वर्षको सुरुमा उत्साहित लगानीकर्ता अन्त्यमा निराश

A+ A A-

वर्ष २०७८ शेयर बजारका लागि स्मरण योग्य रहन पुग्यो । चाहे त्यो पुँजी बजारकोे इतिहासमै नेप्से सबैभन्दा धेरै वृद्धि भएर होस् वा नियामक निकाय र त्यसमा आसिन व्यक्तिहरूको विवादित छविले होस् । वर्ष २०७८ लगानीकर्ताका लागि सुख र दु:ख दुवैका कारण स्मरण योग्य नै रहन पुग्यो ।

वर्षकाे सुरुमा खुसी र बलियो आत्मविश्वासका साथ पुँजी बजारमा भित्रिएका लगानीकर्ता अन्तिममा भने निराश बन्न पुगे । सक्रियतामा पनि उल्लेख्य ह्रास आयाे । तर, राम्रा र नराम्रा दुवैका बीच यो वर्ष शेयर बजारले अधिकतम विन्दु ३२ सय चुम्न सफल बन्याे भने कारोबार रकम पनि २१ अर्बसम्म पुग्याे । त्यसो त बजार पुँजीकरण पनि इतिहासकै सबैभन्दा धेरै ४४ खर्बसम्म पुग्न सफल बन्याे ।

बजारले सकारात्मक दिशा तय गरिहँदा नियामकीय प्रहारबाट न त लगानीकर्ता बच्न सके न समग्र पुँजी बजार क्षेत्र नै । तसर्थ हौसलाका साथ सुरु भएको यो वर्षको कारोबार अन्त्यमा केही निराशा र अन्याेलताका साथ बिदा भएकाे छ ।

वर्षभरि नेप्सेमा उतारचढाव

वर्ष २०७८ सुरु हुँदा शेयर बजार परिसूचक नेप्से २७६२ अंकमा थियो । वर्षको पहिलो कारोबारको दिन नै राताम्मे बनेर नयाँ वर्ष स्वागत गरेको शेयर बजार सोही दिन २६९० अंकमा पुगेर रोकिएको थियो । कारोबार ८ अर्ब ८० करोड रुपैयाँ भएको थियो ।

जेठमा भने नेप्से सूचक ३००६.९० अंकमा पुग्याे । यस्तै सूचकसँगै कारोबार पनि १६ अर्बमा पुगेको देखिन्छ । जेठमा सर्वाधिक बढेको नेप्से असारमा भने करेक्सन भयाे । फलस्वरु २९८० बाट सुरु भएको नेप्से असारको अन्तिम कारोबारको दिनमा आइपुग्दा २८९२ अंकमा सीमित भयाे । कारोबार रकमसमेत ११ अर्बबाट ८ अर्बमा झर्न पुग्यो ।

यस्तै साउनमा नेप्सेले अधिकतम विन्दु ३१ सय ९५ विन्दु चुम्याे । २९८२ अंकबाट सुरु भएको नेप्से यो महिनाभर उतारचढावहुँदै नयाँ रेकर्ड कायम गर्न सफल बन्यो । यो अवधीमा नेप्सेले मात्रै नयाँ इतिहाँस रचेन कारोबार रकमले समेत नयाँ इतिहास रच्न पुग्यो । एकै दिन २१ अर्बसम्मको कारोबार भयाे ।

साउनमा नेप्से सूचकसँगै लगानीकर्ता पनि आक्रामक बन्दा सम्पत्ति जोड्ने लगानीकर्ताको संख्या पनि उल्लेख्य रहन पुग्यो । यसर्थ यो महिनालाई वर्षकै सुखद् महिनाको रूपमा पनि लिन सकिन्छ ।

यस्तै भदौमा नेप्सेले अर्को इतिहास रचे पनि साउनजस्तो उत्साहजनक भने रहेन । अर्थात महिनाको सुरुमा शेयर बजारले अलटाइम हाई रेकर्ड ब्रेक गर्दै नेप्से ३२२७ अंकमा पुग्यो । तर, त्यसपछिका दिनमा बजारले न सुखद् समाचार पायो न नेप्सेले सर्पोट विन्दु नै । फलस्वरुप २२ सय ८८ को विन्दुमा पुगेर नेप्से रोकियो ।

पुँजी बजार क्षेत्रका दुई नियामक निकायका प्रमुखबाटै कानुनविपरीत भएको भित्रि कारोबार सार्वजनिक भएसँगै सो समाचार शेयर बजारले पचाउन सकेन । लगानीकर्तामा शंका उपशंका बढ्दै जाँदा मास साइकोलोजी पनि साउनको तुलनामा भदौमा घटेको देखिन्छ । जसले गर्दा यो महिनाभर अधिकांश दिन बजार राताम्मे नै बन्न पुग्यो ।

