विश्वविद्यालयमा गुण्डागर्दी : कहिले प्राध्यापक कुटिन्छन्, कहिले क्याम्पस फोडिन्छन्

विश्वविद्यालयमा गुण्डागर्दी : कहिले प्राध्यापक कुटिन्छन्, कहिले क्याम्पस फोडिन्छन्

A+ A A-

मंगलबार बिहान रत्नराज्यलक्ष्मी क्याम्पसका आशिंक प्राध्यापक प्रकाश पुडासैनीमाथि विद्यार्थीले आक्रमण गरे । सोही क्याम्पसमा पढ्ने कुबेर जेठाराले चिट चोर्न नदिएको भन्दै पुडासैनीलाई पानी खाने जगले टाउकोमा हाने । जेठाराको प्रहारबाट घाइते पुडासैनीकाे टाउकाेमा सातवटा टाँका नै लगाउनुपर्‍यो । अहिले उनी पेनकिलर खाँदै आफ्नो काम गरिरहेका छन् ।

कुटपिट गर्ने जेठारा एमालेनिकट विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियूको कार्यकर्तासमेत हुन् । क्याम्पसको आन्तरिक परीक्षामा चिट चोर्न नपाएको रिसमा उनले निरीक्षकमाथि नै हातपात गरे । जसको विरोधमा क्याम्पसका प्राध्यापक संघ, प्रजातन्त्रवादी प्राध्यापक संघ र नेपाल प्रगतिशील प्राध्यापक संगठनले दोषीलाई कारबाही नहुँदासम्म अध्यापन नगर्ने निर्णय गरेका छन् ।

विद्यार्थीकाे कुटाइबाट घाइते शिक्षक भन्छन्- टाउकाेमा सात टाँका छन्, पेनकिलर खाँदैछु

पुडासैनीका अनुसार पानी खाने निहुँ गरेर जेठाराले टाउकोमा प्रहार गरे । उक्त घटनाको साक्षी थिए, क्याम्पसका सहायक प्रमुख गोविन्दराज आचार्य । ‘भाग्यले अबरमा परेन भनौँ । अहिले घाउ भएको भन्दा दायाँबायाँ लागेको भए उहाँको ज्यान नै जोखिममा पर्न सक्थ्यो’, उनले शिलापत्रसँग भने ।

शिक्षकमाथि प्रहार गरेपछि जेठारा ट्वाइलेट छिरे । करिब २० मिनेट बितिसक्दा पनि उनी बाहिर आएनन् । उनी सौचालयको झ्यालबाटै फरार भएको क्याम्पसका अर्का सहायक प्रमुख डोलराज काफ्ले बताउँछन् । यद्यपि क्याम्पस प्रशासनले नै जेठारालाई भगाएको कतिपयको आरोप छ ।

शिक्षक कुटपिट घटनाबारे आरआर प्रशासनको बेवास्ता, प्राध्यापकहरू आन्दोलित

यस घटनालाई लिएर क्याम्पस प्रशासनसमेत गम्भीर बनेको पाइँदैन । घटना भएको दुई दिन बितिसक्दा पनि क्याम्पस प्रशासनले छलफल गर्न बैठक बोलाएको छैन । आपसी स्वार्थका कारण प्रशासनभित्रकै केहीले ती विद्यार्थीलाई बचाउन खोजेको बताउँछन्, सहायक प्रमुख आचार्य ।

शिक्षकमाथि नै हातपात भएको यो घटना रत्न राज्यलक्ष्मी क्याम्पसको इतिहासमै पहिलोपटक भएको आचार्यको भनाइ छ ।

०००

त्यस्तै, २० असोज २०७७ मा त्रिभुवन विश्वविद्यालय समाजशास्त्र विभागका उपप्राध्यापक प्रेम चलाउनेमाथि विश्वविद्यालयकै नेपाल विद्यार्थी संघका कार्यकर्ताले हमला गरेका थिए । विद्यार्थीको आक्रमणबाट बेहोस बनेका उनको दाहिने खुट्टा भाँचियो । करिब वर्षदिन उनले वैशाखीको सहारामै हिँड्नुपर्‍यो ।

विश्वविद्यालयले समाजशास्त्र विभागको प्रमुखमा डा. युवराज लुइँटेललाई नियुक्त गरेपछि नेविसंघको एक समूहले विरोध जनाएको थियो । नेविसंघले लुइँटेलको नियुक्ति खारेज गर्नुपर्ने भन्दै उक्त समूहले विभागमा १ भदौदेखि ताला लगाइदियो ।

९ असोजमा विभागले तालाबन्दी गरिरहेको नेविसंघलाई ४८ घण्टाभित्र ताला खोल्न निर्देशन दियो । तर, विद्यार्थीहरूले ताला खोल्न मानेनन् । विभाग आफैँले प्रहरी बोलाएर १४ असोजमा ताला खोल्यो । त्यसपछि आक्रोशित बनेको यो समूहले विभागको ढोकामा ताला लगाउने सिलसिला रोकेन । पुन: समाजशास्त्र विभागमा ताला लाग्यो ।

