कांग्रेस र एमालेबाहेकको नयाँ गठबन्धनको कसरतमा प्रचण्ड–माधव

A+ A A-

केन्द्रीय कमिटी बैठक बस्नुअघि माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डसहित एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाल, नेता झलनाथ खनाल, एकता अभियानका संयोजक वामदेव गौतमबीच कम्युनिस्ट एकताको अपिल गर्नेबारे अनौपचारिक संवाद भएको थियो । ती नेताहरूबीच भएको टेलिफोन संवादको संकेत प्रचण्डले दिउँसो केन्द्रीय कमिटी बैठकमा गरेका थिए ।

नेताहरूबीच भएको कुराकानीलाई संकेत गर्दै बैठकमा प्रचण्डले केन्द्रीय सदस्यहरूलाई भनेका पनि थिए– नेकपाकालीन सचिवालयका बहुमत सदस्यहरू एकजुट भएर कम्युनिस्टहरूको एकताका लागि अपिल गर्ने तयारी भइरहेको छ ।

एक केन्द्रीय सदस्यका अनुसार ती नेताहरूसँग भएको अनौपचारिक छलफल सकरात्मक रूपमा अघि बढेको पनि प्रचण्डले सुनाएका थिए । बिहान अनौपचारिक संवाद हुने दिउँसो प्रचण्डले संकेत गर्ने र साँझ माओवादी नेता नारायणकाजी श्रेष्ठसमेत थपिएर साँझ जमघट गरे ।

प्रचण्डकी स्वकीय सचिव गंगा दाहालका अनुसार नेताहरूबीच वाम तथा समाजवादी आन्दोलन अगाडि बढाउने अनि कांग्रेससँगको गठबन्धनको विषयमा छलफल भयो । र, निरन्तर छलफल गर्ने समझदारी पनि बनेको छ । गौतमले चलाएको एकता अभियानका क्रममा बिहीबार एमाले अध्यक्ष केपी ओली, माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्ड र एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपालसँगको छलफलले पनि त्यो पृष्ठभूमि तयार गरेको पुष्टि हुन्छ ।

प्रचण्डको सचिवालयबाट ५ नेताबीच भेटघाटको तस्वीर सार्वजनिक हुनुभन्दा केही घण्टाअघि सार्वजनिक भएको प्रचण्डको राजनीकि दस्तावेजले धेरै संकेत गरिसकेको थियो । केन्द्रीय सदस्यलाई वितरीत दस्तावेजमा वर्तमान सत्ता गठबन्धनको निरन्तरताको पक्षमा जोड दिएर लेखिएको छैन ।

गठबन्धनसम्बन्धी खण्डमा प्रचण्डले भनेका छन, ‘कार्यदिशा अबलम्बन गर्ने पार्टी शक्ति र व्यक्तित्वको तत्कालका र्मोचा निर्माण आजको आवश्यकता हो । समाजवादी मोर्चामार्फत नेपाली विशेषताको समाजवाद त्यसको कार्यनीति श्रृंखला क्रान्तिकारी शक्ति एवं जनतालाई गोलबन्द गर्ने र दीर्घकालिक रूपमा समाजवादी वैकल्पिक क्रान्तिकारी धाराको निमार्ण हुनेछ ।’

यो कुराले पनि संकेत गरेको छ प्रचण्ड अहिलेको गठबन्धनलाई निर्विकल्प ठानिरहेका छैनन् । र, कांग्रेसबाहेकको गठबन्धनको विकल्पमा पनि छलफल भइरहेको छ । प्रचण्डले दस्तावेजमा समाजवादी वैकल्पिक क्रान्तिकारी धारा निर्माण गर्ने सन्दर्भ उल्लेख गर्नुले पनि चुनावलक्षित राजनीतिमा खिचडी पाक्दैछ भन्ने संकेत गर्दछ ।

प्रचण्डको लिखित दस्तावेज आउनुअघि बाबुराम भट्टराईको जसपाबाट हुन लागेको बर्हिगमनको निर्णय पनि जोड्नुपर्ने हुन्छ । बुधबार जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव र संघीय परिषद् अध्यक्ष बाबुराम भट्टराईबीच झन्डै ३ घण्टा लामो छलफलमा सहमतिमै छुट्टिने समझदारी बन्यो ।

दुई नेताबीच समझदारी बनेको भोलिपल्ट बिहीबार प्रचण्ड र बाबुरामले उपराष्ट्रपति कार्यालयमा साढे १० बजेदेखि साढे ११ बजेसम्म एक घण्टा उपराष्ट्रपति नन्दकिशोर पुनलाई साक्षी राखेर संवाद गरे । संवादको विस्तृत विवरण खुलेको छैन तर उनीहरूबीच १५ दिनमा तीनपटक संवाद भने भइसकेको छ ।

