नामक संस्था सुरु गरे । त्यसपछि लगातार कामहरू आउन थाले । उनको सम्बन्धहरू बढ्न थाले । निरन्तर चलिरहेको थियो काम । अचानक कोरोना महामारी आइलाग्यो ।
कोरोनाले कामहरू ठप्प बनाइदियो । पैसा सकियो । पैसा नभएपछि अफिसको डेरा भाडा तिर्न सकस हुन थाल्यो ।
सामानहरू डेरामा ल्याएर थन्काए । भएको टिम पनि टुट्यो । उनी निराश भए । श्रीमतीको जागिर थियो कृषि विकास बैंकमा । धन्न, त्यही कमाइले धाने लकडाउन जीवन ।
पटक-पटक लकडाउनले थलिएर ट्राइडेन्ट कन्सेप्ट फेरि उठ्न थाल्यो । नयाँ टिममार्फत् काम सुरु गरे रोयलले । विस्तारै कामहरू आउन थाले । पुनः उनको व्यस्तता चुलिन थाल्यो ।
उही व्यस्तताको बीच उनीसँग भेट भएको थियो मेरो । उनलाई सुरुदेखि नै एउटा प्रश्न सोध्नु थियो, ‘ह्वाइटबोर्डमा भएको सूचीका केही चलचित्रमा लभ साइन र गोलो चिह्न किन लगाउनुभयो ?’
रोयल मुसुक्क हाँस्छन् ।
ती लभ साइन दिएका फिल्म, जसको प्राेड्युसरले काम लगाएर पैसा दिएकै छैनन् । त्यो पनि धेरै वर्ष बिते । अर्को चिह्नचाहिँ आधा दिएर आधा बाँकी राख्ने प्रोड्युसरलाई सम्झन ।
यसबीचमा इमानदार प्रोड्युसर पनि छन्, जसले पैसा समयमै दिन्छन् र सम्झौता भएभन्दा बढी पनि दिन्छन् । तर कुनै प्रोड्युसर जसले जति आग्रह गर्दा पनि पैसा दिएनन् । बरु उल्टै धम्की दिए ।
‘जब मैले काम गरेको सिनेमाको सूची सय पुग्नेछ । त्यतिबेला म ती सबै फिल्मका प्रोड्युसरलाई भेला गरेर खादा लगाउनेछु । तर पैसा नदिएकाहरूलाई भने डबल खादा लगाएर सम्मान गर्नेछु ,’ उनी ह्वाइटबोर्डतिर हेर्दै हाँस्छन् ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज ८, २०७९ ०७:२४
-1743661115.jpg)
-1743579183-1743604118.jpg)
