नेपाली युवती तस्करी गर्ने केन्याका डान्स बार सञ्चालकलाई ६० वर्ष कैद, नेपालमा अनुसन्धान नै भएन

नेपाली युवती तस्करी गर्ने केन्याका डान्स बार सञ्चालकलाई ६० वर्ष कैद, नेपालमा अनुसन्धान नै भएन

A+ A A-

०७५ चैतको अन्तिममा केन्याको रंगिला डान्स बारमा त्यहाँको प्रहरीले छापा मार्‍यो । त्यसक्रममा १२ नेपाली युवती पक्राउ परे । अनुसन्धानबाट बार मालिकले उनीहरूलाई यौन–बन्धकका रूपमा राखेको खुलेपछि उनीहरूलाई चार दिनपछि नेपाल फर्काइयो र केन्या प्रहरीले डान्स बार सञ्चालकविरुद्ध मुद्दा चलायो ।

नेपाली युवती तस्करी गरेर यौनकार्यमा लगाएको सोही मुद्दामा डान्स बारका मालिक असिफ अमिरेल अलीबई जेथलाई त्यहाँको अदालतले १० मंसिरमा ६० वर्ष कैद सजाय र जरिवाना तिराउने फैसला गरेको छ । केन्याको राजधानी नैरवीको प्रभावशाली व्यापारी मानिने क्यानडेली मूलका जेथलाई युवती तस्करीको अभियोगमा ३० वर्ष, मानव तस्करीलाई बढावा दिएकोमा थप २० वर्ष र युवतीहरूको पासपोर्टलगायतका कागजात नियन्त्रणमा लिएको अभियोगमा थप १० वर्ष गरी कुल ६० वर्षको कैद सजाय गरेको हो ।

नेपाली युवती तस्करी गरेर डान्स बार चलाएकाे अभियाेगमा दाेषी ठहरिएका केन्याली व्यापारी ।

१२ नेपाली युवती पीडित भएको मुद्दामा अफ्रिकी मुलुक केन्याले कडा सजाय तोकेको छ । तर, ती युवतीलाई नेपालबाट कसले र कसरी केन्या पुर्‍यायो भन्ने पाटोचाहिँ कहिल्यै उजागर भएन ।

केन्यामा छापा मारेको चार महिनापछि २ साउन ०७६ मा ती नेपाली युवती काठमाडौं ओर्लिए । त्रिभुवन विमानस्थलमा ओर्लनासाथै उनीहरूलाई नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्युरोले बबरमहलस्थित कार्यालय ल्याएर सोधपुछ गरेको थियो । त्यस क्रममा मानव बेचबिखनविरुद्ध काम गर्ने माइती नेपाललगायतका केही गैरसरकारी संस्था पनि ब्युरो पुगेका थिए ।

तर, ती युवतीको केन्या यात्राको कथाबारे कसैले केही भेउ पाउन सकेन । प्रहरीले पीडित युवतीहरूले केही नबताएका कारण अनुसन्धान अगाडि बढाउन नसकिएको दाबी गरेकाे छ । ‘हामीले कसले केन्या पुर्‍याएको हो, जाहेरी दिन र यथार्थ कुरा बताउन उनीहरूलाई धेरै सम्झायौँ,’ त्यतिखेर ब्युरोमा रहेका प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) गोविन्द थपलिया भन्छन्, 'तर उनीहरूले धेरै कुरा खाेलेनन् ।'

केन्यामै पहिले काम गरेर फर्केका साथीहरूले बार सञ्चालक जेथसँग चिनजान गराएपछि आफूहरू राजीखुसी पुगेको बताएको हाल सिन्धुली प्रहरी प्रमुख रहेका एसपी थपलिया बताउँछन् । त्यतिबेला अनुसन्धानमा संलग्न प्रहरी निरीक्षक (इन्स्पेक्टर) नानीकाजी थापा पनि लामो समय काउन्सिलिङ गर्दा पनि उनीहरू केन्या पुगेको आफ्नो कथा सुनाउन कोही राजी भएनन् । ‘हामीलाई त्यहाँ राम्रो थियो । काम राम्ररी गरिरहेका थियौँ । तर किन हो प्रहरीले बारका साहुलाई पक्राउ गरेपछि हाम्रो काम पनि छुट्यो, कमाइ पनि,’ युवतीहरूको भनाइ उद्धृत गर्दै प्रहरी निरीक्षक थापाले भने, ‘जति सम्झाए पनि केही नबताएपछि आफन्तको जिम्मा लगाएर छोडिदियौँ । हामीलाई पनि अफ्रिकी मुलुकमा युवती पठाउने सञ्जालबारे बुझ्न यो घटना ठूलो पाठ हुने थियो । तर सकिएन ।’

