आमालाई निर्मलाको पत्रः मरे पनि न्यायको लडाईं नछाड !

A+ A A-

प्रिय महतारी (आमा),

भन्थ्यौं, ‘धेरै पढ्नु पर्छ । ठूलो मान्छे बन्नुपर्छ ।’ तर, मलाई पढ्न दिइएन, ठूलो मान्छे बन्न दिइएन ।

हरेक बिहान मलाई स्कुल पठाउने हतारो हुन्थ्यो तिमीलाई, तरपनि मलाई कोरीबाटी गरी गुडिया जस्तै बनाउन कहिल्यै छाेडिनाै। कहिलेकाहीं स्कुलसम्मै पुर्याउँथ्याै ।

तिम्रो औंला समातेर स्कुलको बाटो हिडिरहँदा लाग्थ्यो, ‘सन्तानलाई बाटो देखाउन आमाका औला पर्याप्त छन् ।’

तिम्रो धोतीको फेर समाउँदै बजार डुल्दा लाग्थ्यो, ‘ त्यहाँ सारा संसार अटाएको छ ।’ काखमा लडिबुडी गरिरहँदा लाग्थ्यो, ‘यो काख नै पृथ्वी हो । जहाँ हरेक चिज अटाउन सक्छ ।’

हो आमा,

स्कुलको पढाईले मात्रै पुग्दैन भनेर साथीको घर गएँ पढ्न । तर, तिम्रा सपना ‘बलात्कारको कैँची’ले काटियो । उखुबारीको हिलोमा मुछियो । कलिलो सपनामाथि यौन पिपाशुको निर्मम प्रहार भयो ।

प्रिय महतारी,

अचेल तिमी मेरो सपनामा देखिन्छौ । मधुरो उज्यालोमा तिम्रो निन्याउरो अनुहार देखिन्छ । कान्तिविहीन तिम्रो अनुहार देख्दा तर्सिन्छु । झस्किन्छु । र, चिच्याउँदै बिउझन्छु ।

तर, तिमी गायब भइसक्छौ । अलप भइसक्छौ । यसरी गायब भएर कहाँ जान्छौ महतारी ? सत्तासँग लड्न जान्छौ ? प्रहरीसँग भिड्न जान्छौ ? अथाव मेरा याद पखाल्न जान्छौँ ?

रातो चोलो । बुट्टेदार तर मैलो धोती । रातो अनि लामो टिका थियो तिम्रो निधारमा । मन हर्षित भयो, तिम्रो निधारमा रातो नङ पालिसको लामो टिका देखेर । मैले जिस्किँदा जिस्कँदै तिम्रो निधारमा नङ पालिसको रातो लामो धर्को तानिदिन्थे । अहिले तिमी त्यहीं लगाउँदी रहेछौँ ।

बर्खे झरीमा भिज्दै आएकी थियौ तिमी । अँध्यारो रातमा तिम्रो अनुहार मुस्किलले देखिन्थ्यो । मैले तिमीलाई ‘आमा’ भनेर बोलाएँ । तर, तिमीले सुन्दै सुनिनौँ । म चिच्याएँ । तर, तिमी फटाफट हिड्यौँ कतै । अन्धकारमा गायब भयौ । त्यसपछि पनि मैले तीमिलाई बोलाएँ ।

आमा....!

तिमीले सुनिनौँ ।

मेरो आवाजलाई बेवास्ता गर्दै तिमीले भन्यौँ, ‘छोरी मलाई माफ गर्दे । मैले तलाई न्याय दिलाउन सकिनँ । छोरी मैले सकिनँ !’ यति भनेर तीमि रुन थाल्यौँ । तिम्रा आँखाबाट आँशुका थोपा होइन, धारा बगे । ती धारासँगै तिम्रो आत्मविश्वास पनि बग्यो कि ?

