शिलापत्र सर्वेक्षण ३: एक चाैथाइ बालिगले छान्न सकेका छैनन् भाेट हाल्ने पार्टी

शिलापत्र सर्वेक्षण ३: एक चाैथाइ बालिगले छान्न सकेका छैनन् भाेट हाल्ने पार्टी

A+ A A-

स्थानीय तहको निर्वाचनलाई केन्द्रित गरेर शिलापत्रले गरेको सर्वेक्षणकाे याे तेस्राे भाग हाे । यसअघि बालिग नागरिकमा मतदाता नामावाली र मन पर्ने पार्टीको विषयमा हामीले सर्वेक्षण नतिजा प्रस्तुत गरेका थियौँ ।

यो विशेष फिल्ड सर्वेक्षणले केही रोचक तथ्यहरू देखाएको छ । जसमध्ये : एक, बालिग नागरिक मध्ये २५ प्रतिशतको मतदाता नामावली छैन ।

दुई, २४.९ प्रतिशत बालिग नागरिकले कुनै पनि पार्टीलाई मन पराउँदैनन् । उनीहरूले कुनै पार्टी रोज्न सकेका छैनन् । २४.९ प्रतिशत भनेकाे एक चाैथाइ बालिग जनसंख्या हाे ।

तीन, सर्वेक्षणका अनुसार पार्टी रोज्न नसकेका मध्ये ११.५ प्रतिशतसँग मतदाता नामावलीसमेत छ ।

स्थानीय तहको निर्वाचन आउन अझै करिब २ महिना बाँकी रहेकोले यो सर्वेक्षणले दल, सरकार तथा नागरिकलाई सचेत गराउन पक्कै सहयोग पुग्ने अनुमान गरिएको छ ।

सर्वेक्षणअनुसार २४.९ प्रतिशतले कुनै पनि पार्टी मन नपराउने देखिएको छ । यसलाई यसरी पनि अर्थ्याउन सकिन्छ- उनीहरूले अहिले रहेका कुनै पनि पार्टी रोज्न सकेका छैनन् ।

हामीले पहिलो अंकमा प्रस्तुत गरेजस्तै २५ प्रतिशत बालिग नागरिकको मतदाता नामावली नभएको पाइएको र तीनै नागरिकले दल मन नपराएको आकलन गर्न सकिन्छ । तर सर्वेक्षण भने मतदाता नामावलीमा नाम भएकामध्ये पनि ११.५ प्रतिशत भने मतदाता परिचय पत्रमा नाम भएको नै देखिएको छ ।

कसले रोज्न सकेनन् दल

दल रोज्न नसक्ने वा कुनै पनि पार्टी मन नपरेको प्रतिक्रिया दिने समूहलाई हामीले दुई भागमा विभाजन गरेर हेरेका छौँ । पहिलाे, उमेर समूहका आधारमा दाेस्राे, मतदाता नामावलीमा नाम भएको वा नभएको आधारमा । त्यस्तै यसलाई पनि दुई आधारमा विभाजन गरिएको छ । जम्मा सर्वेक्षणमा भाग लिएको उमेर समूहका आधारमा आउने प्रतिशत र रोज्न नसक्नेमध्ये त्यो उमेर समूहको प्रतिशत ।

उमेर समूह

उमेर समूहको आधारमा कुनै पनि दल मन नपरेको वा दल रोज्न नसक्ने समूहमध्ये सबैभन्दा बढी १८ देखि २३ वर्ष उमेर समूहको छ । त्यसपछि २४ देखि ४० वर्ष उमेर समूहको र सबैभन्दा कम ४१ वर्षमाथिको रहेको छ ।

पार्टी रोज्न नसकेको संख्यालाई शतप्रतिशत आधार बनाउदा ४२.६ प्रतिशत १८ देखि २३ वर्ष उमेर समूहका रहेका छन् । जम्मा सर्वेक्षणमा भाग लिएका यो उमेर समूहको प्रतिनिधिमध्ये पार्टी रोज्न नसक्नेको प्रतिशत भने ४० प्रतिशत रहेको छ ।