यद्यपि अनुसन्धानमा संलग्न केन्या प्रहरीले भने १२ मध्येका केही युवतीलाई केन्या पठाउने नेपाली एजेन्टको नाम खुलाएको थियो । केन्या प्रहरीसँग एक नेपाली युवतीले विशाल भन्ने व्यक्तिले आफूलाई जेथसँग सम्पर्क गराइदिएको र उनैले फोनबाट आफ्नो अन्तर्वार्ता लिएर केन्याका लागि छानेको बताएकी छिन् । प्रहरीलाई नेपाली युवतीले भनेको विवरणलाई उद्धृत गर्दै केन्याबाट प्रकाशित हुने साप्ताहिक पत्रिका द इस्ट अफ्रिकनको अनलाइन संस्करणमा उल्लेख गरिएको छ ।

सन् २०१९ मा केन्याकाे डान्स बारबाट उद्धार गरिएका नेपाली युवती ।

केन्यामा १२ युवतीको उद्धार गर्नुभन्दा ठीक डेढ वर्षअघि नेपाली युवतीहरूलाई केन्या पठाएको अभियोगमा ललितराज सिंह सुवाललाई महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले पक्राउ गरेको थियो । २३ कात्तिक ०७४ मा पक्राउ परेका सुवालबाट प्रहरीले पाएको सूचना केन्यामा मुद्दा चलेका जेथले युवती ओसारपसार गर्ने शैलीसँग ठ्याक्कै मेल खान्छ । सुवाल उनै हुन्, जसलाई ०७१ मा समेत प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो । सुवालको मोबाइलबाट प्रहरीले फोटो सुट गरिएका नेपाली युवतीका थुप्रै तस्वीर फेला पारेको थियो, जुन उनको ह्वाट्सएपबाट केन्याको एजेन्टसम्म पुगेको थियो ।

जेथले समेत यही शैलीमा युवती आपूर्ति गर्ने गरेका थिए । तर, तस्करीको उही शैली अपनाउने यो पाटोमा ब्युरोले अनुसन्धान नै गरेन ।

केन्या पुर्‍याइएका १२ मध्ये दुई जना त १६ र १७ वर्षका किशोरी थिए ।

अफ्रिकी मुलुकका डान्स बारमा नर्तकी र यौनकर्मीका रूपमा नेपाली युवती लामो समयखेखि आपूर्ति गरिँदै आएको छ । महँगो मूल्यका सामान पहिल्यै किनिदिने, महिना दिनबराबरको तलब पहिल्यै एड्भान्स दिने, नयाँ मोडलका मोबाइल फोन किनिदिएर नेपाली युवतीलाई रंगीन जीवनका लागि लोभ्याउने गरिन्छ ।

यो शैलीबाट महिलालाई अफ्रिकी देश पुर्‍याउने गिरोहका केही सदस्यलाई प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी)ले ०७१ मै पक्राउ गरेको थियो । त्यतिखेर राजेन्द्र सुवेदी, ललितराज सिंह सुवालको समूहले केन्या, तान्जानिया, दुबईमा डान्स बार खोलेर नेपाली युवती तस्करी गर्ने गरेको खुलेको थियो । भिजिट भिसामा गएका युवतीको भिसा सकिन लागेपछि अर्को मुलुकमा पठाउने गरेको थियो, यो गिरोहले ।

ललितपुरको मानभवनमा मुनलाइट डान्स बार (मुड) चलाउने सुवेदी ट्राभल्स एजेन्सी पनि चलाउँथे । सुवेदीले सुरुमै युवतीहरूलाई १ लाख रुपैयाँसम्म अग्रिम रकम दिने, महँगा सामान सपिङ गराइदिने गर्थे, रंगीन दुनियाँमा भुलाउन । दुबईहुँदै अफ्रिकी मुलुक उड्ने तयारीमा रहेका युवतीका साथबाट सीआईबीले १ लाख रुपैयाँ नगद र टिकट फेला पारेको थियो । यो समूहका सबै जिल्ला अदालतबाट धरौटीमा छुटे ।

