सेबाेनकाे नीति तथा कार्यक्रम : कार्यान्वयन नहुँदा हरेक वर्ष दोहोरिन्छन् पुरानै योजना

सेबाेनकाे नीति तथा कार्यक्रम : कार्यान्वयन नहुँदा हरेक वर्ष दोहोरिन्छन् पुरानै योजना

A+ A A-

५० लाख लगानीकर्ताको अभिभावक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डले आर्थिक वर्ष २०७९/८० को नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गर्‍यो । नयाँ कार्यक्रम आउने आसमा बसेका लगानीकर्ता तथा बोर्डकै सदस्यहरू पनि बासी नीति तथा कार्यक्रम देखिएपछि ङिसिक्र हुन पुुगे ।

काठमाडौँको पाँचतारे होटल हिमालयमा कार्यक्रम भइरहँदा उत्साहित बनेका लगानीकर्ता पुुरानै योजना देखेपछि खिन्न देखिए । धितोपत्र बजारमा अक्सन मार्केट सञ्चालनमा ल्याउने, बुक बिल्डिङ प्रणाली दिगो एवं पारदर्शी रूपमा सञ्चालनका लागि अन्तर्राष्ट्रिय प्रयोगमा रहेको अटोमेटेड इलेक्ट्रोनिक सिस्टम सञ्चालनमा ल्याउने, एसएमई प्लेटफर्मको विकास गर्ने, आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्समा आधारित सफ्टवेयर विकास गर्ने, मेरिट बेस फाइल अप्रुभल सिस्टम, धितोपत्र दोस्रो बजार कारोबारलाई विद्युुतीय प्रविधिमा लैजानेलगायतका योजना आजभन्दा तीन वर्षअघिकै हुन् ।

केही वर्षयतादेखि हरेकजसो नीति तथा कार्यक्रममा बोर्डका अध्यक्षले गर्वसाथ उही पुुरानै योजना सुुनाउँदै आएका छन् । बोर्डको यो तरिका बजार सुधार मात्रै नभएर स्वयम् बोर्डको संरचनागत सुधारमा पनि उस्तै छ । बोर्डको आन्तरिक सुधारका योजना पनि यसरी वर्षौं दोहोरिँदै आएका छन् ।

पूर्वअध्यक्ष रेवत कार्कीकै पालामा बोर्डका लागि जग्गा खरिद गर्ने प्रक्रिया सुुरु गरे पनि अन्त्य भने अझै हुन सकेन । बोर्डका लागि मनोहरा खोलानजिकै किनिएको जग्गा अहिले पुन: बिक्रीमा राखेर बोर्ड फेरि जग्गा किन्ने योजनामा छ । नीति तथा कार्यक्रममा नै अध्यक्ष रमेश हमालले खोलाछेउमा कार्यालय नसुुहाउने हुँदा अर्को जग्गा प्राप्ति (किन्ने) योजना बनाएको प्रस्टीकरणसमेत दिन भ्याए । उनले भने, ‘बोर्डको ब्यानरले पनि मान्छेको ध्यान आकर्षण गर्न सक्नुपर्छ । खोलाछेउमा कार्यालय बनाएर के काम ?’

हमालले जग्गा खरिद गर्ने प्रक्रिया छिट्टै सुरु गर्ने भन्नसम्म भ्याए । तर, भवन निर्माणकै लागि अहिलेसम्म भएका खर्च विवरण र अब हुने खर्चलाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने भन्ने कुरा भने खुुुलाएनन् ।

लगानीकर्ता दुुर्गा तिवारी हरेक वर्ष एउटै नीति तथा कार्यक्रम सुन्नुपर्दा दिक्क मान्छिन् । ‘कति सुन्ने एउटै योजना,’ उनले भनिन्, 'वर्षौं भइसक्यो, यो वर्ष यी कार्यक्रमहरू गछौँ भनेर नीति तथा कार्यक्रममा प्रस्तुत गरिन्छ तर कार्यान्वयन हुँदैन ।’

अध्यक्ष हमालले भने पुरानै नीति तथा कार्यक्रमलाई नयाँ ढंगले प्रस्तुत गरे । उनले नयाँ केही नभएको र पुरानै योजनाहरू थाती रहँदा समग्र नीति तथा कार्यक्रम नै पुरानोजस्तो देखिएको बताए । उनले भने, 'पुरानै योजनाहरू पूरा नभएपछि त्यसैलाई प्राथमिकताका साथ अगाडि बढाएका हौँ ।’

अधिकांश योजना वर्षौंदेखि कार्यान्वयनमा ल्याउने भनिए पनि बोर्डले नै तदारुकताका साथ कार्यान्वयन नगर्ने कर्मचारी नै बताउँछन् । एक कर्मचारी भन्छन्, ‘योजना सार्वजनिक भएपछि कहाँ पुुग्छपुुग्छ, फेरि अर्को वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा निरन्तरता भन्दै समावेश गरिन्छ ।’

चालु आर्थिक वर्षमा धितोपत्र बोर्डले सार्वजनिक गरेका प्राय:जसो सबै योजनाहरू पुुरानै हुन्, यद्यपि योजनालाई भन्दा पनि कार्यान्वयन पक्षलाई प्राथमिकता दिनकै लागि पुराना योजना समेटिएको बोर्डको प्रस्टोक्ति छ । ‘यो वर्ष पुुराना योजनालाई कार्यान्वयनमा लैजाऊँ, अनि अर्को वर्ष तपाईंहरूले थप नयाँ योजनाहरू देख्न पाउनुहुनेछ ।’

प्रकाशित मिति: बिहीबार, साउन १२, २०७९ २०:०१