प्लस टुका लागि विद्यार्थीले कस्ता विषय र कलेज छनोट गर्ने ? (भिडियाे)

A+ A A-

फलामे ढोका मानिने एसईईपछि कहाँ र के पढ्ने भन्ने विषयमा धेरै विद्यार्थीहरू अन्योलमा पर्छन् । पहिले १० कक्षापछिको शिक्षा उच्च शिक्षा मानिने भए पनि अहिले भने कक्षा १२ सम्मको शिक्षालाई माध्यमिक तह मानेकाले विद्यार्थीलाई धेरै सहज भएको छ ।

धेरैजसोलाई त आफू एसईईसम्म पढेकै विद्यालयमा प्लस टु अध्ययन गर्ने विकल्पसमेत छ ।

नयाँ शिक्षा नीतिअनुसार आठ कक्षासम्म आधारभूत शिक्षा, त्यसपछि ९ देखि १२ कक्षासम्मलाई माध्यमिक तह मानिएकाले आफूले पढिरहेकै स्कुलमा प्लस टु छ भने त्यही पढ्नु उपयुक्त हुने के एण्ड के कलेजका सह-प्रधानाध्यापक दीपक पौडेल बताउँछन् ।

'उनीहरूले त्यहाँको वातावरण बुझेका हुन्छन् । शिक्षकसँग राम्रो घुलमिल भएका हुन्छन् र अभिभावकले पनि त्यस संस्थालाई विश्वास गरेका हुन्छन्', उनी भन्छन् । तर, आफूले पढिरहेको विद्यालयमा प्लस टु छैन वा भए पनि उत्कृष्ट छैन भने अन्य विद्यालयमा जानुपर्ने हुन्छ । त्यस्तो अवस्थामा विद्यार्थीहरूले सबैभन्दा पहिले लागत कति लाग्छ भन्ने कुरा हेर्नुपर्ने पौडेलको सुझाव छ ।

उनी भन्छन्, ‘नेपाली समाजमा कुनै वस्तुको मूल्य बढी छ भने त्यसको गुणस्तर राम्रो हुन्छ भन्ने नराम्रो छाप परेको छ ।’ तर सुलभ मूल्यमा विद्यार्थीको राम्रो क्षमता विकासमा सहयोग पुर्‍याउने गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्ने संस्था रोज्नु उपयुक्त हुन्छ । त्यससँगै आफ्नो घरबाट नजिकको दूरीमा रहेका र आउन जान आफूलाई नजिक हुने संस्था रोज्नु राम्रो हुने उनको सुझाव छ ।

कस्ता विषय छनोट गर्ने ?

प्लस टुमा विद्यार्थीलाई पढ्न धेरै विषय छनोट गर्ने विकल्प हुन्छन् । एसईईपछि कस्ता विषय छनोट गर्ने भन्ने विषयमा चाहिँ सबैका आ–आफ्नै मत हुन्छन् । तर साझा कुरा भनेको भविष्यमा आफूले पढ्न र विज्ञता हासिल गर्न चाहेको तथा क्षमता र रुचि अनुसारका विषय छनोट गर्दा राम्रो हुन्छ । विषय छनोटका बारेमा साउथ वेस्टन कलेजका प्रिन्सिपल डा.राजेन्द्र केसीको पनि आफ्नै मत छ । नेपालमा सन्दर्भमा एसईईपश्चात साइन्स, म्यानेजमेन्ट, ह्युम्यानिटिज र ल बाहेकका विषय छनोटको अप्सन नै नरहेको बताउँछन् ।

