गभर्नर भन्छन्- हलेसी जाँदा नगद झिक्नै परेन, यति चाँडै डिजिटल भुक्तानीको विकास हुन्छ भन्ने लागेको थिएन

गभर्नर भन्छन्- हलेसी जाँदा नगद झिक्नै परेन, यति चाँडै डिजिटल भुक्तानीको विकास हुन्छ भन्ने लागेको थिएन

A+ A A-

नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले भुक्तानी प्रणालीमा डिजिटाइजेसनको विकास उत्साहजनक देखिएको बताएका छन् । शुक्रबार ब्राण्डवर्थले काठमाडौंमा आयोजना गरेको दोस्रो चरणको ‘फोन पे डिजिटल इकोनोमी कन्क्लेभ २०२२’ लाई सम्बोधन गर्दै उनले कोरोना कालपछि नेपालले डिजिटल पेमेन्टमा फड्को मारेको बताएका हुन् ।

केही वर्षअघि यस्ता कार्यक्रमहरूमा नेपालको अर्थतन्त्र कहिले डिजिटलाइज हुन्छ भनेर प्रश्न आउने गरेको स्मरण गर्दै अधिकारीले अहिले त्यस्तो प्रश्न आउने अवस्था नभएको बताए । ‘पहिला डोकोमा नोट बोकेर जिल्लामा पुर्‍याउनुपर्थ्यो । तर, अहिले त्यस्तो अवस्था छैन,’ उनले भने, ‘कोरोनापछि भने भुक्तानी प्रणालीमा नयाँ मोड आएको छ । यसको लागि भिसा, मास्टर कार्ड, नेपालका प्रक्डट डेभलपरहरू, बैंक तथा वित्तीय संस्था, भुक्तानी सेवा प्रदायक कम्पनीहरूको महत्त्वपूर्ण योगदान छ ।’

नेपालमा यति चाँडै डिजिटल भुक्तानी यो स्तरमा आउला भनेर आफूले नसोचेको अधिकारीले बताए । ‘मैले २०७७ पुस १० गते नक्सालको तरकारी बजारमा क्यूआर पेमन्ट सुविधाको उद्घाटन गरेको थिए । त्यसबेला छोटो समयमै नेपालीको भुक्तानी प्रणाली यो स्तरमा आउला भन्ने थिएन,’ उनले भने, ‘म केही समयअघि हलेसी मन्दिरमा जाँदा बाटोमा कतै पनि नगद पैसा झिक्न परेन । मोबाइलबाटै पेमेन्ट गर्ने सुविधा थियो । यो नै डिजिटल भुक्तानीमा भएको ठूलो उपलब्धी हो ।’

यद्यपी, पूर्णरूपमा डिजिटलाइज तथा पेपरलेस बनाउन बाँकी नै रहेको अधिकारीको भनाइ थियो । ‘हामी यत्तिमै सन्तुष्टि भएर बस्न हुँदैन । मोबाइल नचलाउने, इन्टरनेट नहुने ठाउँमा कसरी डिजिटल पेमेन्ट विस्तार गर्ने भनेर पनि सोच्नुपर्ने छ,’ उनले भने, ‘डिजिटल करेन्सी ल्याउने विषयमै काम गर्न बाँकी छ । निश्चित समयपछि बैंकको कार्यलय कहाँ छ भन्ने पनि थाहा नहोस् । सबै काम डिजिटल माध्यमबाटै होस् ।’

डिजिटलाइजेसनको विकास गर्न इको सिस्टममा आउने समस्यलाई पनि समाधान गर्न सकिने उनले बताए । तर, त्यस्ता समस्याहरूको पहिचान गर्ने गरी सरकार, सरोकारवाला निकायहरूले पनि काम गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।

‘पहिला कुनै प्रदेशलाई पूर्ण डिजिटलाइज बनाउँ । त्यो सकिँदैन भने कुनै एक स्थानीय तह वा वडालाई डिजिटलाइज बनाउन प्रयत्न गरौँ,’ उनले भने, ‘त्यो बेला इको सिस्टमका कुन-कुन पक्षले समस्या निम्त्याउँछन्, त्यो थाहा हुन्छ । त्यसपछि समग्र मुलुकलाई नै डिजिटलाइज गर्न सहयोग हुन्छ । यसरी काम गर्न थाल्यौँ भने साच्चै नै नेपाललाई डिजिटलाइज गर्न सकिन्छ ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, जेठ २०, २०७९ १५:१४