कार्यकर्ताको जाँच लिन आफैं जाँच दिँदै छन् ४ नेता

A+ A A-

नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) यतिबेला पार्टीको केन्द्रीय विभागकाे एकीकरण प्रक्रियामा व्यस्त छ । पार्टीभित्र महत्त्वपूर्ण मानिएको स्कुल विभागमा नेताहरुबीचको हानथापले तीन वटा सचिवालय बैठक प्रभावित भए भने एकतापछि पनि तत्कालीन एमाले र माओवादी केन्द्रकाे बेग्लाबेग्लै बैठक र छलफल जारी छन् ।

विगतका बैठकमा सहमति नजुटेपछि आज अपरान्ह ३ बजे नेकपा सचिवालय बैठक डाकियो । तर, नेताहरुबीच कुरा नमिलेपछि बैठक बस्ने समय आउन तीन घण्टाअगावै स्थागित भइसकेको छ ।

नेताहरुका अनुसार नेतृत्वका आकांक्षी बढ्दै गएपछि थप छलफल गर्नुपर्ने भन्दै बैठक भोलि ३ बजेसम्मका लागि स्थागित भएको हो ।

विभाग नेतृत्वको मैदानमा सचिवालय सदस्य तथा उपप्रधानमन्त्री ईश्वर पोखरेल र पार्टी प्रवक्ता नारायणकाजी श्रेष्ठ छन् । दुई जनाबीच कसलाई विभागको नेतृत्व जिम्मा दिने भन्ने बहस तत्कालीन एमाले र माओवादीले प्रतिष्ठाको विषय बनाइरहँदा स्कुलको मैदानमा फेरि दुई खेलाडी थपिएका छन् ।

तत्कालीन एमालेका नेता वेदुराम भुसाल र अर्का नेता घनश्याम भुसालले समेत नेतृत्व दाबी गरेपछि यो विभागको नेतृत्व टुंग्याउन शीर्ष नेतालाई फलामको चिउरा बनेको छ ।

एक अर्कालाई आलोचनात्मक दृष्टिले हेर्दै आएका अध्यक्षद्वयलाई समेत पछिल्लोपटक नजिक ल्याउन बाध्य स्कुल विभागमा दुई हुँदै चार जनासम्म नेता र पछिल्ला दिनमा शीर्ष नेताको समेत आँखा पर्न थालेको छ । धेरैै नेताले नेतृत्व ताकिरहेकोे यो विभागले के गर्छ ?

यस्तो छ नियमावलीको व्यवस्था

नेकपाको नियमावलीमा विभागको कामबारे बुँदा नम्बर ७ मा उल्लेख छ ।

१. पार्टीका सिद्धान्त, कार्यक्रम र नीतिअनुरुप नियमित वा आवधिक पार्टी स्कुल सञ्चालन गर्ने र त्यसका निम्ति कार्ययोजना तयार गरी कमिटीसमक्ष प्रस्तुत गर्ने ।
२. पार्टी सदस्यहरुको सैद्धान्तिक–वैचारिक स्तर उठाउन आवश्यक योजना निर्माण र कार्यान्वयन गर्ने ।
३. पार्टी स्कुलका निम्ति आवश्यक प्रशिक्षण तथा विशेषज्ञ तयार गर्ने ।
४. पार्टी स्कुलका पाठ्यक्रम तयार गर्ने, तदनुसार पाठ्यसामग्री तयार गर्ने र सम्बन्धित पार्टी कमिटीको स्वीकृतिमा प्रकाशन गर्ने ।
५. पार्टी स्कुलका पाठ्यक्रम मूल्यांकन गर्ने, प्रशिक्षार्थीहरुको परीक्षा लिने तथा प्रमाणपत्र दिने र सोको अभिलेख राख्ने ।
६. स्वदेश तगा विदेशमा पार्टी स्कुलसँग अनुभव आदान प्रदान गर्ने ।
७. पार्टीमा एकीकृत भएका वा नयाँ प्रवेश गरेका सदस्यलाई विशेष प्रशिक्षणको व्यवस्था गर्ने ।

