संसद्‌लाई स्थिर बनाउन लडेका माधव अस्थिर राजनीतिका कारक

A+ A A-

माधव नेपालको राजनीतिक जीवनको सबैभन्दा कठोर निर्णयको दिन थियो– १ भदौ ०७८ । आफ्नो सम्पूर्ण राजनीतिक जीवन एमाले निर्माणमा खर्चिएका नेता नेपालले १ भदौमा त्यही एमाले छोड्ने निर्णय लिए र सोही दिन नयाँ दल दर्ताका लागि दलबलसहित निर्वाचन आयोग पुगे ।

एमालेको करिब २८ प्रतिशत हिस्सा लिएर नेता नेपालले नेकपा एकीकृत समाजवादी पार्टी बनाए । एमालेको इतिहासमा यो विभाजनको दोस्रो घटना थियो भने संस्थापक नेताहरूले नै पार्टी छोडेको पहिलो । संसद् पुनःस्थापनाका लागि गरेको संघर्ष र आफ्नै दलका अध्यक्षलाई प्रधानमन्त्रीबाट हटाउने अग्रमोर्चामा रहेका नेपालकै कारण एमालेले चारवटा प्रदेश सरकार गुमायो ।

एमालेभित्र रहेर संसद् पुनःस्थापनाका लागि संघर्ष गरेका नेपालकै बलमा कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री बन्ने अवसर आयो । नेपालको अगुवाइमा एमालेभित्रै विद्रोह गरेका २३ सांसदसहित बहुमत सांसद विघटित संसद् पुनर्स्थापनाका लागि सशरीर सर्वोच्च अदालतमा उपस्थित भएर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउने परमादेशको माग दाबी गरियो ।

२८ असारमा सर्वोच्चले देउवाको पक्षमा परमादेश जारी गर्‍यो । त्यतिमा मात्र नरोकिएका नेता नेपालले ३ साउनमा प्रधानमन्त्री देउवालाई विश्वासको मत पनि दिए । यिनै कारण नेपालनिकट १४ सांसद एमालेबाट कारबाहीमा परे, जुन अदालती प्रक्रियामा अल्झिरहेको छ । कारबाही भोगेर भए पनि आफ्नै पार्टी अध्यक्ष केपी ओली नेतृत्वको सरकार ढाल्ने मूल भूमिका नेता नेपालकै रह्यो ।

यी सबै प्रयास नेता नेपालले संविधान र संसद्‌को रक्षार्थ भएको दाबी गर्दै आएका छन् । त्यसैले ओली कदमविरुद्ध खरो उत्रिएका नेपालप्रति केही सहानुभूति पनि थियो । संसद् पुनःस्थापनाका लागि नेपाल सतिसालझै उभिएको भनेर उनको प्रशंसा पनि भयो । तर, यसले एमालेभित्र उनको दूरीलाई थप बढायो । सर्वोच्चबाट परमादेश जारी हुनुअघि नै अध्यक्ष ओली र नेता नेपालले सहमतिका लागि १० सदस्यीय कार्यदल बनाएका थिए । भीम रावलको नेतृत्वमा बनेको कार्यदलको १० बुँदे सहमति नेपालले अन्तिममा अस्वीकार गरिदिए । यसबीचमा ओलीले प्रस्ताव गरेको दोस्रो अध्यक्ष पनि नेपालले लत्याए ।

त्यसपछि नेपालको साथमा रहेका चर्चित नेताहरूले साथ छोडे । त्यसैले, एमालेभित्र राजनीतिक भविष्य नदेखेका नेपाल पार्टी विभाजन गरेर अर्को अँध्यारो सुरुङमा प्रवेश गरेको टिप्पणी पनि हुने गरेको छ । त्यति हुँदा पनि नयाँ पार्टी बनाउने हिम्मत भने नेपालले जुटाए । आफ्नो अस्तित्व रक्षाकै लागि प्रधानमन्त्री देउवालाई अध्यादेश ल्याउन लगाए । १५ वर्ष नेतृत्व गरेको एमाले छोडेर नयाँ दल बनाएसँगै १३ वर्षपछि नेपाल नेतृत्वमा फर्किए ।

संसद् पुनःस्थापनामा किङमेकर बनेका नेता नेपालको जति प्रशंसा भएको थियो, पार्टी विभाजनपछि भने उनले उत्तिकै आलोचना खेप्नुपर्‍यो । संसद्‌को स्थिरताका लागि लडेका नेपालले राजनीतिचाहिँ अस्थिर बनाएको आरोप लाग्यो ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, चैत २६, २०७८ १४:०५