दल गान्धीवादी, चुनाव चिह्न भेडा (हेर्नुस् पार्टीका रोचक नाम र चिह्न)

A+ A A-

हालै स्थानीय निर्वाचन सम्पन्न भयो । अब प्रदेश र प्रतिनिधिसभा चुनाव हुनेवाला छ । यसका लागि निर्वाचन आयोग तीव्र तयारीमा जुटेको छ । दलहरू पनि जनतामाझ जाने रणनीति बनाउन व्यस्त छन् । आयोगले तयारी थाल्दै गरोस्, दलहरूले रणनीति बनाउँदै गरून् तर हामीचाहिँ आज दर्ता भएका दल र तिनका चुनाव चिह्न चिनौँ । चुनाव घोषणा भइनसके पनि पार्टी र चुनाव चिह्न थाहा पाइराख्दा के बिग्रन्छ, होइन र ?

कतिपय दलका विचार एउटै होलान्, कुनैकुनैबीच विपरीत होलान् । कुनै पुरातनवादी होलान्, कुनै प्रगतिशील होलान् । तर, तिनको नाम र चुनाव चिह्नचाहिँ फरक हुन्छ । निर्वाचन आयोगमा हालसम्म १ सय १२ दल दर्ता भएका छन् । यीमध्ये कतिपय पार्टीको नाम तपाईंले नसुन्नुभएको हुन सक्छ । कुनै पार्टीको नाम अनि कुनैको चुनाव चिह्न तपाईंलाई रोचक लाग्न सक्छ । हुन पनि नेपालमा यस्ता पार्टी पनि छन्, जसको नाम विदेशी पार्टीबाट प्रेरित भएर राखिएको छ । जस्तो कि, आमआदमी पार्टी नेपाल । यो नामको पार्टी भारतमा वैकल्पिक शक्तिका रूपमा लोकप्रिय छ ।

नेपालमा गान्धीवादी पार्टी पनि छ, जसको चुनाव चिह्न छ भेडा । यो पार्टी काठमाडौं महाराजगञ्जका लालबहादुर रानाको नेतृत्वमा छ ।

अर्को छ, मुस्कान सेना पार्टी नेपाल, जसको चुनाव चिह्न हो पुरुष । चुनाव चिह्नमा भएका पुरुष मुस्कुराएका चाहिँ छैनन् । यो पार्टीका अध्यक्ष हुन्, काठमाडौं कमलपोखरीका लायन श्री मुस्कान पौडेल । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी माओवादी समाजवादी । अहो, कति वाद ! यो पार्टीको चुनाव चिह्न छ, महिला पुरुष । मुस्कान थोरै ढिला भएको भए पुरुष चाबहिलका कर्णजित बुढाथोकीले उछिट्याउने रहेछन्, जाे नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी माओवादी समाजवादीका अध्यक्ष हुन् । चुनाव चिह्न महिलाचाहिँ कसैले बनाएका छैनन् । तपाईं पार्टी खोल्ने सोचमा हुनुहुन्छ भने रिजर्भ गर्नुस् है, आधा आकाश ढाकेका महिला चुनाव चिह्न पाउनु चानचुने कुरा होइन

भकुण्डोको महाउत्सव अर्थात् विश्वकप फुटबल नजिकिँदै छ । भकुण्डो खेल्न संसारका उत्कृष्ट टिम र खेलाडी कतारमा भेला हुने तयारीमा छन् । तर, नेपालमा भकुण्डो चुनाव चिह्न भएको एउटा पार्टी आगामी चुनावको तयारी गरिरहेको छ । नयाँ बानेश्वरका भूमिराज निरौला अध्यक्ष रहेको चुरे भावर लोकतान्त्रिक पार्टीको चुनाव चिह्न भकुण्डो हो ।

तपाईं हामीलाई थाहा छ, नेपालको राष्ट्रिय पन्छी डाँफे हो । यो सुन्दर चरोलाई चुनाव चिह्नका रूपमा पाउने भाग्यमानी दल कुन होला ? त्याे हाे, राष्ट्रिय यथार्थवादी पार्टी नेपाल । यसका अध्यक्ष काठमाडौं स्वयम्भुका विष्णुबहादुर कार्की हुन् । यथार्थवादी, गज्जब छैन त नाम ?

