आईएमईका सीईओ खिलेन्द्र पौडेललाई प्रश्न- दसैँमा कति बढ्छ रेमिट्यान्‍स, स्किमको प्रभाव कति ? (अन्तर्वार्ता)

आईएमईका सीईओ खिलेन्द्र पौडेललाई प्रश्न- दसैँमा कति बढ्छ रेमिट्यान्‍स, स्किमको प्रभाव कति ? (अन्तर्वार्ता)

A+ A A-

नेपालको वैदेशिक मुद्रा आर्जन गर्ने प्रमुख स्रोत हो रेमिट्यान्स । जतिबेला रेमिट्यान्सको आप्रवाह बढी हुन्छ, त्यो समयमा विदेशी सञ्चितिको स्थिति सहज देखिन्छ भने कम आप्रवाह हुँदा दबाब बढ्छ । त्यस्तै, नेपालको गरिबी निवारणमा समेत महत्त्वपूर्ण योगदान रेमिट्यान्सको रहेको छ ।

चाडपर्वको समयमा रेमिट्यान्सको आप्रवाह बढी हुने गरेको तथ्यांकले देखाएको छ । विशेष गरी दसैँ–तिहारको समयमा २० देखि २५ प्रतिशतसम्म रेमिट्यान्सको आप्रवाह बढ्ने गरेको छ । यसैलाई केन्द्रित गरेर रेमिट कम्‍पनीले विभिन्न किसिमका योजना ल्याएका छन् ।

चाडपर्वकेन्द्रित रेमिट्यान्सको आप्रवाह, रेमिट्यान्सको अबको अवस्था तथा अनौपचारिक तवरबाट आउने रकमलाई रेमिट्यान्समार्फत कसरी ल्याउन सकिन्छ भन्ने सवालमा २० वर्षदेखि रेमिट्यान्स क्षेत्रमा कार्यरत आईएमएई रेमिट्यासन्का प्रमुख कार्यकारी अधिकृत खिलेन्द्र पौडेलसँग गरिएको कुराकानी:

दसैँतिहार लक्षित गरेर रेमिट्यान्स कम्पनीले विभिन्न किसिमका स्किमहरू ल्याउने गर्छन् । विगत लामो समयदेखि यस्ता स्किम ल्याउँदै आएको आईएमईले यो वर्षमा पनि स्किम घोषणा गरेको छ । यसको प्रभाव कस्तो परेको पाउनुभयाे ?

चाडपर्वकेन्द्रित मात्रै होइन, अन्य समयमा पनि हामीले स्किमहरू ल्याउँदै आएका छौँ । कोरोनाले विश्व नै प्रभावित भएकाे समयमा विदेशमा काम गर्ने धेरै नेपाली दाजुभाइहरूले ज्यान पनि गुमाउनुभयो । त्यो समयमा हामीले भरोसा कोषको स्थापना गरी प्रभावित परिवारलाई आर्थिक सहयोग प्रदान गरेका थियौँ । त्यो व्यापार व्यवसाय प्रवर्द्धनका हिसाबले नभई संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्वका हिसाबले गरिएको स्किम थियो । अन्य समयमा पनि हामीले प्रोत्साहन गर्ने काम गरेका छौँ । स्किम ल्याउनु एक प्रकारको प्रोत्साहन त हो नि !

यो समयलाई किन बढी प्राथमिकतामा राख्नुहुन्छ ?

चाडपर्वका समयमा घरखर्चका लागि विदेशबाट अलि बढी पैसा पठाउने चलन छ, त्यसैले चाडपर्वमा ल्याइने स्किमहरूको बढ्ता चर्चा भएको हो | यस्ता स्किमहरूले आमसेवाग्राही र हामीबीचको सम्बन्धलाई नजिक ल्याउन मद्दत गर्दै आइरहेको अनुभव गरेका छौँ ।

स्किम भन्नेबित्तिकै आमसेवाग्राहीहरूलाई प्रत्यक्ष लाभ पनि पुग्ने र व्यापार व्यवसाय पनि प्रवर्द्धन हुने खालका नै हुन्छन् । हामीले रेमिट्यान्सलाई बचत गर्नुपर्छ भन्ने जनचेतना जगाउने खालका त कहिले अलि बढी संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्वका हिसाबले पनि स्किमहरू ल्याएका छौँ ।

तथ्यांकगत रूपमा हेर्ने हो भने स्किमले आप्रवाहमा कति प्रभाव पारेको पाउनुहुन्छ ? रेमिट कम्पनी र सेवाग्राहीले कस्तो लाभ पाएका छन् ?

