फिल्म ‘प्रकाश’को सुटिङ चल्दै थियो सुदूरपश्चिममा ।
झण्डै तीन सातापछि प्रकाश घिमिरेलगायतका कलाकारको टोली सुटिङस्थल पुग्यो । उनीहरू आउँदा सुदूरपश्चिमेली महिलाको पहिरनमा नजिकको ढिस्कोनिर टुक्रुक्क बसिरहेकी थिइन् दिया मास्के ।
उनी बिँडी तानिरहेकी थिइन् । कलाकारहरू आए, सबैसँग आत्मीयता प्रकट गरे । ‘मलाई कतिबेला हाइहेल्लो गर्नुहोला’ भन्दै दिया पर्खिरहेकी थिइन् । तर, उनको पर्खाइले काम गरेन । नजिकै रहेकी दियालाई पल्याकपुलुक त हेरे, तर कसैले ख्याल गरेनन् । एकछिनपछि गुनगुन गरेको सुनियो, ‘कस्तो, हाम्रै दियाजस्तो महिला ।’
जब दिया नै भन्ने थाहा पाए, उनीहरू चकित परे । ‘त्यतिबेला मलाई एउटा कलाकारका रूपमा सफलता मिलेजस्तो महसुस भयो,’ दिया सम्झन्छिन् । दिनेश राउतले निर्देशन गरेको फिल्म ‘प्रकाश’ अहिले रिलिजको क्रममा छ । पोस्टरमा हलो बोकेर उभिएकी सुदूरपश्चिमकी महिलाको तस्वीरले धेरैको ध्यान तानेको छ । टिजरमा पनि सीता नामकी आमाको चरित्र निभाएकी दियाको अभिनय यतिबेला चर्चामा छ ।
चकलेटी अभिनेताका रूपमा चिनिने प्रदीप खड्काको मास्टरको चरित्रले पनि प्रशंसा पाइरहेको छ । धेरैले भनेका छन्, ‘प्रदीपको यो सिनेमा करिअरकै टर्निङ प्वाइन्ट हो ।’ तर, दीयाको हकमा भने चरित्रप्रधान सिनेमामा उनले निभाएका पात्रहरू यसअघि नै स्थापित छन् । जस्तो कि टेलिसिरियल ‘दलन’ मा ४० वर्षीया काली दमिनी अहिले पनि धेरैको स्मृतिमा ताजा छिन् ।
कागबेनी, साँघुुरोलगायतका फिल्ममा पनि उनले निभाएका चरित्र जीवन्तझै लाग्छ । तैपनि प्रकाशमा सीता क्यारेक्टर बाँच्न उति सजिलो भने थिएन । सुरुमा त सीता चरित्रका लागि अभिनेता अनुप बराल पात्र छनोट गरिरहेका थिए । वर्कसपमा दियाले पनि सहयोग गरिरहेकी थिइन् अनुपलाई । करिब सबै पात्र अडिसनमार्फत छनोट भए । तर, सीता पात्रमा कसैको अडिसन चित्त बुझेन निर्देशक दिनेशलाई । आजित बनेका दिनेशले एकदिन अनुपलाई भने, ‘एकपटक दियाजीले अडिसन दिनुहुन्छ कि ?’