'याे बाटाे हिँड्दा मेरा हातखुट्टा काँप्छन्'

उक्त विवादलाई लिएर नेविसंघका कार्यकर्ता आक्रमणको तहसम्मै ओर्लिए । र, २० असोजमा त्रिभुवन विश्वविद्यालय नेविसंघका सभापति हरि आचार्य र सचिव योगेन्द्र रावलको समूहले चलाउनेमाथि आक्रमण गर्‍यो । आक्रमणकारीमाथि भएको राजनीतिक संरक्षणका कारण उक्त मुद्दा साम्य भएझैँ बन्दै गए पनि चलाउनेको छटपटी सेलाएको छैन । अहिले पनि चलाउनेको शरीरमा चोटपटकका खत देखिन्छन् ।

०००

घटना २०७६ मंसिर ९ गतेको हो । त्रिचन्द्र बहुमुखी क्याम्पसका तत्कालीन क्याम्पस प्रमुख प्रदीपबहादुर न्यौपाने आफ्नै विद्यार्थीबाट कुटिए । स्नातक तह विज्ञान र मानविकी संकायको शुल्क बढाउने प्रस्ताव गरेलगत्तै उनीमाथि अनेरास्ववियूका कार्यकर्ता खनिए । कलेज परिसरमै मरणसन्न हुनेगरी कुटे ।

आफूले कुटाइ खाँदा त्यहाँ रहेका पुलिसले पनि असहयोग गरेको न्यौपाने सम्झन्छन् । ‘कलेजको आर्थिक भार कम होला कि भनेर मैले शुल्क बढाउने प्रस्ताव मात्र गरेको थिएँ । त्यसपछि धम्कीहरू पनि आइरहेकै थिए’, उनले शिलापत्रसँग भने, ‘कुटिचाहिँ नहाल्लान्‌ कि भन्ने थियो । तर, झ्यापझुप छोपिहाले । वरपर रहेका पुलिस र अरु कसैले सघाएनन् । कसो मरिएन ।’

न्यौपानेलाई धम्की आएको र आक्रमणको प्रयास भएको त्यो पहिलो घटना थिएन । त्यसअघि पनि विद्यार्थीबाट पटकपटक आक्रमणको प्रयास हुँदा आफू संयोगले बचेको उनले सुनाए ।

उनका अनुसार ९ मंसिरमा पनि विद्यार्थीले कुटिहाल्न चाहिँ नसक्लान् कि भनेर उनी क्याम्पसभित्र छिरेका थिए । तर, तत्कालीन सत्ताधारी दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) को विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियूका त्रिचन्द्र इकाइ अध्यक्ष गोविन्द थपलिया र नेता मनराज थापालगायत ५० भन्दा बढी विद्यार्थी हुर्रिएर आए । र, आक्रमण गरिहाले ।

न्यौपाने अहिले दाङमा आफ्नो दैनिकी बिताइरहेका छन् । प्राध्यापक जीवनबाट औपचारिक रूपमा अवकाश पाए पनि उनको हात अझै ठीक भएको छैन । ‘त्यतिबेला सिमेन्टमा टाउको परेन र म बाँचे । तर, दाहिने हात भने अझै दुखिरहेको छ’, उनले भने ।

०००

विश्वविद्यालयमा प्राध्यापक कुटिएका घटनाबाहेक आगजनीका घटना पनि पटकपटक दोहोरिरहन्छन् । क्याम्पस प्रमुखको कुर्सी जलाउने देखि तोडफोडका घटना त सामान्य जस्तै भइसकेको छ ।

जस्तो, ०५९ सालमा त्रिभुवन विश्वविद्यालयका अंग्रेजी विभाग प्रमुखमा रहँदा भएको आगजनीको घटना सम्झन्छन्, प्राध्यापक अभि सुवेदी । त्यसबेला विद्यार्थीहरूले कक्षाकोठा र पुस्तकालयमा आगो लगाइदिए । सुवेदीको कार्यकक्षमा त बेलायतीहरूले उनलाई दिएका महत्वपूर्ण पुस्तकदेखि टेबुलकुर्सीसमेत जले ।

त्यसबेला विद्यार्थीले परीक्षामा कम नम्बर पाएको भन्दै आगजनी र तोडफोड गरेको थिए । उक्त समयमा विभिन्न खाले आन्दोलनका कारण देशैभरि आगलागीका घटना बढिरहेका थिए । यस्तै कुराहरूले रन्थनिएर सुवेदीले नाटकसम्मै लेख्न भ्याए – अग्निको कथा ।

