घट्दै कोरोना संक्रमण, भाइरस अब सामान्य फ्लूका रूपमा रहला ?

A+ A A-

कोभिडको तेस्रो लहरमा गत ५ माघमा संक्रमणदर ५२.६ प्रतिशत पुग्यो । जुन पहिलो र दोस्रो लहरको संक्रमणदरलाई पनि उछिनेको थियो । दोस्रो लहरमा संक्रमणदर ५१.८ प्रतिशत थियो । माघ पहिलो साता संक्रमणदर ५२.६ प्रतिशत पुग्दा ‘आउट ब्रेक’को स्थिति आएको आकलन स्वास्थ्य मन्त्रालय र विज्ञहरूको थियो ।

माघको दोस्रो र तेस्रो साता दैनिक २० हजारसम्म संक्रमित पुग्ने प्रक्षेपण मन्त्रालयको थियो । तर, प्रक्षेपण अनुसार संक्रमितको संख्या १२ हजारभन्दा बढी भएन । ६ माघमा १२ हजार ३ सय ३८ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको थियो ।

प्रक्षेपण अनुसार नै संक्रमितको संख्या पुगेको मन्त्रालयको दाबी छ । ‘हाम्रो क्षमता अनुसार २० हजार परीक्षण भयो । १० हजारमा संक्रमण देखियो । यदि ४० हजारको परीक्षण भएको भए २० हजारमा संक्रमण देखिन्थ्यो,’ इपिडिमियोलोजी तथा सरुवा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक डा. कृष्ण पौडेलले भने ।

हाल संक्रमणदर ओरालो लाग्ने क्रममा छ । ‘संक्रमणदर ३० प्रतिशत छ । एक हप्तामा १२.३ प्रतिशतले कमी आएको छ,’ स्वास्थ्य मन्त्रालयकी प्रवक्ता डा. संगीता मिश्राले भनिन् ।

अस्पतालहरूको स्थितिले पनि संक्रमण ओरालो लागेको देखाउँछ । ‘अस्पतालहरूमा यो महिनाको बीचमा पीसीआर गरेकामध्ये ८० प्रतिशतसम्म पोजिटिभ देखिएको थियो । बिरामीको संख्या पनि बढेको थियो,’ पाटन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका डा. आशिष श्रेष्ठले भने, ‘अहिले घटेर २० प्रतिशतमा पोजिटिभ देखिन थालेको छ । बिरामीको संख्या पनि कम भएको छ ।’

शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुमा पीसीआर विधिबाट परीक्षण गर्दा ८४.३ प्रतिशतसम्म पुगेको थियो । हाल पोजिटिभिटीदर १८ प्रतिशतमा झरेको छ । ‘पुसमा शून्य प्रतिशत रहेकोमा माघको पहिलो साता ८४.३ प्रतिशतमा संक्रमण देखिएको थियो । अहिले १८ प्रतिशतमा झरेको छ । तेस्रो लहरबाट संक्रमण ओरालो लाग्दै छ,’ अस्पतालका सूचना अधिकारी नवराज गौतमले भने ।

संक्रमण घट्दो, जोखिम उस्तै

संक्रमणदर ओरालो लागे पनि जोखिम भने कम नभएको मन्त्रालयको विश्लेषण छ । ‘अझै खोप लगाउन बाँकी हुनुहुन्छ । ओमिक्रोनलगायत अन्य भेरियन्टको जटिलता छ । खोप लगाएका तथा नलगाएकाले मापदण्ड पालना गरेनौँ भने संक्रमण फैलिने हुन्छ । जति फैलियो त्यति नयाँ भेरियन्ट बढ्न सक्छ,’ प्रवक्ता मिश्राले भनिन् ।

के हो संक्रमण घट्नुको कारण

समुदायमा धेरै संक्रमित भइसकेकाले संक्रमण घटेको हुनसक्ने भाइरोलोजिस्ट डा. शेरबहादुर पुनको प्रक्षेपण छ । ‘८८ प्रतिशतमा ओमिक्रोन देखियो । चिसो मौसममा धेरैलाई रुघाखोकी लाग्यो यसबाट धेरैमा फैलियो,’ उनले भने, ‘सामान्य रुघाखोकी भएपछि परीक्षण गर्न नआउने भए । परीक्षण नभएपछि तथ्यांकमा पनि संक्रमण घटेको देखिनु स्वभाविक हो ।’

संक्रमणदर ओरालो लागेपछि कोभिड-१९ संकट व्यवस्थापन केन्द्र (सीसीएमसीसी)ले सवारीमा जोर-बिजोर प्रणाली हटाउने र १ फागुनबाट विद्यालय सञ्चालन गर्न अनुमति दियो । रोक लगाइएका सबै क्षेत्रलाई सहज बनाउन सीसीएमसीले सम्बन्धित मन्त्रालयलाई सिफारिस गर्‍यो ।

जनजीवन सहज बनाउँदा जोखिम पनि बढ्ने भएकाले जनस्वास्थ्यको मापदण्ड पालना नै महत्त्वपूर्ण रहेको बताउँछन्, डा. पुन । ‘सधैँ बन्दाबन्दी गर्ने कुरा भएन । एक दिन खोल्नै पर्थ्यो । जनजीवन सामान्य बनाउँदा संक्रमित हुन बाँकी रहेकाहरू जोखिममा बढी हुन्छन् । दैनिक जनजीवनमा फर्किँदा स्वास्थ्यको मापदण्ड भुल्नु भएन,’ उनले भने ।

महामारी अब के हुन्छ ?

दोस्रो लहरको जस्तो अत्यासलाग्दो स्थिति अब आउने सम्भावना कम देख्छन् डा. पुन । ‘खोपले निरन्तरता पाएमा दोस्रो लहरको जस्तो अत्यासलाग्दो समय आउने सम्भावना कम छ । भाइरसले स्वरुप परिवर्तन गर्दा संख्यामा उतारचढाव आए पनि मृत्यु हुने र अस्पताल भरिभराउ नहुन सक्छ,’ उनले भने । आगामी वर्ष महामारी सामान्य स्थितिमा पुग्ने अनुमान उनको छ । ‘आगामी वर्ष प्यान्डमिकबाट एन्डामिकतर्फ जान्छ भन्ने हो । भाइरस उत्परिवर्तन भएर सामान्य फ्लूको रूपमा रहन सक्छ ।’

मन्त्रालयका अधिकारीहरू अहिले नै फ्लूका रूपमा रहने नरहने भन्ने स्थिति नरहेको बताउँछन् । ‘संक्रमण घट्दो क्रममा छ । सामान्य फ्लूका रूपमा रहन्छ भनेर बोली हाल्ने अवस्था छैन । अब कस्तो भेरियन्ट आउँछ ? अहिलेको भन्दा कमजोर आउँछ आउन नि सक्छ खतरा खालको आउन पनि सक्छ,’ इपिडिमियोलोजी तथा सरुवा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक डा. पौडेलले भने, ‘सामान्य फ्लूका रूपमा रहोस् दुःख नदियोस् भन्ने चाहना सबैको हो ।’

प्रकाशित मिति: सोमबार, माघ २४, २०७८ १७:३४