बाँकेमा एमालेको ‘विरादरी’ कार्डले काम गरेन, सबै उम्मेदवारले हारे

A+ A A-

नेपालगञ्ज उपमहानगरमा गरिएको केन्द्रीय गठबन्धनबाहेकका बाँकेका आठ पालिकामा पाँचै दलको तालमेल कतै भएन । सात पालिकामा गठबन्धन दलमध्येकै कांग्रेस–माओवादी, माओवादी–जसपा, माओवादी–एकीकृत समाजवादीको मात्र चुनावी तालमेल थियो । ती तालमेललाई परास्त गर्न एमालेले फ्याँकेको थियो– विरादरी कार्ड ।

तर, यसपटकको निर्वाचनमा एमालेको विरादरी कार्डले काम गरेन । अघिल्लो पटक चारवटा पालिका जितेर बाँकेको पहिलो शक्ति रहेको एमाले ६ पालिकाको नतिजा सार्वजनिक हुँदा एउटा पनि स्थानीय तह जित्न सकेको छैन । कोहलपुर नगरपालिकामा झिनो मतले अग्रता लिइरहेको छ । तर, नरैनापुर गाउँपालिकामा तेस्रो स्थानमा छ ।

‘हामीले विगतको वर्चश्व बचाउन सकेनौँ,’ एमाले बाँके अध्यक्ष किस्मत कक्षपतिले भने, ‘जनमतका हिसाबले हामी बलियो स्थितिमै छौँ । अब गम्भीर समीक्षा गरेर अघि बढ्छौँ ।’ एमालेले नरैनापुर गाउँपालिका अध्यक्षमा पद्‌मावती यादवलाई उम्मेदवार बनाएको थियो । उनी बाँकेका लोकप्रिय नेता स्वर्गीय दिनेशचन्द्र यादवकी पत्नी हुन् । कोभिड महामारीमा गत वर्ष यादव बिते । एमालेको खासै बलियो संगठन नभएको यादवपत्नीलाई उम्मेदवार बनाउनुको एउटै कारण हो, ‘यादवको विरादरी’ को भोट तान्ने । तर, एमालेको यो कार्डले काम गरेन । नरैनापुरको मतगणना अन्तिम चरणमा पुग्दा उनी तेस्रो स्थानमा छिन् ।

नरैनापुर मात्र होइन, मधेसी बाहुल्य रहेका जानकी र डडुवा गाउँपालिकामा पनि एमालेले विरादरी जनमत बलियो रहेका उम्मेदवारलाई उठाएको थियो । तराई–मधेसको राजनीतिमा विचारभन्दा ज्यादा भावना र जातीय मत प्रभावी रहँदै आएको छ । सत्तापक्षीय दलहरू एक ठाउँ उभिएका बेला एमालेले विरादरी राजनीति गरेर बाँकेमा वर्चस्व जोगाउने रणनीति लिएको थियो ।

जानकी गाउँपालिकामा एमालेबाट निर्वाचित अध्यक्ष रामविलास यादवको गत वर्ष १२ भदौमा निधन भयो । मधेसी बाहुल्य यो पालिकामा यादव विरादरीको पकड रहेको विश्लेषणपछि एमालेले उनका छोरा हिमांशु यादवलाई अध्यक्ष उठाएको थियो । निवर्तमान उपाध्यक्ष भूमिसरा धिताललाई उपाध्यक्षमै दोहोर्‍याएर यादवपुत्रलाई अघि सारेको थियो । जानकीमा पनि एमालेको विरादरी कार्ड असफल भएको छ । कांग्रेस उम्मेदवार छब्बन खाँ अध्यक्षमा निर्वाचित भएका छन् ।

डुडुवा गाउँपालिकामा पनि एमालेले तत्कालीन होलिया गाविसमा अध्यक्षसमेत भइसकेकी सरोजकुमारी यादवलाई उठाएको थियो । उनी लुम्बिनी प्रदेशका तत्कालीन मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलको सरकारमा मन्त्री बनेका जसपा सांसद विजयबहादुर यादवकी पत्नी हुन् । जसपाले बर्खास्त गरेपछि यादव सर्वोच्च अदालतमा मुद्दा लडिरहेका छन् । मुद्दा कमजोर हुन नदिन एमाले प्रवेश नगरे पनि उनले पत्नी सरोजकुमारीलाई पालिका उम्मेदवार बनाएर चुनावी मैदानमा उत्रिएका थिए । कांग्रेसले नरेन्द्र चौधरी पुनःनिर्वाचित भएपछि डुडुवामा पनि एमालेको विरादरी राजनीति असफल भएको छ ।

हृदयेश त्रिपाठी समूहका प्रभावशाली नेता पशुपतिदयाल मिश्रलाई भित्र्याएर एमालेले नेपालगञ्ज उपमहानगरपालिकाको मेयर उठाएको थियो । बाँकेको राजनीतिमा लामो समयदेखि सक्रिय मिश्र मधेसी समुदायमा बलिया उम्मेदवार मानिन्थे । उनको जातीय र पारिवारिक भोट पनि ज्यादा रहेको विश्वासमा एमालेले मेयर उम्मेदवार बनाएको थियो । एमालेको केन्द्रीय सदस्यसमेत रहेका उनी सत्ता गठबन्धनका तर्फबाट कांग्रेसका प्रशान्त विष्टसँग फराकिलो मतान्तरले पराजित भए ।

आफू कमजोर रहेका पालिकामा वैचारिक र संगठनात्मकभन्दा ज्यादा व्यक्तित्व, जातीय र विरादरीको भोटको भरमा चुनावमा होमिएको एमालेले बाँकेमा धक्का ब्यहोरेको छ । २०७४ सालमा जितेका खजुरा, जानकी र बैजनाथ गाउँपालिका जोगाउन सकेन भने विरादरी भोटको बलमा जित्ने आशा गरिएका पालिकामा कुनै उपलब्धि हात लागेन ।

‘गठबन्धनसँग सामना गर्दा पनि एमालेको पक्षमा जनमत उत्साहजनक नै छ,’ एमाले बाँके पूर्वअध्यक्ष निरक गुरुङले भने, ‘तर, हामीले चुनाव जित्न सकेनौँ ।’ पालिका प्रमुख उपप्रमुखमा मुख्य प्रतिस्पर्धामा रहे पनि विगतमा जितेका वडा भने एमालेले गुमाएको छ । उम्मेदवारी चयनमा ध्यान दिन नसक्दा बाँके एमालेले क्षति ब्यहोरेको उनी बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, जेठ ६, २०७९ १३:१८