थला परेकाे पार्टीकाे च्यातिएकाे ब्यानरमुनि दहीचिउरा

A+ A A-

ललितपुर बखुण्डोलस्थित पार्टी कार्यालयमा झुण्डिरहेको ब्यानरले बोलिरहेछ- विवेकशील साझा स्वस्थ छैन ।

बुधबार बिहान ११ बजेतिर पुग्दा पार्टी कार्यालय सुनसान थियो । भवनभित्रका कोठाहरू चकमन्न थिए । राजीनामा दिएपछि अध्यक्ष रवीन्द्र मिश्रले पार्टी अफिस नटेकेको महिना दिन बित्यो । अन्य पदाधिकारी र केन्द्रीय सदस्य पनि बखुण्डोलको पार्टी कार्यालय छिर्नै छाडेका छन् ।

आर्थिक सहयोग गर्ने दाताहरू घटेका छन् । केन्द्रीय सदस्यहरूले मासिक तिर्दै आएकाे १५ सय लेवी बुझाउन छाडेका छन् । त्यसैले घरभाडा, तीनजना कर्मचारी र प्रशासनिक गरी महिनाको झण्डै साढे तीन लाख रुपैयाँ खर्च धान्न पार्टीलाई धौधौ छ ।

पोहोर असार १५ मा पार्टीकै विभागले नेता कार्यकर्ता भेला गरी दहीचिउरा खुवाएको थियो । यसपालि दहीचिउरा बोकेर आफैँ पार्टी अफिस छिरेका कार्यकर्ताले बोलाउँदासमेत धेरै नेता आइदिएनन् ।

पार्टीका अधिकांश नेता निस्कृय छन् । वैचारिक झैझगडाले पार्टी बद्नाम भएकाले आसलाग्दा युवा आगामी चुनावमा पार्टीको झण्डा फालेर स्वतन्त्र उठ्न कस्सिएका छन् । अब्दुस मियाँ पार्टी त्यागेरै काठमाडौं-६ बाट स्वतन्त्र लड्ने तयारीमा छन् । राजीनामा स्वीकृत नभए पनि रञ्जु दर्शना काठमाडौं-५ बाट चुनावी मैदानमा निस्कँदैछिन् । पार्टी कारबाहीमा परेका पुकार बमले दल छोडेका छैनन् तर उनले काठमाडौं-१ बाट स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिने बताएका छन् । काठमाडौं- ९ को तयारी गरिरहेका पार्टी संयोजक मिलन पाण्डे उस्तै परे स्वतन्त्र (उनी गैरदलीय भन्छन्) उम्मेदवार बन्न सक्छन् ।

यी सबै यथार्थले के देखाउँछन् भने, आफूलाई वैकल्पिक शक्ति दाबी गर्दै आएको विवेकशील साझा पार्टी स्थानीय चुनावयता अझ खराब हालतबाट गुज्रिरहेको छ । चुनावअघि याे 'घाइते' थियाे, अहिले 'काेमा'मै पुगेकाे छ ।

मुर्छित पार्टी फर्किन पनि सक्ने र नफर्किन पनि सक्ने स्थितिमा रहेको स्वीकार्छन् संयोजक मिलन पाण्डे । पुतली बनेर उड्नुपर्ने बेला पार्टी झुसिल्किराकै रूपमा मर्न लागेकाेप्रति उनी चिन्तित छन् । ‘तर, हामी फर्काउँछौँ, हामीलाई विश्वास गर्ने तमाम् साथीहरूको भरोसा फर्काउँछौँ’, उनले भने ।

नेता सुस्ताएपछि जागेका पार्टी सदस्य

संयोजक पाण्डे झण्डै ९ महिनापछि आज पार्टी कार्यालय छिरे । अध्यक्ष मिश्रको मार्गपरिवर्तनको दस्तावेज पारित भएयता उनी पार्टी कार्यालय गएका थिएनन् । तर आज पार्टीका साधारण सदस्यहरूको निम्ता मान्दै उनी त्यहाँ पुगे ।

पार्टी कार्यालय सुनसान हुन थालेपछि केही साधारण सदस्यले धान दिवसको अवसर पारेर दहीचिउरा कार्यक्रम राखेका थिए । महेन्द्र ठकुरी, अजित खड्का, ईश्वर माघिया, निरञ्जन चापागाईं, मधुसुधन कार्की, चोगराज घिमिरे, उमेशकुमार भट्टराईलगायतका सदस्य पार्टी मिलेर दही, चिउरा, आँप, केरा किनेर ल्याए । बुढानीलकण्ठकी उर्मिला भुर्तेल आफ्नै हातले बनाएको अचार बोकेर आइन् । तर, फेसबुक ग्रुप र इमेलमार्फत बोलाएकामध्ये थोरै नेता आए, धेरै आएनन् ।

