एमालेमा १०बुँदे सहमतिवाला टिकटमा छाँटिए: कसैको टिकट खोसियो, कसैको सिफारिसमै विरोध

एमालेमा १०बुँदे सहमतिवाला टिकटमा छाँटिए: कसैको टिकट खोसियो, कसैको सिफारिसमै विरोध

A+ A A-

१२ वैशाखमा मानबहादुर खड्का लालबन्दी नगरपालिकाको मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयमा बिहान ११ बजेतिर पुगेका थिए । एमालेको मधेस प्रदेश कमिटीले मेयरका लागि दिएको टिकटसहित निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय पुगेका निवर्तमान मेयर खड्काको उम्मेदवारी ११ बजेर ४० मिनेटमा दर्ता भयो ।

खड्काले मेयरमा उम्मेदवारी दर्ता गरेको केही समयपछि पुगे गोविन्द महत । महतको हातमा एमालेको केन्द्रीय कमिटीले गरेको निर्णयसहितको पत्र थियो । त्यही पत्रका आधारमा महतको उम्मेदवारी दर्ता भयो र अपराह्न ४ बजेर ४५ मिनेटमा खड्काको मनोनयन रद्द भयो ।

लालबन्दी नगरपालिकाको मेयर दोहोरिन खोजेका खड्कालाई एमालेको मधेस प्रदेश कमिटीले टिकट दियो भने केन्द्रीय कमिटीले महतलाई । अनि सर्लाही एमालेभित्र विवाद उत्कर्षमा पुग्यो, जुन अहिले पनि जारी छ । त्यही विवादले लालबन्दी नगरपालिकामात्र होइन, एमालेको बाहुल्य रहेका हरिवन, ईश्वरपुरलगायतका पालिका पनि प्रभावित हुने संकेत देखिएको छ । खड्का तिनै मेयर हुन्, जो एमालेमा पहिला माधव नेपाल समूहका भनेर चिनिन्थे ।

माधव नेपालले एमाले विभाजन गर्नुअघिसम्म नेपाल समूहमा रहेका खड्का भीम रावलको नेतृत्वमा भएको १० बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेका थिए । सर्लाहीका तत्कालीन जिल्ला अध्यक्ष रेवती पन्तसँगै एमालेमा बसेका खड्काको मेयरको टिकट खोसिनुमा त्यही १०बुँदेवाला प्रकरणले काम गरेको चर्चा सर्लाहीमा भइरहेको छ । खड्कालाई टिकट दिलाउनु अहिले पन्तकै जाेडबल थियाे ।

सर्लाहीको लालबन्दी नगरपालिकामा खड्का जस्तो व्यवहार भोगे, त्यति नै तितो भोगाइ त अन्य नेताको छैन, तर १०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेका नेताहरूमाथि राजनीतिक प्रतिशोध राखेको संकेत चाहिँ देखिन्छ । नुवाकोटको तारकेश्वर गाउँपालिका नै उदाहरण छ । उक्त गाउँपालिमा एमाले केन्द्रीय सदस्य उषाकिरण तिमल्सिनाले अध्यक्ष पदमा दाबी गरेकी थिइन् । तिमल्सिनाको लामो प्रयास र लविङको पार्टीले सुनुवाइ गरेन ।

१०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमै बसेकी तिमिल्सनालाई अध्यक्षको टिकट नदिनुसँग १०बुँदेको राजनीतिक प्रतिशोधले काम गरेको स्वयम् तिमल्सिनाहरू बताइरहेका छन् । शिलापत्रसँगको कुराकानीमा तिमल्सिनाले क्षमता हुँदाहुँदै पनि कतिपय साथीहरू १०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेका कारण राजनीतिक प्रतिशोधको शिकार भएको बताउँछन् । तिमल्सिनाले भनिन्, ‘राजनीतिक प्रतिशोधका आधारमा टिकट दिइएन ।’

१०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेका नेता हुन्, जीवन घिमिरे । विराटनगरको मेयरका लागि प्रदेश कमिटीबाट घिमिरेको नाम पनि सिफारिस भएको थियो । प्रदेश १ का प्रदेशसभा सदस्यसमेत रहेका घिमिरे प्रदेशबाट स्थानीय तह ओर्लिने सुरमा थिए । त्यही कारण नै घिमिरेको नाम अन्तिम समयमा थपिएको हो ।

खासमा घिमिरे एमालेभित्र पहिला नेपाल समूहका खम्बाकै रूपमा परिचित थिए प्रदेश १ मा । घिमिरे नेपाल समूहकै कोटाबाट प्रदेशमा मन्त्रीसमेत भएका थिए । र, अन्तरसंर्घषको समयमा माधव नेपालको आग्रहमा मन्त्री छोडेर संसद विघटनको आन्दोलनमा निस्केका थिए ।

तर, रावल नेतृत्वमा १०बुँदे सहमति गरेसँगै एमालेमा बसेका घिमिरेलाई खासमा महानगर कमिटीले मेयरका लागि सिफारिस समेत गरेन । घिमिरेको आकांक्षाको सम्बोधन महानगर कमिटीले नै गरेपछि बल्ल प्रदेशमा सुनुवाइ भएको थियो । केन्द्रमा आइपुग्दा मेयरका लागि घिमिरे प्रतिस्पर्धाको सूचीमै परेनन् ।