तत्कालीन नेकपाका पाँच सचिवालय सदस्यहरूको बैठक, कम्युनिस्ट एकताका लागि अपिल गर्ने तयारी

यसअघिको भेटमा दुई नेताबीच उपराष्ट्रपति कार्यालयमै ‘समाजवादी केन्द्र' बनाउनेबारे छलफल भएको सूचना चुहिएको थियो । प्रचण्डले दस्तावेजमा समाजवादी धाराको कुरा जोड्नुले उक्त भेटमा समाजवादी केन्द्र बनाउनेबारेमा छलफल भएको आधार दिन्छ । अनि शनिबार मात्रै बाबुरामले उपेन्द्र यादवबाट छुट्टिएपछि पहिलो विकल्प समाजवादी पक्षधरहरू केन्द्रीकृत हुने बताएका थिए ।

बिहीबार बिहान प्रचण्डलाई भेटेका बाबुराम भट्टराई साँझ एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाललाई भेट्न कोटेश्वर पुगेका थिए । कोटेश्वर स्रोतका अनुसार प्रचण्ड, माधव नेपाल र बाबुराम भट्टराईलगायतका नेताहरू चुनावी गठबन्धनमात्र होइन, कार्यगत एकता गर्ने पक्षमा अनौपचारिक रूपमा सहमत भइसकेका छन् ।

स्रोतको दाबी छ, ‘पार्टी एकता गर्दा चुनावी परिणाम फरक पर्छ कि पर्दैन ? भनेर विश्लेषण भइरहेको छ । त्यसपछि मात्रै एकताको कुरा हुनेछ । पार्टी एकता नहुने अवस्थामा चुनाव चिह्न एउटै प्रयोग गर्ने कि भन्ने विषयमा पनि छलफल भएको छ ।’

हुन पनि, १४ असारमा सकिएको एकीकृत समाजवादीको केन्द्रीय परिषद्को भेलाको १५ बुँदे निर्णयमा पनि कम्युनिस्ट एकता र सहकार्यको सन्दर्भ छुटेको छैन । एकीकृत समाजवादीको केन्द्रीय परिषद् र माओवादी केन्द्रको केन्द्रीय कमिटीका निर्णयले उनीहरूबीचको सहकार्यका लागि आधार तयार गर्ने संकेत पनि देखिन्छ ।

पछिल्ला दिनमा थपिएका वामदेव गौतमसहित बाबुराम भट्टराईसमेत जोडिने भएपछि चुनावको सम्मुखमा समाजवादी केन्द्र बनाएर जान उनीहरू सहमत हुन पनि सक्छन् । त्यसलाई नेकपाकालीन ५ नेताहरूको संयुक्त भेटले आधार बनाउने संकेत दिएको छ ।

बाबुराम र वामदेवसमेत मिसिएर प्रचण्ड, माधव नेपाल र झलनाथ खनालहरूको प्रयासले एमाले र कांग्रेस दुवैमा दबाब भने बढाउनेछ । एमालेभित्र वाम एकता वा सहकार्यको पक्षमा उभिएका नेताहरूलाई हौसला दिनेछ । ती नेताहरूमा भरिने ऊर्जाले अध्यक्ष केपी ओलीमाथि दबाब बढाउनेछ ।

अर्कातिर कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा पनि दबाबमा पर्नेछन् । मंसिरपछि पनि प्रधानमन्त्रीको निरन्तरता चाहेका देउवाको दरिलो आड भनेको माओवादी केन्द्रसहित अहिलेको गठबन्धनको निरन्तरता हो ।

कांग्रेसभित्र प्रतिपक्षी शेखर कोइरालाको समूह आक्रामक रूपमा प्रतिशतको हिस्सेदारीमा आउने तयारीमा लागेपछि देउवा गठबन्धनलाई निरन्तरता दिने कि नदिने भन्ने दबाबमा पर्ने देखिएको छ । चुनावी सिटमा पनि ४० प्रतिशत हिस्सा खोज्ने गरी शेखर समूहको दुई दिने बैठक टुंगिएका कारण देउवा गठबन्धन कायम राखेर शेखर समूहलाई पार्टीभित्र थप ४० प्रतिशत हिस्सा बुझाउन सक्ने अवस्थामा हुँदैनन् ।

यही बुझेर पनि प्रचण्ड पछिल्ला दिनमा कांग्रेसमाथि दबाब त बढाइरहेका छन् नै साथै विकल्पको खोजीमा लागेका छन्, जुन केन्द्रीय कमिटीमा प्रस्तुत दस्तावेजमा उल्लेख रहेको छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार १९, २०७९ २१:०२