केन्द्रीय सदस्यद्वय निरुपमा यादव र विपना शर्मा दहिचिउरा आयोजक सँगसँगै पार्टी कार्यालय आइपुगेका थिए । पछि सिमसिम पानीमा रेनकोट ओढेर संयोजक पाण्डे, प्रवक्ता शरदराज पाठक, केन्द्रीय सदस्य प्रकाशचन्द परियारलगायत आएर दहीचिउरा खाइदिए ।

नेताहरूलाई पर्खिंदै गरेका कार्यकर्ता ‘आज दहीचिउरा मात्र खाऔँ, राजनीतिक गफगाफ’ नगरौँ भन्दै थिए । तर, उनीहरूबीच नै राजनीतिक छेडछाडचाहिँ चलिरहेको थियो । जे होस्, समग्रमा उनीहरूमा पार्टीको दुरावस्थाप्रति प्रस्टै निराशा देखिन्थ्यो । त्यसैले दहीचिउरा खुवाएरै भए पनि नेताहरूलाई हिम्मत नहार्न उनीहरू अनुनय गर्ने योजनामा थिए । तर जेका लागि, जसका लागि उनीहरूले दहीचिउरा कार्यक्रम राखे, त्यसमा सफल हुन सकेनन् ।

साधारण सदस्य मात्र होइन, कतिपय केन्द्रीय सदस्य नै पार्टी नेतृत्वप्रति आक्रोशित देखिन्थे । नेता उज्ज्वलकृष्ण श्रेष्ठ जुनै नेतृत्वबाट अब केही नहुने बताउँदै थिए । कतिपय कार्यकर्ताचाहिँ अब विवेकशील साझा तङ्ग्रेला कि नतङ्ग्रेला भन्नेमा अन्योलग्रस्त देखिन्थे ।

महिना दिनदेखि सुनसान

पार्टी अफिसमा आर्थिक व्यवस्थापनको काम हेर्ने मुकेश झाका अनुसार अध्यक्ष मिश्रले राजीनामा दिनुअघि कार्यालयमा चहपहल बाक्लै थियो । तर एक महिनायता नेताहरू आउनै छाडेका छन् । ‘धेरै दिनपछि आज केही नेताहरूलाई देख्न पाइयो’, उनले भने ।

यसबारे सोध्दा संयोजक पाण्डेले आगामी दिनमा पार्टीलाई फेरि पुरानै लयमा फर्काउन सकिने दाबी गरे । जाँदाजाँदै अध्यक्ष मिश्रले पाण्डेसहित नेतालाई गरिएको कारबाही फिर्ता लिन केन्द्रीय कार्यसम्पादन समितिलाई सुझाएका थिए । ‘यसले के प्रस्ट्याउँछ भने उहाँले हिजो गरेको गल्तीको रियलाइज गर्नुभयो’, पाण्डेले भने, ‘अब बाँकी साथीहरूले पनि पार्टीलाई नयाँ ढंगले अघि बढाउन सहयोग गर्नुभयो भने पार्टी जाग्छ ।’

पार्टी प्रवक्ता शरदराज पाठक भने पाण्डेलगायत असन्तुष्ट समूहले केन्द्रीय कार्यसम्पादन समितिबाट पारित वैचारिक लाइनलाई हेर्ने दृष्टिकोणले पार्टीको आगामी मार्गचित्र तय गर्ने बताउँछन् । ‘स्थानीय तह चुनावको नतिजालाई स्वीकार्दै रवीन्द्रजीले अध्यक्षबाट राजीनामा दिनुभयो । विगतमा मिलनजीहरूले गरेका गल्तीकमजोरीहरूप्रति आत्मालोचित हुनुभयो भने मिलनबिन्दु खोज्न सकिन्छ, खोज्नुपर्छ’, उनले भने ।

मिश्र पक्षका मानिएका एक नेताचाहिँ मिलन पाण्डेहरूले विगतमा र अहिले पनि गरिरहेका पार्टीविरोधी गतिविधि रोक्नुपर्ने बताउँछन् । भन्छन्, 'उहाँ पार्टी संयोजक दाबी गर्नुहुन्छ, निर्वाचन आयोगमा पैताला चिन्हको साझा पार्टी पनि दर्ता गर्नुहुन्छ । पुनरागमन चाहनुहुन्छ तर पार्टीका उम्मेदवार छोडेर स्वतन्त्रहरूको प्रचार गर्नुहुन्छ । यो बन्द गर्नुपर्छ । पहिला भएगरेका गल्तीप्रति आत्मालोचना गर्नुपर्छ ।'