यसै गरी २४ देखि ४० वर्ष उमेर समूहको प्रतिशत क्रमश ३७.७ र २१.६१ । त्यस्तै ४१ वर्ष माथिको उमेर समूहको क्रमश २१ र १८.२ प्रतिशत रहेको देखिएको छ । यसको अर्थ अघिल्लो २१ प्रतिशत कुनै पार्टी मन परेको छैन भन्ने संख्याको आधारमा हो भने १८.२ प्रतिशत सर्वेक्षणमा भाग लिएका ४१ वर्ष उमेर समूहमाथिका मध्ये पार्टी मन नपराउनेको प्रतिशत हो ।

मतदाता नामावली भए/नभएको आधार

पार्टी मन नपराउने संख्यामध्ये ५४ प्रतिशतको मतदाता नामावली नभएको पाइएको छ । त्यस्तै ४६ प्रतिशतले भने मतदाता सूचीमा आफ्नो नाम भएर पनि पार्टी रोज्न नसकेको देखिएको छ ।

उमेर समूहका आधारमा सबैभन्दा बढी १८ देखि २३ वर्षको देखिए पनि नामावली भएको वा नभएको आधारमा भने २४ देखि ४० को उमेर समूहका युवाहरू पार्टो रोज्न नसकेको देखिएको छ । नामावली भएर पनि पार्टी मन पराउन नसकेको संख्यालाई शतप्रतिशत आधार मान्दा २४ देखि ४० को ४७ प्रतिशत रहेको छ भने ४१ वर्ष माथिको ३८.८ र १८ देखि २३ वर्ष उमेर समूहको १७.६ प्रतिशत रहेको छ ।

सर्वेक्षणमा भाग लिएको उमेरगत समूहका आधारमा मतदाता नामावलीमा नाम भएर पनि ४१ वर्षमाथिका कुल सहभागी मध्ये १५ प्रतिशतले, २४ देखि ४० का १२ प्रतिशत र १८ देखि २३ उमेर समूहको ७.७ प्रतिशत रहेको देखिएको छ ।

यी दुवै तथ्यले १८ देखि २३ वर्ष उमेर समूका नागरिकले मतदाता सूचीमा आफ्नो नाम नभएको कारण पनि चासो कम दिएको देखिन्छ ।

(विभिन्न चार समूह बनाएर काठमाडौंका विभिन्न सार्वजनिक क्षेत्रमा सर्वेक्षेणकर्ता पठाइएको थियो । चार समूह बनाएर पठाइएकोमा समूह १ ले २८४, २ मा २०५, ३ मा १६४ र ४ मा ७२ जनामा सर्वेक्षण गरिएको थियो ।
सर्वेक्षणमा भाग लिएकामध्ये उमेरका आधारमा ३ समूहमा विभाजन गरिएको छ । जसअनुसार अघिल्लो निर्वाचनमा उमेर नपुगेको हुन सक्ने भएकाले १८ देखि २३ वर्ष उमेर समूह, सरकारले १८ देखि ४० वर्षको उमेर समूहलाई युवा मानेका कारणले २३ देखि ४० वर्ष उमेर समूह र ४१ वर्षमाथिको अर्को उमेर समूह भनेर विभाजन गरिएको थियो । सर्वेक्षणमा १८ वर्ष उमेर नपुगेका नागरिकलाई सहभागी गराइएको थिएन ।
सार्वजनिकस्थलको रूपमा वाणिज्य बैंकमा पुगेका सेवाग्राही, सेवाग्राहीको भीड हुने स्थान यातायात कार्यालयबाहिर लाइनमा बसेका नागरिक, पार्क क्षेत्र, बागबजार, पुतलीसडक, न्युरोड तथा डिल्लीबजारमा भेटिएका उपभोक्ताले सर्वेक्षणमा भाग लिएका थिए ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत ४, २०७८ ०९:४३