चौधरी ग्रुपकाे विद्युतीय गाडीमा कालाेबजारी, कानुनले ताेकेभन्दा ३ लाख बढी मुनाफा

चौधरी ग्रुपकाे विद्युतीय गाडीमा कालाेबजारी, कानुनले ताेकेभन्दा ३ लाख बढी मुनाफा

A+ A A-

२५ जेठ २०७९ मा चौधरी ग्रुप अन्तर्गतको सीजी मोटर्सले विद्युतीय गाडी निटा-भी सार्वजनिक गर्‍यो ।

चीनको अग्रणी मोटर उत्पादक कम्पनी होजोन अटोमोबाइलको उत्पादन निटा-भीको मूल्य नेपालमा ३७ लाख ९९ हजार निर्धारण गरिएकाे छ । कारकाे मूल्य सार्वजनिक भएसँगै सामाजिक सञ्जालमा ‘बाइकट निटा-भी’ को ट्रेण्ड नै चल्यो । सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ताहरूले 'निटा-भी' मा अत्यधिक नाफा खाएकाे बिक्रेता कम्पनीलाई आराेप लगाए ।

शिलापत्रलाई प्राप्त निटा-भीकाे प्रज्ञापनपत्र (एलसी) र व्यवसायीकाे विविध लागत खर्च हिसाब गर्दा सीजीले बढी नाफा खाएकाे देखाउँछ । प्रज्ञापनपत्रअनुसार सीजीले दुई थान निटा-भी गाडीलाई ३३ हजार डलर अर्थात् ४० लाख ४२ हजार रुपैयाँ तिरेको छ । त्यसमा कम्पनीले भन्सार शुल्क ४ लाख ४० हजार ५ सय ९१, भ्याट ६ लाख ६० हजार १ सय ९१, सडक मर्मत दस्तुर २ लाख ८६ हजार ९ सय २९ र 'टोटल फी' शीर्षकमा ५ सय ६५ रुपैयाँ गरी जम्मा १३ लाख ८८ हजार २ सय ७६ रुपैयाँ राजस्व तिरेकाे छ ।

यो तथ्यांक हेर्दा कम्पनीले भन्सार विन्दुसम्म दुईवटा गाडीको ५४ लाख ८० हजार २ सय ७६ रुपैयाँ खर्चिएकाे छ । यस हिसाबले यहाँसम्म एउटा निटा-भीकाे लागत २७ लाख ४० हजार १ सय ३८ रुपैयाँ परेकाे देखिन्छ ।

नाडाका अध्यक्ष ध्रुव थापाकाअनुसार याे लागतमा शोरुम चार्ज, बैंकको ब्याज, स्टाफ खर्च, लजिस्टिक, वार्षिक शुल्क भनेर गाडी आयातकर्ता कम्पनीले ३ देखि ७ प्रतिशतसम्म खर्च हुन्छ, जसलाई व्यापारीहरू 'हिडन कस्ट' भन्छन् । ‘भन्सार कटेपछि पनि आयातकर्ता कम्पनीको धेरै खर्च जोड्न बाँकी हुन्छ । यस्तो खर्च भन्सार बिन्दुको खर्चमा ३ देखि ७ प्रतिशत भार थपिन्छ । औसतमा ५ प्रतिशत खर्च बढ्छ,’ उनले शिलापत्रसँग भने ।

याे खर्च अधिकतम ७ प्रतिशत राख्दा पनि याे गाडीकाे थप लागत १ लाख ९१ हजार ८ सय ९ रुपैयाँ हुन जान्छ । अब प्रतिगाेटा निटा-भीकाे लागत २९ लाख ३१ हजार ९ सय ४७ रुपैयाँ हुन्छ । यसमा कानुनअनुसार व्यवसायीले अधिकतम २० प्रतिशत नाफा राख्न सक्छन् ।

याे २० प्रतिशत भनेकाे ५ लाख ८६ हजार ३ सय ८९ हाे । कानुनले दिएकाे याे नाफा जाेड्दा ३५ लाख १८ हजार ३ सय ३३ रुपैयाँ हुन्छ । तर, सीजीले निटा-भीकाे मूल्य ३७ लाख ९९ हजार रुपैयाँ ताेकेकाे छ । अर्थात् २ लाख ८० हजार ६ सय ६६ रुपैयाँ बढी नाफा खाएर बेचिरहेकाे छ । कालाेबजार तथा अन्य केही सामाजिक अपराध तथा सजाय ऐनले २० प्रतिशतभन्दा बढी नाफा लिएर मालवस्तु बेच्न नपाइने व्यवस्था गरेकाे छ । यस्ताे कसुर गर्नेलाई नाफाखाेरी गरेकाे कसुरमा १ वर्षसम्म कैद वा २ लाख ५० हजार जरिवान वा दुवै सजाय हुने व्यवस्था छ ।

यद्यपि निटा-भी चर्काे नाफा राखेर बेचिरहेकाे भन्दै आलाेचना भएपछि सीजी मोटर्स र होजोन अटोले संयुक्त विज्ञप्ति निकाल्दै सीजीले अस्वाभाविक नाफा नराखेको दाबी गरेका छन् । विद्युतीय गाडीमा नेपाल सरकारले करबाहेक अरु केही सहुलियत नदिने तर चीनमा प्रत्यक्ष रूपमा नगद सहुलियत दिइरहेकाले मूल्यमा फरक भएकाे उनीहरूकाे भनाइ छ । यसरी दिइएको सहुलियत निर्यात हुने सवारी साधनमा लागू नहुने भएकाले चीनमाभन्दा नेपालमा महँगो पर्न गएको विज्ञप्तिमा दाबी गरिएको छ ।

‘चीनमा विद्युतीय सवारी साधन उत्पादक कम्पनीलाई चीनको केन्द्र र प्रदेश सरकारले विभिन्न प्रकारका छुट तथा सहुलियत दिएका हुन्छन् । त्यसकारण उत्पादित वस्तुको मूल्य कम हुन्छ र त्यसको लाभ उपभोक्तालाई हुन्छ । तर, निर्यात प्रयोजनका लागि भने यस्तो सहुलियत हुँदैन,’ संयूक्त विज्ञप्ति उल्लेख छ ।

त्यसैगरी चीनले कार्बन उत्सर्जन कम गरेबापत विद्युतीय सवारी साधनमा दिँदै आएको सहुलियत नेपाल आयात हुने गाडीमा नपाइने र गाडी नेपाल ल्याउन दायाँबाट गुड्ने बनाउँदा लागत बढ्ने कम्पनीहरूको दाबी छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, जेठ ३१, २०७९ १७:३६