‘कोमा’मा गएको पार्टीलाई फर्काउन सबैभन्दा पहिला वैचारिक त्रुटि सच्याउनुपर्ने पाण्डे बताउँछन् । यसाे भएमा आगामी चुनावअघि नै महाधिवेशन गराउने उनको योजना छ । 'मैले मेरो विचार हुनुपर्छ भनेको छैन । उज्ज्वल थापा र रवीन्द्र मिश्रजीले जुन विचारअनुसार पार्टी एकता गर्नुभएको थियो, त्यसअनुसार पार्टीलाई लैजानुपर्छ भन्ने मेरो लाइन हो', उनले भने ।

वैचारिक होस् वा चुनावी नतिजाले बद्नाम भएको पार्टीलाई 'रिब्राण्डिङ' गर्नुपर्ने पाण्डेको भनाइ छ । उनले भनेजस्ताे वैचारिक लाइन बदल्न उति सजिलाेचाहिँ देखिँदैन । रवीन्द्र मिश्रले राजीनामा दिए पनि उनले आफ्नाे विचारप्रति प्रतिबद्ध ५०-६० जनालाई केन्द्रीय समितिमा भित्र्याएका छन् । त्यसैले आज पनि विचारभन्दा माथि देश दस्तावेजका पक्षमा विवेकशील साझा पार्टीमा बहुमत सदस्य रहेकाे बताइन्छ । 'म लेफ्टतिर जाऔँ भन्दिनँ, उहाँहरूले फार राइट छोड्नुपर्छ । यो भनेको उज्जवल थापा र रवीन्द्रजीले गरेको सहमतिअनुसार सेन्ट्रल लाइनबाट अघि बढौँ भन्ने हो ।'

उनी नामै बदलेर पनि अघि बढ्न सकिने बताउँछन् । भन्छन्, 'यसबाहेककाे विकल्पबारे कुरा गर्दा, नयाँ पुस्ताका, फरक-फरक क्षेत्रका अब्बल युवाहरूलाई पार्टीमा भित्र्याएर, नेतृत्वमा ल्याएर, पार्टीलाई नयाँ ढंगबाट ल्याएकाे सन्देशसहित पनि जनतामाझ जान सकिन्छ ।' १० वर्षसम्म टिकेकाे पार्टीलाई अहिले आएर धर्मराउन दिन नहुने उनकाे भनाइ छ ।

के पाण्डेले भनेजस्तै पार्टीलाई फेरि जनताले पत्याऊलान् ?

राजनीतिक विश्लेषक पुरञ्जन आचार्य विवेकशील साझा पार्टी तङ्ग्रिन मुस्किल देख्छन् । भन्छन्, 'यसले युवाको भावना समेट्न सकेन । परिवर्तनभन्दा पछाडि फर्कियो । इतिहास फर्काउन खोज्यो । यही कारण युवा पुस्ताले विवेकशील साझाप्रतिको मोह मारे ।'

उसो भए आफूलाई पविर्तनको पक्षधर मान्ने मिलन पाण्डेहरूले विवेकशीलको साख फर्काउन सक्दैनन् ?

आचार्यको विचारमा असम्भव नै त छैन तर निकै कठिन छ । भन्छन्, 'रवीन्द्र मिश्र, किशोर थापा, रञ्जु दर्शनाहरू पब्लिक फेस थिए । मिलनजी वैचारिक व्यक्ति हुनुहुन्छ, उहाँ पब्लिकमा धेरै चिनिनुभएको छैन । जनताले चिनेकाहरूका लागि पार्टी बनाउन र प्रचार गर्न जति सजिलो थियो, मिलनजीहरूका लागि उति नै कठिन हुन्छ ।' यद्यपि, कुनै खास रणनीति बनाएर गएमा असम्भव नै नहुने आचार्य बताउँछन् ।

पार्टी प्रवक्ता पाठक विवेकशील साझा पार्टी थला परेकाले यसलाई उठाउनुपर्ने बताउँछन् । 'सफल हुँदा एकदमै उत्साहित भइहाल्ने, समस्यामा पर्दा आत्तिएर निराश भइहाल्ने गर्न हुँदैन’, उनी भन्छन्, ‘पार्टी बनाउने भनेको चानचुने कुरा होइन । पार्टीमा यस्ता चरणहरू आउँछन् । कमजोरी सुधारेर अघि बढ्नुपर्छ ।’

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार १५, २०७९ १९:१५