दसैँ–तिहारको समयमा यसै पनि १५ प्रतिशतसम्म आप्रवाह बढेको हुन्छ । स्किमहरूका कारण थप ५ देखि ७ प्रतिशतसम्म वृद्धि गरेको छ भन्ने हो । यसै विषयलाई केन्द्रित गरेर हामीले कुनै अध्ययन गरेको होइन । तथ्यांक केलाउँदा त्यस्तै देखिन्छ ।

स्किम अवधिमा आईएमईमार्फत रेमिट्यान्स कारोबार गर्ने सबै जना यस्ता स्किममा सहभागी बन्न पाउने प्रावधान हुन्छ । कतिपय स्किममा कारोबार गर्ने प्रायः सबैलाई एउटा न एउटा उपहार पाउने गरी डिजाइन गरिएको हुन्छ । स्किममा अलि ठूलो रकम अथवा अन्य यस्तै जिन्सी पनि पाउने प्रावधान राखिएको हुन्छ । यी सबै सेवाग्राहीमुखी नै हुन्छन् ।

यसपटकको स्किम '१० लाख खातैमा मोबाइल हातैमा' राख्नुभएको छ ? यसको अर्थ के हो ?

हो, यसपटक हामीले आईएमई साथैमा, मोबाइल हातैमा, १० लाख खातैमा नामक सेवाग्राहीमुखी व्यापार प्रवर्द्धनात्मक चाडपर्वलक्षित स्किम सञ्चालनमा ल्याएका छौँ । आईएमईमार्फत आएको रेमिट्यान्स प्राप्त गर्नेमध्ये प्रत्येक दिन एक जनालाई एउटा सामसुङ मोबाइल सेट, प्रत्येक हप्ता दुई जनालाई आईएमई पे मोबाइल वालेटमा रकम प्राप्त गर्नेलाई जनही २५ हजार र स्किम अवधिको अन्त्यमा १० लाख रुपैयाँ बम्पर उपहारस्वरूप खातामा प्राप्त गर्ने प्रावधान छ ।

दसैँ, तिहार, नेपाल संवत् र छठजस्ता ठूलठूला चाडपर्वलाई लक्षित गरी २०७९ साल भदौ १६ देखि कात्तिक १६ गतेसम्म जम्मा ६३ दिनसम्म स्किम कायम गरिएको छ । विदेशबाट आएको पैसा आईएमईमार्फत नेपालमा पैसा लिने जुनसुकै सेवाग्राहीहरू यो स्किममा सहभागी बन्न पाउनेछन् ।

रेमिट्यासनको आप्रवाह बढाउन यस्ता स्किमहरू ल्याउने गर्नुभएको छ । तपाईं लामो समयदेखि यही क्षेत्रमा काम गर्नु पनि भएको छ । गत वर्षलाई अपवाद मान्ने हो भने पछिल्ला ७ वर्षदेखि लगातार विदेश जाने घटेका छन् । अब रेमिट्यान्स आप्रवाह कति बढ्न सक्ने देख्नुहुन्छ ?

हो, एउटा विन्दुमा पुगेपछि विदेश जानेको संख्यामा कमी आउँछ । विगत वर्षहरूमा नेपालबाट जानेको संख्‍या पनि कमी देखियो । अघिल्लो वर्ष र यो वर्ष पनि उल्लेख्य बढेको छ । तर, रेमिट्यान्स आप्रवाहमा खासै कमी आएको छैन । गत वर्ष घट्छ कि भन्ने अनुमानका बीच अन्तिममा रेमिट्यान्स आप्रवाह अहिलेसम्मकै धेरै आएको छ । तर पनि विकसित देशमा पनि हेर्‍यौँ भने रेमिट्यान्स घटेको छैन । नेपालमा पनि संख्या घट्न सक्ला तर आप्रवाहमा कमी आउँदैन ।

देशभित्र रोजगारी बढ्दै जाँदा वैदेशिक रोजगारीमा जानेको संख्या घट्ने नै हो तर हामीले अदक्ष तथा अर्धदक्ष ५ देखि ७ जना जानुभन्दा १ जना दक्ष श्रमशक्‍ति जाँदा राम्राे हुन्छ ।

तर, अहिले औपचारिक च्यानलबाट आउने रकम बढेको भनिन्छ । यसको मुख्य कारण औपचारिक च्यानलबाट पठाउँदा बढी लागत लाग्ने गरेको बताइन्छ नि ?