तर डाँफेलाई प्रतिस्पर्धीविहीन हुन मान्छेले किन दिन्थे । सुगा चुनाव चिह्न लिएर कागेश्वरी मनोहराका मोतीलाल भारतीको अध्यक्षतामा नेपाल समावेशी पार्टी दर्ता छ ।

पछिल्ला केही वर्षयता संसारमा ‘ग्रीन मुमेन्ट’को चर्चा अनि प्रभाव व्यापक छ । यही लहरमाझ नेपालको निर्वाचन आयोगमा एउटा पार्टी दर्ता भएको छ, नेपाली ग्रिन्स पार्टी, जसको चुनाव चिह्न हो हिमाल । पार्टीको नाम र चुनाव चिह्न पढेर तपाईंलाई शीतल भएन ?

नेपाली ग्रिन्स पार्टीका अध्यक्ष बाबुकाजी श्रेष्ठले पर्यावरणको मुद्दा बोक्ने हेतुले यो पार्टी दर्ता गराएको बताए । उनले ग्रीन मुमेन्टको प्रभाव देखेरै पार्टीको नाम जुराएको स्वीकारे ।

कमलको फूल चुनाव चिह्न भएको नेपाल जनता पार्टी डिल्लीबजारका त्रिभुवननाथ पाठकको अध्यक्षतामा छ ।

स्वतन्त्र नामको पार्टी हुँदैन भन्दै केही मान्छे कुर्लिएको हामीले देख्यौँ । के तपाईंलाई थाहा छ, हाम्रो देशमा आमाको नाममा पनि पार्टी छ । पुतलीसडकका रोमलाल गिरीको अध्यक्षतामा नेपाल आमा पार्टी आयोगमा दर्ता छ, जसको चुनाव चिह्न हो बच्चा काखमा लिएकी आमा ।

बाघ चुनाव चिह्न लिएर आधुनिक नेपाल पार्टी गाउँशहर पस्ने याेजनामा छ । चुनाव चिह्न भन्न वा लेख्न लामो भयो भने पार्टीलाई कति अप्ठेरो पर्छ होला ? जनतालाई एजेण्डा बुझाउने कि चुनाव चिह्न भन्ने, गाह्रो छ नि होइन ?

यो गाह्रो झेल्नेछ, नेपाल नौलो जनवादी पार्टीले । उसको चुनाव चिह्न छ, चुच्चोले चिट्ठी बोकेर उड्न लागेको परेवा । उन्नत लोकतन्त्र पार्टीको चुनाव चिह्न हो, कालो रङको बीचबाट दुईतर्फ पाना खुला भएको किताब । नेपाल सुशासन पार्टीको चुनाव चिह्न हो आधा खोसेलो निकालिएको मकैको घोगो ।

पुरानो धरहरा ढलेर नयाँ बनेको छ । यसलाई कसले चुनाव चिह्न बनायो होला ? धापासीका भक्तबहादुर लामाले धरहरा जोगाएका रहेछन् । उनको अध्यक्षतामा रहेको नेपाल पूर्व राष्ट्रसेवक लोकतान्त्रिक पार्टीको चुनाव चिह्न छ धरहरा ।

रवि लामिछानेले पार्टीको नाम राष्ट्रिय स्वतन्त्र राख्दा विवाद भयो । दर्ता नगरिदेऊ भनेर निर्वाचन आयोगमा निवेदनसमेत परेको छ । तर, आयोगले के गरोस्, उसले यसअघि विवाद नभएको तर यस्तै नामको पार्टी दर्ता गरिसकेको छ । नेपाल राष्ट्रवादी पार्टी दर्ता गरेकाे आयोगले अब के गर्ला ? खैर राष्ट्रवादी पार्टीले चुनाव चिह्न खोजिरहेको हुनुपर्छ । निर्वाचन आयोगको अध्यावधिक विवरणमा यो पार्टीको चुनाव चिह्न देखिँदैन । पार्टीका अध्यक्ष छन् दोर्जे लामा । जरायो चुनाव चिह्न भएको देशभक्त पार्टी पनि छ है !