यद्यपि घिमिरे १० बुँदेवालाकै कारण भने मेयरको टिकट नपाएको भन्नेमा विश्वास नभएको बताउँछन् । उनी आफू मेयरको आकांक्षी नभएको तर आवश्यक पर्न सक्छ भनेर पार्टीको प्रदेश कमिटीले सिफारिस गरेका दाबी गर्छन् । शिलापत्रसँग घिमिरेले भने, ‘खासमा म मेयरको दाबेदार थिइनँ, आवश्यक पर्न सक्छ भनेर पार्टीले सिफारिस गर्‍यो, टिकट नपाउनुसँग १० बुँदेवाला भनेर जोड्न आवश्यक छैन ।’

एमालेले अहिले स्थानीय तहमा टिकट वितरण गर्दा १०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेका नेताहरूलाई रोक्ने प्रयास गरेको देखिन्छ । खड्का, तिमल्सिना र घिमिरेमात्र होइन, अध्यक्ष केपी ओलीको गृहजिल्ला झापाको भद्रपुर नगरपालिकामा उपमेयरको दाबेदार थिइन्, चन्द्रा श्रेष्ठ । उनलाई उपमेयरको टिकट दिने बचन पनि दिइएको थियो तर अन्तिममा श्रेष्ठलाई टिकट दिइएन ।

उनी पनि १०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेकी थिइन् । यता, सिन्धुपलाञ्चोकको बाह्रविसे नगरपालिकामा सुशीला पाख्रिन पनि उपमेयरको दाबीमा थिइन् । एमालेले पाख्रिनलाई पनि टिकट दिएन । त्यतिमात्र होइन, काभ्रेको पाँचखाल नगरपालिकाको उपमेयरमा दाबी गरेकी भक्तकुमारी लामा पनि एमालेको संस्थापन पक्षको विश्वासपात्रमा परिनन् । एमालेभित्रको अन्तरविरोधमा १०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेका अधिकांश नेताहरू यसरी नै किनारामा परेका एमाले नेताहरू बताउँछन् ।

उनीहरूको भनाइमा जो १०बुँदेवाला टोली छोडेर अध्यक्ष ओलीको क्याम्पमा पुग्यो, उसले टिकट पाएको छ । १० बुँदेवाला एक नेताले झापामा एक जना महिला नेतृले गुट फेरेर ओलीसम्म पुगेपछि उनलाई अहिले मेयरको टिकट दिइएको छ । झापाकाे बिर्तामाेडकाे मेयरमा टिकट पाएकी पार्वती प्रसाईंले गुट परिर्वतन गरेपछि टिकट दिएकाे एक नेताले बताए ।

दाङका टीकाराम खड्काले पनि १० बुँदेवाला टोली छोडेर महासचिव शंकर पोखरेलको समूहमा जोडिएकै कारण तुलसीपुर उपमहागरपालिकामा मेयरको टिकट पाएको ती नेताको दाबी छ । १०बुँदे सहमतिवाला एक नेताले १० बुँदेवाला नेता नभई चुनाव जित्न गाह्रो पर्ने भएकाले रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिकामा भने उपप्रमुखमा जागेश्वरी चौधरीलाई उम्मेदवार बनाएको दाबी गरे ।

काठमाडौंको मेयरमा १०बुँदे सहमतिसँगै एमालेमा बसेकी इन्दिरा पन्तको नाम पनि सिफारिस भएको थियो । मेयरका लागि सिफारिस भएका ५ जना नेतामध्ये पन्तको नाम अटाए पनि संस्थापन पक्षका केही नेताले पन्तको सिफारिसप्रति नै आक्रोश पोखेका थिए ।

पन्तका श्रीमान बसन्त मानन्धर एकीकृत समाजवादीमै बसेनन् मात्र, बागमती प्रदेश सरकारको मन्त्रीसमेत भए र अहिले काठमाडौं जिल्लाको इञ्चार्ज छन् । पन्त एमाले र मानन्धर एकीकृत समाजवादीमा लागेपछि घर नै विभाजित भएको अवस्थामा पनि पन्तलाई अवसर दिन भने एमाले संस्थापन पक्ष तयार देखिएन ।

एमाले उपाध्यक्ष सुवास नेम्वाङ भने राजनीतिक प्रतिशाेध राखिएकाे आराेप मान्न तयार छैनन् । शिलापत्रसँगकाे कुराकानीमा नेम्वाङले संगठनमा पकड भएका र जित्ने खालका उम्मेदवार खाेज्दा केही नेता र कुनै स्थान विशेषमा भएकाे हुन सक्ला तर पार्टीकाे नीति नभएकाे बताए । नेम्वाङले भने, 'पार्टीले टिकट वितरण गर्दा कसैलाई पनि राजनीतिक प्रतिशाेध राखिएकाे छैन, १० बुँदेवाला भनेर त कसैलाई विभेद गरिएकाे छैन ।'

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख १५, २०७९ १२:२८