माओवादीले रुपान्तरण गर्नुपर्ने विषयमा राजनीतिक विश्लेषकका यस्ता छन् सुझाव

माओवादीले रुपान्तरण गर्नुपर्ने विषयमा राजनीतिक विश्लेषकका यस्ता छन् सुझाव

A+ A A-

पुस ११ देखि १३ गतेसम्म माओवादी केन्द्रले राष्ट्रिय सम्मेलन गर्दैछ । यो सम्मेलन पार्टी सुधारको अवसरको रुपमा सदुपयोग गर्नुपर्ने पार्टीका नेताहरुको भनाइ छ । माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डले भनेका छन्,' तपाईं हामीभित्र देखा पर्दै गएका कमजोरी बढ्दै गएर सच्चिनै नसक्ने गरी यो पार्टी विचलित हुने हो कि ? पार्टीका यस अघिका कमीकमजोरी सच्चाएर एउटा क्रान्तिकारी पार्टीको रूपमा समाजवादी क्रान्तिको रूपमा यसलाई रूपान्तरण गर्ने यस्तो दोसाँधमा हामी अहिले छौँ । हामीले यो अवसरलाई सदुपयोग गर्नैपर्छ।'

यद्यपी यो सम्‍मेलन पार्टी रुपान्तरणका लागि सदुपयोग गर्नेभन्दा पनि प्राविधिक हुने संभावना बढी भएको राजनीतिक विश्लेषकहरुको शंका छ । माओवादीले आफूलाई रुपान्तरण गर्ने हो भने आफ्ना गल्तीका निर्मम समीक्षा गर्दै संगठनलाई क्याडर केन्द्रित गर्नेतर्फ उन्मुख हुनुपर्ने उनीहरुको सुझाव छ ।

हरि रोका

शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आएपछि माओवादीले आफ्नो कार्यनीतिमा गल्ती गरेको छ । माओवादीले यसको मुल्यांकन गर्नुपर्छ । पार्टी विभाजन कुन सैद्धान्तिक विमतिका कारण भयो भन्ने विषयमा पनि यस पार्टीले ख्याल गर्नुपर्छ । प्रचण्डले केपी ओलीसँग कुन आधारमा पार्टी एकता गरे ? के कारणले एकता भंग भयो ? समीक्षा हुनुपर्छ । शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आएपछि यता प्रचण्ड पार्टीलाई बलियो बनाउने भन्दापनि काँध थापेर अरुलाई प्रधानमन्त्री बनाउने खेलमा रमाइरहेका छन् । के माओवादीको सिद्धान्त यहीनै थियो यसको पनि समीक्षा हुनुपर्छ । संविधानले भनेको समाजवाद र उनीहरुले भनेको समाजवादको खाका आएकै छैन यसबारे पनि स्पस्ट पार्नैपर्छ । संगठनलाई बुर्जुवा बनाउने वा क्याडर केन्द्रित बनाउने माओवादीले निर्णय लिनैपर्छ । ठूलठूला संगठन बनाउँदा दस्तावेजमा छलफलनै हुन पाउँदैन । टीका लगाउने प्रथालाई प्रश्रय दिने वा दस्तावेजमा छलफल गराउने किसिमको छरितो संगठन बनाउने अब निर्णय लिनैपर्छ ।

राजेन्द्र महर्जन

माओवादीको राष्ट्रिय सम्मेलन संवैधानिक बाध्यताका कारण प्राविधिक मात्रै बन्ने संभावना छ । यदी प्राविधिक नबनाने र पार्टीलाई रुपान्तरणनै गर्ने हो भने नेतृत्वमा सुधार गर्नुपर्छ । शक्ति नभएसम्म केही नहुने मानसिकताका कारण एकै व्यक्ति पदमा आइरहेका छन् । यो पद्धति फेरि दोहोरिनेवाला छ । पार्टी रुपान्तरण गर्ने हो भने सत्तामा आएपछि जनमुखी काम भयो वा भएन पार्टीलाई बलियो बनाउने काम भयो की भएन भन्ने समीक्षा गर्नैपर्छ । जनयुद्धकालमा उठाइएका मुद्दा कति अझै सान्दर्भिक छन्, कतिपय छैनन् । माओवाद पनि नेपालको सन्दर्भमाम कत्तिको औचित्यपूर्ण छ भन्ने कुरा वैचारिक ढंगले बहस गर्नैपर्छ ।

खगेन्द्र प्रसाइँ

माओवादी केन्द्रले पार्टीलाई क्रान्तिकारी बनाउने भनिरहेको छ । वर्गपक्षधरतालाई परिभाषित नगर्ने हो भने क्रान्तिकारीताको विषय गफ मात्रै हुनेछ । साच्चिकै रुपान्तरण गर्ने हो भने मजदुर र किसानलाई सदस्यता दिएर तिनीहरुको चन्दाबाट मात्रै पार्टी चलाउने साहस देखाउन सक्नुपर्छ । अन्यथा क्रान्तिकारीता फगत गफ हुनेछ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, पुस १०, २०७८ ०९:२३