मधेसी जनअधिकार फोरम मधेस पार्टी पनि दर्ता छ, जुन वीरगञ्जका भाग्यनाथप्रसाद साहको नेतृत्वमा छ । यसको चुनाव चिह्न हो, चर्खा । संविधान नै फेर्नुपर्ने एजेण्डा बोकेको यो पार्टीले स्थानीय चुनाव बहिष्कार गरेको थियो भने आगामी चुनावमा पनि भाग नलिने अध्यक्ष साहले बताए ।

बहुजन शक्ति पार्टीको चुनाव चिह्न जग हो । रामशरण पाण्डे नेतृत्वको नयाँ पार्टी नेपालको पनि चुनाव चिह्न छैन । गाग्री चुनाव चिह्न भएको दल हो, संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मञ्च (थरुहट) ।

नेपाल सुकुम्बासी पार्टी (लोकतान्त्रिक) डोको लिएर चुनावमा भोट माग्न जाने तयारीमा छ । समाजवाटी पार्टी नेपालले सुकुन्दा चुनाव चिह्न पाएको छ । नेपाली जनता दल नामको पार्टीको चुनाव चिह्न गोरुगाडाको चक्का हो । तामाङसालिङ लोकतान्त्रिक पार्टी बज्र चुनाव चिह्नका साथ निर्वाचन आयोगमा दर्ता छ भने नेपाः राष्ट्रिय पार्टीको चुनाव चिह्न खड्ग हो ।

नाम लाेक दल, चुनाव चिह्न लुगा सिलाउने कल ।

घोडा चुनाव चिह्न पाए पनि मितेरी पार्टी नेपाल दौडेको भने देखिँदैन ।

कति छोटो नाम नेपालवाद, जसकाे चुनाव चिह्न तारापुत्र हाे । चण्डोलका किरणकुमार शर्मा पौडेल यो पार्टीका अध्यक्ष हुन् ।

बर्खायाम छ । पुलहरू भत्किएको, भासिएको खबर आइरहेका छन् । धेरैले प्रश्न गरिरहेका छन, ‘यो कस्तो विकास ?’ तर तपाईंलाई थाहा छ, चुनाव चिह्न पुल भएको संघीय विकासवादी पार्टी नेपाल यस्तो बेला पनि चुपचाप छ । पार्टी अध्यक्ष कीर्तिपुरका तेजबहादुर पालले पार्टीलाई किन सुताएका हुन कुन्नि ।

औँठी चुनाव चिह्न राष्ट्रिय एकता मञ्चको हो । टर्च लाइट चुनाव चिह्न ओगटेर बसेको छ जनजागरण पार्टी नेपाल । पिछडावर्ग निषाद दलित जनजाति पार्टी पनि छ, जसको चुनाव चिह्न कछुवा हो । मन्दिरको गजुर चुनाव चिह्नका साथ त्रिमुल नेपाल पार्टी पनि छ ।

चश्मा चुनाव चिह्न राष्ट्रवादी युवा मोर्चाको नाममा छ । पानको पात (हृदय) चुनाव चिह्न आमूल परिवर्तन मसिहा पार्टीले पाएको छ । रातो सिउर, लामो पुच्छर भएको भालेलाई मंगोल नेसनल पार्टीले आफ्नो चुनाव चिह्न बनाएको छ ।

आमआदमी पार्टी नेपाल चुनाव चिह्न पर्खिरहेको छ । यो पार्टी नयाँ बानेश्वरका अशोककुमार यादवको अध्यक्षतामा छ ।

नेपालका लागि नेपाली पार्टीको चुनाव चिह्न गोलाकारभित्रको शंख हो । नेपाली कांग्रेस (बीपी)को चुनाव चिह्न छ करुवा ।

राष्ट्रिय जनमुखी पार्टी लोकतान्त्रिकको चुनाव चिह्न रेडियाे अनि जनमत पार्टी (जपा)को चुनाव चिह्न लाउड स्पिकर । यी दुई पार्टी मिले भने लाउड स्पिकरमा नबजाऊलान् त रेडियाे !

