कुनै बेला आमा भोकै हुन्छिन् भनेर उपमेयर बन्न नमानेका चिरीबाबु दोहोरिएर ललितपुरको मेयर

कुनै बेला आमा भोकै हुन्छिन् भनेर उपमेयर बन्न नमानेका चिरीबाबु दोहोरिएर ललितपुरको मेयर

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसका ६५ वर्षीय चिरीबाबु महर्जन दोस्रो कार्यकालका लागि ललितपुर महानगरपालिकाको मेयर बनेका छन् । स्थानीय चुनावअन्तर्गत ३० वैशाखमा भएको मतदानको अन्तिम परिणामअनुसार, एमालेका हरिकृष्ण व्यञ्जनकारलाई १८ हजार १६२ मतले पराजित गर्दै चिरीबाबु मेयरमा पुनःनिर्वाचित भएका हुन् ।

२०७४ मा चिरीबाबुले ३ सय २६ मतकाे अन्तरले चुनाव जितेका थिए । यसपालि उनले भारी मतान्तरले व्यञ्जनकारलाई हराइदिए ।

कष्टकर थियाे चिरीबाबुकाे बाल्यकाल

हिजोआज चिरीबाबुको व्यक्तित्व हेर्नेहरूले शायदै ठम्याऊलान्, उनी निकै कष्टकर बाल्यकाल गुजारेर यहाँसम्म आइपुगेका व्यक्ति हुन् । चिरीबाबुकाे विगत निकै संघर्षपूर्ण थियाे । गरिब परिवारमा जन्मेका थिए उनी । आफ्नै खेतबारी थिएन । बाउबाजेकाे पालादेखि परिवारले ललितपुर पुल्चोक र धोवीघाट क्षेत्रमा अरूकै खेत कमाउँथे । आफू चार वर्षको हुँदा नै चिरीबाबुले बुबा गुमाए । ३ दाजुभाइ, ३ दिदीबहिनी र आमा थिए परिवारमा । सक्नेले अरूकाे खेतबारीमा गएर काम गर्थे ।

५ कक्षासम्म आमाले अन्न बेचेर पढाइन्

चिरीबाबुजस्तै ललितपुरमा अर्का लाेकप्रिय नेता हुन् नरसिंह व्यञ्जनकार, जसले वडा नम्बर १० मा १० पल्टसम्म चुनाव जितेका थिए । अहिले नरसिंह ८१ वर्षका भए । उनैले चिरीबाबुलाई कांग्रेसमा प्रवेश गराएका हुन् । चिरीबाबुले आफ्नो राजनीतिक गुरु मान्ने व्यञ्जनकारका अनुसार चिरीबाबुकाे घरमा अन्नकाे जाेहाे भए पनि पैसाकाे सधैँ अभाव हुन्थ्याे । तर, उनकी आमाले अन्न बेचेर भए पनि पढ्न पठाइन् । चिरीबाबु आफैँले पनि ज्यामी काम गरे । उनले बताएअनुसार, स्कुलमा महिनैपिच्छे २ रुपैयाँ ३९ पैसा बुझाउनुपर्थ्याे । ५ कक्षासम्म त आमाले धानिन् तर ६ कक्षाबाट आफूले ज्यामी काम गरेर पढ्न थालेकाे चिरीबाबु बताउँछन् । 'आफूले नकमाए पढ्न नपाइने भयाे । त्यसैले पाइने र सक्ने काम गर्दै पढ्न थालेँ', उनले भने ।

गिटीबालुवा बाेकेका थिए

८१ वर्षे नरसिंह व्यञ्जनकार ।

अहिलेको राष्ट्रिय सभागृहको भवन बनाउँदा चिरीबाबुले इँटा–गिट्टी बोकेर काम गरेकाे व्यञ्जनकार सम्झिन्छन् । 'साह्रै दुःख पाएका तर असाध्यै मेहनती, अठाेटी र स्पष्ट मान्छे थिए', व्यञ्जनकार भन्छन्, 'त्यसैले त अहिले सफल भए, व्यक्तिगत रूपमा पनि र राजनीतिक रूपमा पनि ।'

महर्जनले बताएअनुसार, ज्ञानोदय बालबाटिकाका संस्थापक इन्दिरा याक्थुम्बाको घर बनाउने काममा चिरीबाबु खटिएका थिए । उनले निकै मिहिनेतपूर्वक काम गरिरहेकाे इन्दिराले देखिन् । पढ्नकै लागि अर्काकाे काम गरिरहेकाे थाहा पाएपछि इन्दिराले १० कक्षासम्म पढाइ खर्च दिने भइन् । यसपछि चिरीबाबुकाे परिवारलाई केही सहज भयाे । 'कम्तीमा उसकाे खर्चकाे भारबाट परिवार मुक्त भयाे', व्यञ्जनकारले भने, 'मान्छेले केही कुरा भाग्यमै लिएर आएको हुने रहेछ । त्यसपछि चिरीबाबुले राम्रोसँग पढ्न पाए ।'