नेतृत्वमा पुग्ने हतियार

पार्टी स्कुल विभागको जिम्मा लिन अहिले नेकपामा हानथाप छ । विभागले विचार सिद्धान्तको कुरा उठाउने भएकाले नेताहरुले नेतृत्वमा पुग्ने रणनीतका रुपमा समेत यो विभागलाई प्रयोग गर्न खोजेको नेकपाका नेताहरु बताउँछन् ।

विभागकै नेतृत्वमा देशभरका नेता र कार्यकर्तालाई पार्टीको तत्कालीन र दीर्घकालीन कार्यदिशाबारे प्रशिक्षण दिने जिम्मेवारी पाएको यो विभागको नेतृत्व गर्दा वैचारिक नेतृत्व गर्ने नेताको छवि बन्ने आसमा पनि नेताहरुबीच नेतृत्व लिने होड चलेको नेताहरु बताउँछन् ।

तर, सचिवालयमा रहेका नेताहरु भने एकताअघिको पार्टीको कार्यदिशाको धारको नेतृत्व र बढवाका लागि मात्रै विभागको नेतृत्व ताकिरहेको नेकपाका एक नेता बताउँछन् ।

पढ्ने कि पढाउने ?

स्कुल विभागले गर्ने कार्यबारे नियमावलीले व्यवस्था गरे पनि विभागको नेतृत्व लिँदैमा एकलौटी गर्न नपाइने बताउँछन्, स्थायी कमिटी सदस्य वेदुराम भुसाल ।

तत्कालीन पार्टी स्कुल विभाग प्रमुख रहेका नेकपाका स्थायी समिति सदस्य वेदुराम भुसाल भन्छन्, ‘यहाँ (विभागमा) कसैको इच्छाले पढाउने होइन, पार्टीका नीति कार्यक्रम, राजनीति विचार र कार्यदिशाबारे पढाउने हो । पार्टीले बोकेको विचार पढाउने हो । यदि कसैले आफ्नो इच्छाअनुसार पढाएमा तुरुन्त रोकिन्छ ।’

त्यसो भए विवाद किन ?

तत्कालीन एमाले र माओवादी केन्द्र अहिले पनि अन्तर्घुलन हुन सकेका छैनन् । ‘त्यसमाथि कम्युनिस्टहरुमा गुटगत समस्या छ,’ भुसाल स्वीकार गर्छन् ।

यी दुई पार्टीबीच एकता घोषणा हुनुभन्दा पहिले नै माधवकुमार नेपालको नेतृत्वमा राजनीतिक प्रतिवेदन लेख्न कार्यदल बनाइएको थियो । त्यो कार्यदलले लेखेर दिएको राजनीति प्रतिवेदन नेकपाको सचिवालय र स्थायी समितिले पहिले नै पास गरेको छ ।

उक्त राजनीतिक प्रतिवेदनमा अबको कार्यदिशा जनताको जनवाद हुने भनेर स्पष्टसाथ लेखिएको छ । तर, बीचमा नै सचिवालय सदस्य ईश्वर पोखरेलले यही राजनीति प्रतिवेदनलाई विभिन्न आरोप लगाए । पोखरेलले जनताको जनवादलाई ‘हाँसको चाल न कुखुराको चाल’ भने ।

तत्कालीन माओवादी धारका नेताहरु पोखरेलेको यही अडानका कारण उनलाई स्कुल विभागको नेताका रुपमा स्वीकार गर्न तयार नभएको माओवादी धारका एक स्थायी कमिटी सदस्य बताउँछन् ।

पार्टीमा प्रदेश र जिल्लामा पनि स्कुल विभाग हुन्छ । केन्द्रको स्कुल विभागले प्रदेश र जिल्लासँग समन्वय गरेर मात्र प्रशिक्षण सञ्चालन गर्छ । नेता भुसाल भन्छन्, ‘केन्द्रले मात्र प्रशिक्षण चलाउने होइन । यो त प्रदेश र जिल्लाको समन्वयमा सञ्चालन हुन्छ । प्रदेश र जिल्लाले जुन विषयमा प्रशिक्षण दिलाउने हो, त्यही विषयमा प्रशिक्षण दिनुपर्छ ।’

प्रकाशित मिति: आइतबार, साउन १२, २०७६ २२:३६