बजारमा नेप्सेको उतारचढाव भन्दा पनि प्रमुखको कर्तुतले तातिँदा नेप्सेले पर्याप्त उँचाई लिन सकेको देखिएन । अर्थात २८१६ बाट सुरु भएको नेप्सेले असोज महिनाभर अधिकतम विन्दु २८८३ सम्म पुगेर पुन: २६५९ मै ओर्लनु पर्‍याे ।

कात्तिकमा नेप्से २८७८ को उच्चतम विन्दु छोएर फर्कियो भने मंसिरमा पनि नेप्से २८३२ विन्दुभन्दा माथि उक्लन सकेन । बरु झण्डै ८ सय अंकले घट्दै २२ सयको अंकमा नेप्से ओर्लिन पुग्यो ।

मंसिरमा तीव्र गतिमा ओरालो लागेको शेयर बजार पुसमा भने उकालो बाटोमै देखियो । अर्थात २४१६ अंकबाट सुरु भएको नेप्से पुस महिनाभर २८५७ अंकमासम्म उक्लियो । लामो समय लगाएर ओर्लिएको बजार छोटो समयमा नै फर्किन सफल बन्यो यो महिना ।

माघमा भने अधिकांश कारोबारको दिन बजार राताम्मे नै बन्न पुग्यो । अर्थात महिनाको सुरुमा २९८२ अंकमा पुगेको नेप्से महिनाको अन्त्यमा २७८२ अंकमा ओर्लिन पुग्यो । माघ समग्रमा राताम्मे बने पनि फागुन महिना हरियो रातो दुवैको मिश्रित रहन पुग्यो । तर, पनि समग्रमा बजार तल नै ओर्लेको देखिन्छ । अर्थात २७ सय ८४ बाट सुरु भएको बजार अन्त्यमा २६६९ सम्म ओर्लिन पुग्यो ।

वर्षको अन्तिम महिना चैतमा २६७७ देखि सुरु भएको नेप्से यो महिना र वर्षकै अन्तिम दिन २४१५ अंकमा ओर्लिन पुगेको छ ।

नेप्सेको उतारचढावलाई मात्रै लिने हो भने पनि वर्षको शुरुवाती विन्दुमा आक्रामक रूपमा अगाडि बढेको नेप्सेले गतिलाई स्थिर बनाउन सकेको पाइँदैन । यसर्थ शुरुवात खुसीका साथ भए पनि अन्त्य भने समग्र पुँजी बजार क्षेत्र नै निराशामा डुब्न पुग्यो । कारोबारले झण्डै २१ अर्बको अधिकतम विन्दु चुमे पनि वर्षको अन्ततिर १/२ अर्बमा खुम्चिन पुगेको छ ।

वर्षैभरि लगानीकर्तामाथि नियामककै प्रहार

वर्षको शुरुवातबाटै आक्रामक रूपमा अगाडि बढिरहेको शेयर बजारमा पटक पटक नियामक निकायबाटै नीतिगत कडाइ गरियाे भने नेप्से र सेबोनका प्रमुखको अनैतिक काम पनि यसै वर्ष बाहिरियो । जसले लागनीकर्ताको उच्च मनोबल धरमराउन पुग्यो ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई शेयर बजारमा अल्पकालीन लगानी गर्न रोक लगाउनु, बोर्डले कम्पनीको कारोबारबारे अनुसन्धानको निचोडमा नपुग्दै ५१ कम्पनी जोखिमपूर्ण भन्दै नाम नै सार्वजनिक गर्नु, शेयर धितोकर्जालाई कसिलो बनाउँदै ४/१४ को क्याप लगाउनु, मार्जिन कर्जाको जोखिम भारलाई १ सय ५० प्रतिशत बनाउनु जस्ता कामहरू भए । जसले लगानीकर्तालाई रुष्ट बनाउँदै समग्रमा शेयर बजार घट्नमा टेवा पुग्यो ।

यस्तै नेप्से सीईओ र सेबोनका अध्यक्षले नै भित्रि कारोबार गरेको खुलासा भई पदबाटै निष्कासन हुनुले खलबल्याएको लगानीकर्ताको विश्वास पछिल्लो समय गभर्नर निलम्बन र कमजोर बनेको अर्थतन्त्रले थप धरमराउने अवस्थामा पुगेको छ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, चैत ३०, २०७८ १८:३०