चीनले विमानस्थल बनाइसक्यो, यता ल्याण्डफिल साइटकै टन्टो

A+ A A-

अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट उडान सुरु गर्न नजिकै रहेको पोखराको ल्याण्डफिल साइट हटाउन आवश्यक छ । पोखरा महानगरपालिकाले ल्याण्डफिल साइटको खोजी गर्नुपर्ने भए पनि अब ल्याण्डफिल कहाँ बन्छ निश्चित छैन ।

ल्याण्डफिल्ड साइटमा चराचुरुङ्गी उड्ने भएकाले दुर्घटना हुनसक्ने भन्दै विमानस्थल आयोजनाले पटक-पटक महानगरलाई विकल्प खोज्न ताकेता गर्दै आएको थियो । चिनियाँ कम्पनीले पाँच वर्ष लगाएर विमानस्थल बनाएर गइसक्यो तर पोखराको ल्याण्डफिल साइट बनेको छैन ।

‘हामी पोखरेली संगठित छैनौँ भन्ने स्पष्ट देखिन्छ । मित्र राष्ट्र चीनले एयरपोर्ट बनाएर गइसक्यो । हामी फोहोर व्यवस्थापन गर्न सक्दैनौँ । एउटा डाँडा काट्न सक्दैनौँ,’ पोखराका अग्रज पर्यटन व्यवसायी गणेशबहादुर भट्टराईले हालैको एउटा कार्यक्रममा भनेका थिए, ‘चिनियाँ साथीहरूले मलाई तिमीहरूको सरकार र तिमीहरूलाई फोहोर व्यवस्थापन गर्नुपर्छ भन्ने पहिल्यै थाहा थिएन ? डाँडा काट्न सक्दैनौँ भनेर म जत्तिको पर्यटन व्यवसायीलाई सुनाए ।’

एकातिर अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट उडानको मिति घोषणा भएको छ, अर्कोतर्फ ल्याण्डफिल कहाँ सार्ने टुंगो लाग्न सकेको छैन । ल्याण्डफिल कहाँ बनाउने भन्ने अन्योलबीच पोखरा महानगरपालिकाको एउटा टोलीले धरानमा रहेको फोहोरबाट ग्यास निकाल्ने प्रविधिबारे जानकारी लिएको छ । तीन दिनअघि धरान गएको टोलीले त्यहाँ प्रयोग भएको प्रविधि, त्यसका फाइदाबारे अध्ययन गरेको हो ।

महानगरको सरसफाइ शाखा प्रमुख कल्पना बराल, पोखरा-८ का वडाध्यक्ष रुद्रनाथ बराल, पोखरा-३३ का वडाध्यक्ष रामचन्द्र अधिकारीसहित ५ जनाको टोली धरान पुगेको थियो । ‘त्यहाँ फोहोरबाट ग्यास निकालेर टेम्पोमा प्रयोग गरिएको रहेछ । त्यो अरु सवारीमा पनि प्रयोग गर्न मिल्छ,’ शाखा प्रमुख बरालले शिलापत्रसँग भनिन्, ‘हामीले हेरेर आयौँ, के गर्ने भन्नेबारे अब छलफल हुुन्छ ।’

अघिल्लो नेतृत्वले नगर्दा अहिले दुःख

गत वैशाखको चुनावबाट मेयर निर्वाचित भएका धनराज आचार्यलाई ल्याण्डफिल व्यवस्थापन चुनौती बनेको छ । मानबहादुर जिसी २०७४ सालमा मेयर भएर आउँदा चिनियाँ निर्माण कम्पनीले विमानस्थलको निर्माण सुरु गरेको थियो । उनले आफ्नो कार्यकाल पूरा गरेर गइसके तर पोखराको ल्याण्डफिलको समस्या समाधान गर्न सकेनन् ।