उनका अनुसार विद्यार्थीका अघि सयौँ संकाय, ठूलो संख्यामा विषयहरू र देशको आवश्यकता र स्रोत साधनबारे ज्ञान भएको भए के पढ्यो भने के हुन्छ भन्ने ज्ञान हुन्छ र सोही अनुसार विद्यार्थीलाई विषय छनोटमा पनि सकस हुन्थ्यो । तर त्यो अवस्था नरहेकाले विद्यार्थीलाई विषय छनोटमा धेरै गाह्रो नरहेको उनी बताउँछन् । जसलाई डाक्टर, इन्जिनियर बन्नु छ उसले विज्ञान पढ्न सक्छ, जसलाई सीए, कर्पोरेट क्षेत्रमा सीईओ बन्नुछ भने उसले म्यानेजमेन्ट पढ्छ । जो भोलि गएर वकिल वा कानुनी क्षेत्रमा क्षेत्रमा जान चाहन्छ भने उसले कानुन पढ्छ ।

विद्यार्थीमा पाए डाक्टर अथवा ईन्जिनियर नभए व्यवस्थापन पढ्छु भन्ने लागेको हुनसक्छ । त्यस्तो दुविधा छ भने म्यानेजमेन्ट पढ्नुको सट्टा साइन्स पढ्न डा.केसीको सुझाव छ । त्यसको कारण भनेको प्लस टुमा साइन्स पढेर पछि फेरि सीए बन्छु भन्ने लाग्यो भने उसले त्यो क्षेत्रमा जान सक्छ ।

छोटो अध्ययनबाटै आकर्षक कमाइ हुने विषय कसरी पढ्ने ?

एसईईपछिको छोटो समयको अध्ययनपछि नै आकर्षक कमाइ हुने विषय पढ्ने कतिपयको चाहना हुनसक्छ । त्यस्तो चाहना भएका विद्यार्थीले कहाँ र कस्ता विषस पढ्ने ? के एण्ड के कलेजका सह-प्रधानाध्यापक दीपक पौडेल भन्छन्, ‘एसईईपछि छोटो अवधिको अध्ययनबाटै कमाइ गर्न चाहने विद्यार्थीहरूका निम्ती त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तर्गतका शैक्षिक संस्थामा त्यस प्रकारका विषय नभए पनि सीटीईभीटीका केही कोर्सहरू एग्रिकल्चर, फरेष्ट्री, नर्सिङ्गलगायत विभिन्न सर्ट कोर्सहरू छन् । जुन कोर्सहरू पढेर दुई वर्षभित्रै विद्यार्थीहरू कमाउने बाटोमा लाग्न पनि सक्छन् ।’

विद्यार्थीलाई सैद्धान्तिक ज्ञानभन्दा पनि व्यवहारिक ज्ञान प्रदान गराएर उनीहरूमा सामान्य गरिखाने अवस्थाको विकास गराउने उद्देश्यले सीटीईभीटीले यस्ता कोर्सको व्यवस्था गरेको पौडेल बताउँछन् । युनिग्लोव कलेजका म्यानेजमेन्ट एण्ड लका प्रोग्राम कोअर्डिनेटर शेखर अधिकारीको भने यस विषयमा फरक मत छ । उनी भन्छन्, ‘हाम्रो समाज, हाम्रो कर्पोरेट कल्चर विद्यार्थीलाई कुनै एउटा विषयमा तालिम र जागिर दिनेगरी अहिल्यै विकास भइसकेको छैन ।’

उनी थप्छन्, ‘भविष्यमा आकर्षक कमाइ गर्न चाहने विद्यार्थीले एकेडेमिक कोर्ससँगै भोकेशसन कोर्सहरू पनि सँगसँगै लग्ने हो भने भविष्यमा सोचेअनुसार नै कमाउन सकिन्छ ।

हेरौँ एसईईपश्चात विद्यार्थीले विषय र कलेज छनोट गर्दा के कुरामा ध्यान दिने भन्ने विषयमा के एण्ड के कलेजका सह-प्रध्यानध्यापक दीपक पौडेल, साउथ वेस्टन कलेज डा.राजेन्द्र केसी र युनिग्लोव कलेजका म्यानेजमेन्ट एण्ड लका प्रोग्राम कोअर्डिनेटर शेखर अधिकारीसँगको कुराकानीमा आधारित भिडियो ।