तिम्रा आँशु पुच्छन पाइला मात्रै के चालेकी थिएँ, कालो बादलमा अलप भइगयौँ । तिमी देखिन छाड्यौँ । नदेखिए पनि तिम्रो आत्माको क्रन्दन सुनिरहेँ । झरीको आवाज, बादलको गडगडाहटमा पनि तिम्रो रोदन सुनियो आमा ।

आमा,

त्यो कालो बादल सत्ताको प्रतिरुप थियो ? त्यो अन्धकारमा प्रहरीको छायाँ छोपिएको थियो ? त्यो झरी र बादलको आवाज तिम्रो आवाज रोक्न आइपुगेका अपराधी थिए ?

प्रिय महतारी,

तिमीले माफी माग्नु पर्दैन । मेरो लागि मात्र होइन तिमी त देशभरिका छोरीका लागि लडेकी छौँ । तिमीले एउटा छोरी गुमाएर लाखौँ छोरी पाएकी छौ । त्यसैले त तिमी भन्छौ, ‘निर्मलालाई मेरी मात्रा छोरी नठान्नुहोस्, तपाईको आफ्नै छोरी ठान्नुहोस् ।’

प्रधानमन्त्री पनि भन्छन्, ‘निर्मला मेरो छोरी जस्तै हो । आफ्नै छोरी हुनु र छोरी जस्तै हुनुबीच फरक छ है आमा !

को–कोसँग लड्छ्यौ मेरी आमा ? यतिका वर्ष तिमी लडेरै त आएकी छौँ । कहिले श्रीमानसँग लड्यौ । कहिले समाजसँग । कहिले गरिबीसँग । अहिले सत्तासँग । आमा तिमी लडाकु हौ । दशैँमा तिमीले सुनाउने कथाकी नायिका जस्तै । तिमी त दुर्गा हौ आमा, दुर्गा !

अह ! तिमीले माफी माग्नु हुँदैन । ‘अपराधी पत्ता लागउन १३ वर्ष लाग्छ’ भन्नेहरुले माफी माग्नुपर्छ । ‘यो सामान्य घटना हो, यस्ता घटना भइरहन्छन’ भन्नेहरुले माफी माग्नुपर्छ ।

अनुसन्धानमा लापरबाही गर्नेले माफी माग्नुपर्छ । तिमीले त लड्नुपर्छ, लडाकु झैं । तिम्रो पीडामा राजनीतिको रंग मिसाउनेहरुले माफी माग्नुपर्छ । तिम्रा पीडाका क्रन्दनलाई राजनीतिक नारा बनाउनेहरुले माफी माग्नुपर्छ ।

प्रिय महतारी !

कहिलेकाहीँ लाग्छ समयले हामीलाई ठग्यो । नियतिले हामीमाथि छलछाम गर्यो । डर लाग्छ, ‘कतै तिम्रा आँशु खेर जाने त होइनन !’ अधिकारकर्मी र न्यायकर्मीका नाममा तिमीलाई गिजोल्नेहरुसँग रिस पनि उठ्छ । तर, म के नै गर्न सक्छु र ?

हरेक आमाले आफ्नो सन्तानका लागि जे पनि गर्न सक्छन् । तिमीले हरसंभव गर्यौ आमा । सहासकी प्रतिमूर्ति हौ तिमी । बनबासा बजारभन्दा टाढा नगएकी तिमीले काठमाडौंका सडक ततायौ । छिमेकीसँग बोल्नुपर्दा पनि मुन्टो निहुराउने तिमीले मेरो लागि छाती फुलाएर बोल्यौँ । आक्रोशको चर्को स्वर बोल्यौ । पीडाको आगो ओकल्यौँ ।

हरछोरीलाई तिमी जस्तै लडाकु आमा चाहिएको छ । न्यायको लागि अनवरत संघर्ष गर्न सक्ने आमा । अधिकारका नाममा भाषण मात्र होइन, लड्न तयार हुने आमा चाहिएको छ ।

प्रिय महतारी !

तिम्रा आँशु खेर जाने छैनन् । तिम्रो क्रन्दनले एकदिन बिथोल्नेछ शासकको निद्रा । तिम्रो आँशुले एकदिन पखाल्ने छ राजनीतिको रंग । र, देखाउँने छ आमाको निश्चल हृदय ।

(यो पत्र शिलापत्रकर्मी सागर चन्दले लेखेका हुन् ।)

प्रकाशित मिति: शनिबार, साउन ११, २०७६ २०:५०