जिसी नेतृत्वको कार्यपालिकाले गत वर्ष कात्तिकमा पोखरा १६ र २० को सीमाना पस्माराङमा ल्याण्डफिल साइट सार्ने निर्णय गरेको थियो । पानीको मूल रहेकाले स्थानीय विरोधमा उत्रिएपछि त्यहाँ ल्याण्डफिल बन्न सकेन । कार्यकाल सकिनुअघि कार्यपालिकाले पोखरा-३३, टिमुरपाटामा ल्याण्डफिल सार्ने निर्णय गर्‍यो । त्यसमा पनि विरोध जारी छ ।

आचार्य मेयर भएपछि पहिलो कार्यपालिका बैठकले पनि पोखरा-३३ मा ल्याण्डफिल निर्माणको प्रक्रिया अघि बढाउने निर्णय गरेको थियो । त्यसका लागि महानगरपालिकाले चालु आर्थिक वर्षमा काम गर्नलाई १० लाख रुपैयाँ बजेट पनि छुट्याएको छ । मेयरमा निर्वाचित हुनुअघि आचार्यले संघीय अर्थमन्त्रीलाई भेटेर बजेट मागेका थिए । तर, आगामी आर्थिक वर्षको बजेटमा ल्याण्डफिललाई बजेट आएको छैन । ल्याण्डफिल पोखरा-३३ मै बन्ने/नबन्ने निश्चित छैन । तर, महानगरको टोलीले धरान पुगेर फोहोरबाट ग्यास निकाल्ने प्रविधिबारे बुझेको छ ।

यो पनि : स्मार्ट धनराजः जितपहिल्यै पोखराको ल्याण्डफिल साइटका लागि अर्थमन्त्रीसँग बजेट मागेर फर्किए

पोखराको अहिलेको ल्याण्डफिल पोखरा-१४ बाछेबडुवामा छ । त्यहीँ चार किलोमिटर दूरीमा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल छ । पोखरामा दैनिक एक सय ८५ टन हाराहारी फोहोर जम्मा हुन्छ । महानगरको सरसफाइ शाखाका अनुसार त्यसमा ७० प्रतिशत कुहिने फोहोर हुन्छ । पोखराको दुई सय रोपनी क्षेत्रफलको डम्पिङ साइटमा ८० रोपनीमा फोहोर जम्मा गरिन्छ । बाँकी जमिनमा ट्रिटमेन्ट प्लान्ट, सेनेटरी र सडक छ ।

पोखरा उप-महानगरपालिका बनेपछि २०५५ सालमा ल्याण्डफिल साइट निर्माणको काम अगाडि बढेको थियो । त्यसको ३ वर्षपछि २०५९ सालमा साइट तयार भयो । १५ वर्ष आयु तोकेर २०६१ सालदेखि त्यहाँ फोहोर व्यवस्थापन हुँदै आएको छ । ल्याण्डफिलको आयु तीन वर्ष पहिला सकिइसकेको छ । उडानको मिति घोषणा भएपछि हालको महानगर नेतृत्व हालको ल्याण्डफिलको विकल्प खोज्न कस्सिएको छ । मेयर आचार्य दीर्घकालीन रूपमै समस्या समाधान हुने विकल्प खोज्न जुटेका छन् ।

पोखरा महानगरपालिकाले २०७७ साल साउनदेखि स्रोत अर्थात् भान्साबाटै फोहोर वर्गीकरण गर्ने अभियान चलाएको थियो । जिल्ला समन्वय समितिको हलमा भव्य कार्यक्रम गरेर ‘छुट्टाऔँ फोहोर, बनाऔँ मोहर’ नारासहित अभियान सञ्चालनमा ल्याइए पनि त्यो सफल भएन । कम्पोष्ट मल तथा इनर्जी निकाल्न प्रेरित गर्ने, कौसी खेती वा करेसाबारीमा सदुपयोग गर्न प्रेरित गर्ने र पुनः प्रयोग हुने फोहोरलाई बिक्री गरी आम्दानी गर्ने लक्ष्य महानगरको थियो ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, साउन २७, २०७९ १६:३१