‘हिजोजस्तो प्राध्यापक कुटिनु, क्याम्पसका विभागहरू जलाइनु त सामान्यजस्तै भइसकेको छ । अब जसले जे गरे पनि उन्मुक्ति पाइहाल्छन् अनि किन डराउँथे ?’, सुवेदीले भने, ‘अन्य कुराको अवस्था फेरिए पनि विश्वविद्यालयको अवस्थाचाहिँ उस्तै छ । पठनपाठनको हाम्रो संस्कृति नफेरिएकाले पनि यस्तो भएको हो ।’

०००

विद्यार्थी संगठनको नाममा क्याम्पसमा प्राध्यापकदेखि कर्मचारीलाई अपमानित हुने गरी कालो मोसो दलिने गरेका घटना पनि छन् । केही समयअघि मात्रै पशुपति बहुमुखी क्याम्पसका पूर्वप्रमुख विष्णुप्रसाद पन्तलाई विप्लव नेतृत्वको नेकपाको विद्यार्थी संगठनले कालो मोसो दल्यो । क्याम्पसमा भ्रष्टाचार र शैक्षिक विकृति बढाएको भन्दै कारबाहीको नाममा उक्त संगठनले पन्तको निवासमै पुगेर कालो मोसो दलेको थियो ।

विद्यार्थीहरू कानुनी उपचार खोज्न छोडेर आफैँ कारबाही गर्ने भन्दै उत्रिए । पन्तको निवासमै पुगेर कालो मोसो दले ।

०००

गत १६ साउनमा कोटेश्वर बहुमुखी क्याम्पसका प्रमुख गोविन्दबहादुर कार्कीमाथि कालो मोसो दलियो । नेपाली कांग्रेसको भ्रातृ संगठन नेपाल विद्यार्थी संघ (नेविसंघ) ले कालो मोसो दलेको थियो । कार्कीले चिया खाइरहेको स्थानमै गएर विद्यार्थीहरूले कालोमोसो दलेका थिए ।

त्यस्तै, केही समयअघि नेसनल कलेज अफ इन्जिनियरिङका विद्यार्थीले क्याम्पस प्रशासन तोडफोड गरेका थिए । क्याम्पसले महामारीको समयमा पनि सामान्य समयमा जस्तो शुल्क मागेपछि संयुक्त विद्यार्थी संगठन तोडफोडमा उत्रियो । यो मोर्चामा सबै दलका विद्यार्थी संगठन आबद्ध थिए । आफ्नो माग पूरा गराउने नाममा विद्यार्थीले क्याम्पसै तोडफोड गर्ने तहसम्म ओर्लिए ।

किन दोहोरिरहन्छन् यस्ता घटना ?

विगतमा भन्दा पछिल्लो समय यस्तो घटना झन् बढ्दै गएको बताउँछन्, त्रिविका पूर्वउपकुलपति केदारभक्त माथेमा । दण्डहीनताकै कारण यस्ता घटना दोहोरिरहेको उनको भनाइ छ । शिक्षकहरू कुटिने, अनि कुटिने अपराधी जोगाउन राजनीतिक दल नै लागिपर्ने भएकाले विद्यार्थीहरूमा आपराधिक मनोबल बढेको उनले बताए ।

‘पहिला म उपकुलपति हुँदा विद्यार्थीहरू आफूआफू झगडा गरेका घटनाचाहिँ बाक्लै आउँथे । तर, पछिल्लो समय त शिक्षकमाथि नै हुने आक्रमणका घटना बढिरहेका छन्’, माथेमाले भने, ‘राजनीतिक दलले नै संरक्षण दिने, अपराधी लुकाउने, मुद्दा मिलाइदिने गर्नाले उनीहरूमा मनोबल बढेको हो । यसविरुद्ध खुलेर बोल्न आवश्यक छ ।’

त्रिविका शिक्षाध्यक्ष शिवलाल भुसाल भने वार्तामार्फत नै हल गर्नुपर्ने विषयमा हातपातको स्थिति आउनु एकदमै दु:खद रहेको बताउँछन् । यस्ता हर्कतले शिक्षक, प्राध्यापकलाई कक्षासम्म पुगेर पढाउनै डरमर्नु बनाएको उनको भनाइ छ ।

‘हामी विद्यार्थीसँग छलफल गर्न एकदमै सकारात्मक हुन्छौँ । तर, विद्यार्थीहरू एकाएक आक्रमणको तहमा ओर्लिदा भोलि कोही प्राध्यापक कक्षाकोठामा जानै डराउने स्थिति आउँछ’, भुसालले भने, ‘पछिल्लो समय झन् यस्ता घटना बढ्दै गएका छन् । त्यसैले त्यस्ता विद्यार्थीलाई कडाभन्दा कडा सजाय दिन आवश्यक छ ।’

यो पनि :