काठमाडौंमा डिप बोरिङ खन्दा किन निस्कन्छ ग्यास ?

A+ A A-

काठमाडौंको गोकर्णेश्वर नगरपालिका– ५, जोरपाटीस्थित सन्त लामाको घरमा डिप बोरिङ खन्दा मंगलबार बिहान मिथेन ग्यास निस्क्यो । ग्यास निस्किएको १० घण्टाभन्दा बढी भयो तर नियन्त्रणमा आएको छैन । खानी तथा भूगर्भ विभागका अनुसार नियन्त्रणमा आउन २४ घण्टासम्म लाग्न सक्छ । ‘यति समयमा रोकिन्छ भन्ने हुँदैन तर धेरै दिन रहँदैन,’ विभागका प्रवक्ता नारायण बाँस्कोटाले भने, ‘बढीमा एक/दुई दिनसम्म रहन सक्छ ।’

उनका अनुसार ग्यास आफैँ नियन्त्रणमा नआएसम्म अर्को विकल्प छैन । ‘ग्यास आउन रोकिएपछि खाल्डोलाई पुर्ने हो । त्योबाहेक अरु विकल्प छैन,’ उनले भने, ‘त्यसरी ग्यास निस्किएपछि घर जोखिममा पर्‍यो ।’ हाल उक्त डिप बोरिङबाट ६० फिट माथिसम्म ग्यास फालिरहेको छ । सोमबार उक्त घरमा तीन सय फिटको डिप बोरिङ खनिएको थियो ।

तर भोलिपल्ट मंगलबार बिहान मेसिन चलाउँदा ग्यास निस्किएको बताउँछन् वडाध्यक्ष नारायण सुवेदी । ‘घटनास्थलनजिकै छौँ । हामीले केही गर्न सक्ने स्थिति छैन । ग्यास, पानी र लेदोको फोहोरा ६० फिट माथिसम्म आइरहेको छ,’ उनले भने, ‘जोरपाटी चोकसमेत हिलाम्मे भइसक्यो ।’

उक्त घरको बोरिङबाट ग्यास निस्किएपछि वरिपरिका घरसमेत जोखिममा परेका छन् । ‘तीव्र गतिमा ग्यास, पानी र लेदो निस्किएको छ,’ स्थानीय रमेश खतिवडाले भने, ‘उक्त क्षेत्रमा राखिएका सवारीसाधनसमेत निकाल्न सकिएको छैन ।’

जोखिम र ठूलो दुर्घटना हुन नदिन हाल नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी र नगर प्रहरीको टोली उक्त क्षेत्रमा खटिएको छ । तर, यसबाट ठूलो क्षति नहुने बताउँछन् भूगर्भ विभागका प्रवक्ता बाँस्कोटा । ‘ठूलै विस्फोट भयो भने मात्र आगो बल्छ, नत्र सामान्य नै हुन्छ,’ उनले भने ।

दैनिक एउटा घटना, डिप बोरिङबाट किन निस्कन्छ ग्यास ?

काठमाडौं उपत्यकामा दैनिक एउटा न एउटा यस्तो घटना हुने गरेको विभागका प्रवक्ता बाँस्कोटा बताउँछन् । ‘दिनमा एउटा केस भइरहेको छ ।’ उनका अनुसार यसअघि कपन, गट्ठाघर, सुकेधारा र इमाडोलमा पनि भएको थियो ।

जमिनमुनिबाट पानी निकाल्न धेरै गहिराइमा खनेकाले दिनप्रतिदिन घटना बढेको बताउँछन् उनी । ‘काठमाडौं उपत्यकामा २५० मिटर तल गयो भने मिथेन ग्यास निस्कन्छ,’ उनले भने, ‘पानी नआएपछि धेरै गहिराइसम्म खन्दा विस्फोट भएको हो ।’ वडाध्यक्ष सुवेदीका अनुसार जोरपाटीमा ग्यास निस्किएको बोरिङमा ३ सय मिटर खनिएको थियो ।

काठमाडौं उपत्यकामा डिप बोरिङबाट ग्यास निस्किनुको कारण जमिनमुनि कुहिएर बसेका रुखबिरुवा भएको बताउँछन् प्रवक्ता बाँस्कोटा । ‘काठमाडौं उपत्यकामा पहिले रुख बिरुवा थिए । डाँडाकाँडाबाट पनि खोलाले बगाएर ल्याएको हुन्छ । माटो र बालुवाले जमिनमुनि वनस्पतिको लेयर पुरिएर बसेको हुन्छ,’ उनले भने, ‘पछि पानी सुकेर गयो, रुखबिरुवा कुहिएर ग्यास बन्यो । त्यही ग्यास खन्ने क्रममा विस्फोट भएर निस्किएको हो ।’

सम्बन्धित समाचार

प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन ३, २०७९ २०:१४