रेमिट्यान्सको लागत बढी होइन । ५/७ डलर लागत लाग्‍ने हो । तर, यथार्थ के हो भने अनौपचारिक माध्यमबाट आउने वा हुन्डीबाट आउने रकमको लागत कम भने हुन्छ । यसका लागि हामीले एक हदको प्रयास गरेकै छौँ । सरकारको तर्फबाट पनि केही काम गर्न जरुरी छ ।

रेमिट्यान्स आयबाट राखिने निक्षेपमा १ प्रतिशत बढी ब्याज दिने भनेर कार्यक्रम अघि बढाइयो । अहिले आईपीओको कुरा आएको छ । यस्ता विषयले प्रोत्साहन गर्छन् । पाकिस्तान, श्रीलंकालगायतका देशमा फर्मल च्यानलबाट रेमिट्यान्स भित्र्याउन सरकारले धेरै काम गरेको छ । नेपालमा पनि ती कदम अघि बढाउनुपर्ने नै देखिन्छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, भदौ २१, २०७९ १६:००

शिलापत्र संवाददाता

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

भर्खरै

शुक्रबारसम्म काठमाडौंका विभिन्न ठाउँमा विद्युत् लाइन अवरुद्ध हुने

प्रतिभा डबली सिजन–३ का लागि उकृष्ट दश सोच छनोट (भिडियो)

मधेशका ९ सांसद सम्पर्कमा रहेकाे अशाेक राई पक्षकाे दाबी, के हाेला प्रदेश सरकार ?

रविबारे संसदीय छानबिन समिति बनाउन प्रचण्ड तयार, कांग्रेस भन्छ–पहिले राजीनामा

धरानमा पानीको दु:ख : मेयरको कार्यकक्ष घेर्न पुगे स्थानीय

लोकप्रिय

केपी ओलीलाई शेखर काेइरालाकाे प्रस्ताव- पहिले तपाईं प्रधानमन्त्री हुनुस्, त्यसपछि मलाई बनाउनुस्

सत्ता गठबन्धनमा माधव नेपालको कचकचलाई एमालेले सुदूरपश्चिमबाट फर्काएकाे जवाफ

बालकोट वार्ता: प्रचण्डलाई बाहिर राखेर कांग्रेस-एमालेको सरकार बनाउने शेखरको प्रस्ताव, ओलीले गरे अस्वीकार

श्रीमती रञ्जितासँगकाे सहमति भंग भएपछि रेशम विक्षिप्त, २० मिनेटमा सात स्टाटस

इलाम २ः प्रारम्भिक मतपरिणाममा एमाले र 'पूर्वएमाले'बीच टक्कर

विचार

वाम से रामः इलाम र बझाङकाे उपचुनावले कम्युनिस्टको पश्चिम बङ्गाल यात्रामा अस्थायी विरामकाे संकेत

को थिए जनमतसङ्ग्रहका हिरो ? (भिडियो)

स्कुल छाड्‌ने मुख्य कारण- जीवन एकातिर, शिक्षा अर्कोतिर

ब्लग

'बोक्सीको घर' हेरेपछि निदाउनै सकिनँ

कसरी हटाउने सार्वजनिक सवारीको बेथिति ?

सधैँ हाँसीखुसी देखिने गाउँकी काकी, डाक्टर र अर्जुन मैनालीले राेजेकाे गलत बाटाे

शिक्षा

संस्कृत विश्वविद्यालयमा सञ्चारमन्त्री शर्मालाई शिक्षाविद्को कोटा, एमाले र माओवादीबीच भागवण्डा

स्कुल छाड्‌ने मुख्य कारण- जीवन एकातिर, शिक्षा अर्कोतिर

सरकारी स्कुलप्रतिको नकारात्मक धारणा बदलेर यसरी उत्कृष्ट बन्यो ज्ञानोदय मावि