युवतीलाई बेचेको आरोपमा सुवाल फेरि प्रहरी फन्दामा परेका थिए । नेपालको डान्स बारमा युवती जम्मा पार्ने, उनीहरूको फोटो सुट गर्ने र दुबई, अफ्रिकाका एजेन्टलाई पठाएर युवती रोज्न लगाई पठाउने गर्थ्यो यो गिरोहले । यही शैलीमा १२ युवती केन्या पुर्‍याइएका थिए । केन्यामा व्यापार गर्ने जेथले नेपाली युवतीलाई नेपालमै छँदा एक महिनाको तलबबराबरको रकम पठाइदिने गरेका थिए । यो कुरा केन्याको अदालतले समेत आफ्नो ६७ पेज लामो फैसलामा उल्लेख गरेको छ ।

आकर्षक कमाइ हुने लोभमा नेपाली युवतीलाई अफ्रिकी मुलुक पुर्‍याएपछि उनीहरूको पासपोर्ट एजेन्ट वा रोजगारदाताको नियन्त्रणमा रहन्छ । त्यसपछि उनीहरू रोजगारदाताले भनेबमोजिम मात्रै चल्नुपर्छ । केन्यामा १२ नेपाली युवतीलाई पनि उनीहरूको पासपोर्ट खोसेर एउटा अपार्टमेन्टमा राखिएको थियो । ‘हामीलाई गाडीबाट साँझ डान्स बारमा लैजाने र फेरि बिहान ३ बजे अपार्टमेन्टमा ल्याउनेबाहेक अन्यत्र जाने अनुमति थिएन,’ एक युवतीले केन्या प्रहरीमा दिएको विवरण उद्धृत गर्दै द इस्ट अफ्रिकनको अनलाइन संस्करणमा लेखिएको छ ।

महिनाको एक दिन बिदा हुने र त्यतिबेला समेत आफूहरू राजीखुसीले हिँडडुल गर्न नपाउने नेपाली युवतीले बताएका छन् । मोबाइल चलाउन पनि उनीहरूले अपराह्न ३ बजेदेखि साँझ ६ बजेसम्म मात्र अनुमति दिने गरेको केन्या प्रहरीसमक्ष बताएका थिए ।

तर, नेपाल आएर भने उनीहरूले यी विवरण केही नखुलाएको बहानामा नेपाल प्रहरी अफ्रिकी मुलुकमा नेपाली महिला तस्करी गर्ने गिरोहको सञ्जाल भत्काउन चुक्यो । प्रहरीका अनुसार, नेपाली युवतीलाई अफ्रिकी मुलुकका डान्स बारमा पुर्‍याएर त्यहाँको मुजुरा नाँच सिकाइन्छ । मुजुरा कामुक शैलीमा नाचिने परम्परागत नृत्य हो । डान्स बारमा पुग्नेले यस्तो नृत्य मन पराएर टिप्स दिने गर्छन् । डान्स बार सञ्चालकले नृत्यांगनालाई महिनावारी टार्गेट दिएको हुन्छ ।

केन्याको अदालतले यस्तो आम्दानीलाई युवती तस्करीबाट हुने आम्दानी ठहर्‍याएको छ । बारमा आउने कुनै ग्राहकले नृत्यांगनालाई मन पराएमा निश्चित रकम तिरेर ऊसँग रात बिताउनसमेत पाउने केन्या प्रहरीको अनुसन्धानले पुष्टि गरेको थियो । ‘तर, हामीले यसबारेमा थप अनुसन्धान गर्न सक्ने अवस्थै रहेन,’ प्रहरी निरीक्षक थापा भन्छन्, ‘केन्याको व्यापारी दोषी ठहर भएको खबरले ती युवती तस्करी भएर पुगेका हुन् भन्ने हाम्रो शंका पुष्टि त भयो । तर, उनीहरूकै असहयोगले हामीले त्यस्ता धन्दामा लैजानेको पहिचान गर्न नसक्दा थकथकी लागिरहेछ ।’

प्रकाशित मिति: बुधबार, मंसिर १५, २०७८ ०६:०९