दियालाई अडिसन दिन सधैँ रमाइलो लाग्थ्यो । उनी राजी भइन् । तर, अडिसन एकपटक मात्र भएन । पटक-पटक भयो । १५ पटकको अडिसनपश्चात मात्र उनी छनोट भइन् । छनोट भएपछि सुदूरपश्चिमको पात्रको तयारी गर्नु थियो । पहिरनलाई लिएर भन्दा पनि मनोवैज्ञानिक चरित्र बुझ्नमा उनको लगाब थियो । त्यहाँका मानिसहरूसँग घुलमिल भएर लवज टिप्ने प्रयत्न गरिन् । ठूलो चुनौती भाषाको थियो ।
सीता पात्रको तयारी गर्दैगर्दा उनले १५ वर्षअघिको ४० वर्षीया कालीदमिनीलाई सम्झिइन् । २० वर्ष पनि नपुगेकी दियाले डबल उमेरकी पात्रमा काम गर्नुथियो । ‘त्यतिबेला मलाई धर्ती फाटियोस्, म समाऊँ जस्तो अनुभव हुन्थ्यो,’ उनी सम्झिन्छिन् ।
त्योभन्दा कम चुनौती ‘प्रकाश’मा पनि कहाँ थियो र ! शहरीकरणसँग हरहमेशा नजोडिएकी महिला । सम्झिँदा उनलाई लाग्छ- जीवनकै सबैभन्दा कठिन चरित्र थियो यो । शिलापत्र स्टुडियोमा ‘प्रकाश’को सुटिङ अनुभव सुनाउँदै गर्दा दियासँग साट्नुपर्ने खुसी अरु पनि थिए । हातमा ‘कथा कस्तुरी’को ब्रोसर थमाइरहेकी थिइन् उनी । लेखक नयनराज पाण्डेको कथा सर्पदंश पिंगलास्थानस्थित स्टुडियो थिएटरमा नाटक ‘कथा कस्तुरी’का रूपमा मञ्चन भइरहेको थियो ।
त्यसको निर्देशक हुन् दिया । ‘चराहरूको सम्मेलन’बाट नाटकमा डेब्यु निर्देशन गरेकी उनले निकै वर्षपछि दोस्रो नाटकमा निर्देशकीय जिम्मेवारी लिइन् । लकडाउनमा उनले ‘सर्पदंश’ पढेकी थिइन् । कथा पढ्ने क्रममा दियाका आँखामा मधेसका दृश्यहरू नाचे । कानमा अनेकन् आवाज गुन्जिए ।
हजुरबुबा मधेसमा बस्थे । छुट्टीमा जाँदा साइकलका आवाज, हेरेर नसकिने उखुका खेत, पुकपुक गरेर आउने मिलको आवाज, मधेसको रङ र पानी पर्दा आउने माटोको सुुगन्धले उनलाई बाल्यकालतर्फ धकेल्यो । त्यसपछि उनले निर्णय गरिन्, कथामाथि नाटक बनाउने ।
नाटकमा तराईका ‘मान्छेको कथा’ सर्पको माध्यमबाट भनिन्छ । मञ्चमा एक्टर स्टुडियोका नयाँ अनुहार साक्षात्कार हुन्छन् । दिया खुसी छिन्, उनीहरूको मीठो प्रस्तुतिबाट ।
नाटककी निर्देशक दियासँग अब व्यस्त सेड्युल छन् । आफ्नो मुख्य चरित्र रहेको फिल्म ‘दोख’ पनि रिलिजको छेकोमा छ । लकडाउन हुुन्थेन भने दुई वर्षअघि नै प्रदर्शनमा आउने थियो फिल्म । अनुप बरालले निर्देशन गरेका यो फिल्म द्वन्द्वकालीन समयको कथा हो ।
दिया गाउँको साधारण आइमाइ रुकीको भूमिकामा छिन् ।
०००
थिएटरमा काम गर्दै अभिनय सिकिरहेकी दियाले ‘कागबेनी’बाट फिल्ममा डेब्यु गरिन् । त्यसपछि गरेका हरेक फिल्ममा उनले गम्भीर चरित्र निभाइन् । यही कारण दर्शकहरूमा पनि दियाप्रतिको छाप छ- उनी गम्भीर फिल्ममात्र खेल्छिन् । दर्शकको यो भ्रम तोड्न मन छ दियालाई । तर, तोड्न सकिरहेकी छैनन् । रमाइलो त उनलाई सुत्रवद्ध सिनेमा खेलेर पनि गर्न मन छ । तर, अफर आउँदैनन् ।
जति आउँछन्, नराम्रा स्क्रिप्ट लिएर आउँछन् । ‘नराम्रो स्क्रिप्टमा काम गर्नुभन्दा त नगर्नु नै बेस,’ दिया भन्छिन् । ‘खासमा म सिरियस छैन । कलरफूल छु । कमेडी फिल्म खेल्न चाहन्छु । बरु एक सिन होस् । मिनिङफूल होस् । बबाल त होस् । असर त गरोस्,’ दिया त्यस्ता फिल्मको प्रतीक्षामा छिन् ।
र, उनलाई आशा पनि छ, एकदिन सुत्रवद्ध सिनेमा पनि सोचेअनुरुपको बन्नेछन् ।
प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असार ३, २०७९ ०७:३१