पढ्नमा उनी निकै तेज थिए । १० कक्षासम्म पढेपछि थप अध्ययनकाे खर्च जाेहाे गर्न उनले राष्ट्रिय शिक्षा समितिमा खरिदारकाे जागिर थाले । पछि उनी त्रिभुवन विमानस्थल बन्दा क्यानाडेली प्राेजेक्टकाे म्यानेजर पनि भएका थिए ।

खाना खान पाएकाे समयमा वडाकाे काम

सुधारिएकाे पञ्चायत आएपछि आफू वडा नम्बर ३ काे अध्यक्षमा उठेकाे महर्जन सम्झन्छन् । २०३९ सालमा वडा नम्बर ३ काे अध्यक्ष जितेका चिरीबाबु त्याे बेला जागिर पनि खान्थे । उनी कार्यालयबाट खाना खान पाइने समय वडाको काम गर्थे । 'बिहान र बेलुकी जागिरबाट पाएको फुर्सदको समयमा वडाको काममा खटिन्थे', ८१ वर्षे व्यञ्जनकार सुनाउँछन्, 'सकेसम्म जनतालाई गुनासो गर्ने मौका दिँदैनथे ।' याे वडामा तीनपल्ट उनले चुनाव जितेका थिए । २०४६ सालमा बहुदललाई सघाउन भन्दै उनले वडाध्यक्ष पद त्यागेका थिए ।

नरसिंहमार्फत कांग्रेसमा प्रवेश

चिरीबाबुलाई नरसिंहले ०४९ सालमा कांग्रेस प्रवेश गराएका हुन् । त्यसअघि चिरीबाबु र व्यञ्जनकार दुवै स्वतन्त्र थिए । कृष्णप्रसाद भट्टराईसँग निकट सम्बन्ध भएका नरसिंहले आफूसँगै चिरीबाबुलाई पनि कांग्रेसमा भित्र्याएका थिए । त्यो वर्ष चिरीबाबुले ललितपुर- ३ मा र नरसिंहले ललितपुर- १० मा कांग्रेसबाट टिकट लिएर चुनाव जितेका थिए । तर, ०४९ पछि कांग्रेस छाेडेका नरसिंह अहिलेसम्म स्वतन्त्र छन् । यसपालि उनले आफ्नो वडामा कांग्रेसी उम्मेदवार आफ्नै भतिज रविमान व्यञ्जनकारसँग चुनाव हारे ।

आमा भोको हुन्छिन् भनेर उपमेयरको उम्मेदवार बन्न मानेनन्

२०४९ सालमा वडाध्यक्षमै उठ्ने तयारी गरिरहेका चिरीबाबुलाई नरसिंहले सम्झाए- तिमी उपमेयरमा उठ । चुनाव जितिहाल्छौ । टिकटका लागि तिमीले चिन्ता लिनुपर्दैन । म पार्टीमा कुरा मिलाउँछु ।'

तर चिरीबाबुले उपमेयर उठ्न इन्कार गरे । 'म उपमेयर बनेँ भने भइराखेको जागिर छोड्नुपर्छ । जागिर छोडेँ भने मेरी आमा भोकै हुन्छिन् । बरू अध्यक्षमै उठ्छु । दुवै काम गर्न सक्छु', चिरीबाबुले भनेका कुरा सुनाउँदै नरसिंह भन्छन् ।

ज्यापू समाजकाे अगुवा

ललितपुर बखुण्डाेलका चिरीबाबुकाे अगुवाइमै २०५९ सालमा ज्यापू समाज खाेलिएकाे थियाे । समाजकाे नेतृत्व उनले चार वर्ष गरे । ०७४ सालमा ललितपुर महानगरकाे मेयर जितेपछि थप चर्चित बनेका उनी आफ्नो कार्यकालमा खासै विवादित बनेनन् । त्यसैले यसपालि पनि उनी महानगरकाे मेयरमा सजिलै दाेहाेरिएका छन् । 'चिरीबाबु सक्षम व्यक्ति हुन्', नरसिंहले भने, 'उसमा काम गर्ने क्षमता पनि छ, स्पष्ट विचार छ ।'

नेताको दबाब नमान्दा

चिरीबाबुनिकट एक नेताका अनुसार महानगरको मेयर छँदा कांग्रेसका विभिन्न नेताहरूले उनलाई कतिपय काम गर्न दबाब दिन्थे । तर विधि मिचेर कुनै पनि काम गर्न चिरीबाबुले मानेनन् । 'त्यसैले कांग्रेसकै केही नेताले उहाँ (चिरीबाबु)लाई रुचाउँदैनन् । मेयरको टिकट खोस्न नै उनीहरू सक्रिय बनेका थिए', ती नेताले भने ।

जनतालाई धोका दिन्नँ

ललितपुर महानगरको मेयरमा दोस्रो कार्यकालका लागि चुनिएका चिरीबाबु जनताको चाहना र भावनाविपरीत कुनै काम नगर्ने बताउँछन् । भन्छन्, 'हिजो पनि जनताले भनेका, मागेका कुरामै काम गरेँ, भोलि पनि त्यही गर्नेछु', उनले भने, 'आफ्नो छवि बिग्रन दिन्नँ अर्थात् जनतालाई धोका दिन्नँ ।'

प्रकाशित मिति: मंगलबार, जेठ १०, २०७९ २१:१३