मध्यरातिबाट चुनावी आचारसंहिता लागू भएपछि के गर्न पाइन्छ, के पाइँदैन ?

A+ A A-

स्थानीय तहको चुनावका लागि आचारसंहिता शुक्रबार (आज) मध्यरातिबाट सुरु हुँदैछ । ३० वैशाख ०७९ मा हुने चुनावका लागि ३५ दिनका लागि आचारसंहिता लागू भएको हो । यी ३५ दिन सरकार, सरकारी कार्यालय, राजनीतिक दल, तिनको उम्मेदवार, नेताहरू, सञ्चारमाध्यम, गैरसरकारी संस्थासम्मले आचारसंहिता पालना गर्नुपर्ने हुन्छ ।

आयोगले स्थानीय तहको चुनावलाई खर्चिलो र भड्किलो हुन नदिन आचारसंहितामा कडाइ गरेको छ । चुनाव प्रचार प्रसारको काम बिहान ८ बजेदेखि साँझ ७ बजेसम्म मात्रै गर्नुपर्ने आयोगको भनाइ छ ।

आचारसंहिता लागू भएपछि के गर्न पाइन्छ के-के गर्न पाइँदैन ?

सार्वजनिक स्थानमा सभा, जुलुस, बैठक, भेलालागयतका लागि बन्देज लगाइएको छ । कार्यक्रम गर्नै पर्ने भए ७२ घण्टाअघि स्थानीय प्रशासन र प्रहरी प्रशासनबाट अनुमति लिनुपर्ने हुन्छ । चुनावलक्षित गरेर विभिन्न कार्यक्रम तथा योजनाको शिलान्यास, उद्घाटन र सर्वेक्षण गर्न पाइँदैन । सरकारले नयाँ नियुक्ति, कर्मचारी सरुवा, पदस्थापनलगायतका काम पनि गर्न पाउँदैन । त्यस्ता काम गर्नैपर्ने भए निर्वाचन आयोगबाट सहमति लिनुपर्ने हुन्छ ।

त्यसैगरी दलको चुनाव चिह्न अंकित लोगो, स्टिकर, कपडा, टोपी, भेस्ट, टिसर्ट, ज्याकेट, कमिज, गम्छा, ब्याच, मास्क, लकेट, झोलालगायत सामग्री बोक्न पाइँदैन । आयोगको आचारसंहिता अनुसार उम्मेदवारले ‘ए-फोर’ आकारको कागजमा आफ्नो बायोडाटा वितरणमा भने रोक लगाएको छैन ।

चुनावका लागि आयोगले हेलिकोप्टर प्रयोगमा रोक लगाएको छ । तर, दलका मुख्य प्रचारकका लागि भने हेलिकोप्टर प्रयोग गर्न सक्ने खुकुलो व्यवस्था पनि आचारसंहितामा राखेको छ । आचारसंहिता अनुसार साइकल, रिक्सा, ठेलागाडा, बयलगाडा, टाँगालगायतका सवारीसाधन चुनाव प्रचारमा प्रयोग गर्न भने पाइँदैन ।

त्यसैगरी आयोगले कार्यापालिकाका पदाधिकारी, मन्त्री र प्रधानमन्त्रीलगायत चुनाव प्रचारमा जान रोक लगाएको थियो ।आचारसंहितामा उक्त व्यवस्था गरेपछि केही दलहरूले भने आपत्ति जनाएका छन् । एमालेले आयोगको आचारसंहिताप्रति असहमति जनाएर ६बुँदे ध्यानाकर्षण पनि बुझाइसकेको छ ।

त्यसैगरी, दलहरूले आफूखुसी मतदाता शिक्षासम्बन्धी सामग्री सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रकाशन वा पोष्ट गर्न पनि रोक लगाएको छ । विभिन्न निजी संस्था, गैरसरकारी संस्थामा कार्यरत व्यक्तिले सामाजिक सञ्जाल फेसबुक, ट्वीटर, ह्वाट्स एप, टिकटक, भाइबर, इन्स्टाग्राम, गुगल प्लस, युट्युवलगायतबाट दलका उम्मेदवारको पक्ष वा विपक्षमा सूचना, सन्देश पोष्ट गर्न न पाइने व्यवस्था पनि गरेको छ ।

राजनीतिक दलको उम्मेदवार आफ्नो सम्पर्क कार्यालयबाहेक चुनावको झण्डा प्रयोग गर्न पाइँदैन । त्यसैगरी वेबपेजमार्फत सभा-सम्मेलन र जुलुसको प्रचारप्रसार गर्न पनि पाइँदैन ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत २५, २०७८ १२:१७