यसपालिको स्थानीय चुनावमा धेरै ठाउँ उम्मेदवार उठाएको दल हो मौलिक जराेकिलो पार्टी । तर कतै आफ्ना उम्मेदवार जिताउन सफलचाहिँ भएन । यो पार्टीका अध्यक्ष सुशील गौतम हुन् अनि चुनाव चिह्न हाे किबोर्डसहितको कम्प्युटर ।

तत्कालीन समयमा माओवादी केन्द्र र एमाले मिल्दा एकता प्रक्रियाबाट बाहिरिएका गोपाल किराँतीले नेकपा माओवादी केन्द्र नै दर्ता गराए । पछि एमाले र माओवादीको एकता सर्वोच्च अदालतले खारेज गरिदिएपछि किराँतीले लिएको नाम खोसियो । पछि उनले पुरानै नामलाई उल्टोपाल्टो पारी दर्ता गरे । निर्वाचन आयोगमा गोपाल किराँतीको नाममा माओवादी कम्युनिस्ट पार्टी, नेपाल दर्ता छ, जसको चुनाव चिह्न हो हलो जोतिरहेको किसान । जनता प्रगतिशील पार्टीको चुनाव चिह्न कोदालो बोकेको किसान हो ।

नेपाल राष्ट्रिय सनातन पार्टीलाई निर्वाचन आयोगले चुनाव चिह्न दिएको छैन । वैज्ञानिक समाजवादी पार्टीको चुनाव चिह्न रकेट छ ।

जनताको जनवादी पार्टी नेपालको चुनाव चिह्न छ, फणा उठाएको नाग । अनि काँधमा जगर भएको भाले सिंह चुनाव चिह्न भएको दलको नाम हो, सचेत नेपाली पार्टी ।

लाटोकोसेरोलाई नेसनलिस्ट पिपल्स पार्टीले आफ्नो चुनाव चिह्न बनाएको छ । सातवटा खुट्किलो भएको भर्‍याङ बहुजन एकता पार्टीको चुनाव चिह्न हो । कर्मा लामा तामाङ अध्यक्ष रहेको नेपाल विवेकशील पार्टीको चुनाव चिह्न कुकुरको टाउकोको आकृति हो ।

चर्चा छ, प्रभात बस्नेत विवेकशील साझा पार्टीका संयोजक मिलन पाण्डेनिकट हुन् र पाण्डेले नै निर्वाचन आयोगमा साझा पार्टी, नेपाल नामको दल दर्ता गर्न लाएका हुन् । यो पार्टीको चुनाव चिह्न दुईवटा पैताला (पाइला छाप) हो । साझा पार्टी पहिला रवीन्द्र मिश्रले दर्ता गराएका थिए । तर, तत्कालीन विवकशीलसित एकता भएसँगै उनले साझा पार्टी त्यागेका थिए ।

स्याउ चुनाव चिह्न भएको दलको नाम नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (गौरवशाली) हो । माओवादीजनले चुनावका बेला हाम्रो गौरवशाली पार्टीभन्दा ध्यान दिनुपर्ने भयो ।

आगामी निर्वाचनमा यी सबै दलले उही चुनाव चिह्न पाउँछन् भन्ने छैन । दिन, नदिने निर्वाचन आयोगको हातमा छ । दलहरूले दाबीचाहिँ गर्न पाउँछन् ।

तर नुझुक्किऔँ नाम ठूलो होइन, काम ठूलो हो । चुनाव चिह्न ठूलो होइन, पार्टीको छवि ठूलो हो । नाम र चुनाव चिह्न जे भए पनि जनहितमा काम गर्ने पार्टी एक दिन अवश्य अगाडि आउनेछन्, अन्यथा यसैगरी निर्वाचन आयोगको वेबसाइट वा कागजी ढड्डामै सीमित हुनेमा कसैकाे विमती हाेला र ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असार १६, २०७९ ११:४५