दोस्रो प्रयासमा एमालेको महासचिव बन्लान् सुरेन्द्र पाण्डे?

A+ A A-

सुरेन्द्र पाण्डे झण्डै दुई पटक पार्टीको महासचिव भइसकेका थिए । एकपटक झिनो मतले पराजित भए, अर्को पटक फरक मतले । एमालेको १०औँ महाधिवेशनबाट उनी महासचिव बन्न प्रयासरत छन् । उनी महासचिवमा चयन भए पार्टीमा एकता पक्षधरलाई सम्मानजनक हैसियत छ भन्ने सन्देश सशक्त रूपले प्रवाह गर्न सहयोग पुग्ने उनी र उनीनिकट नेताहरूको विचार छ । यता पाण्डे महासचिव बन्न एमालेभित्रका दुई नेताको कारण चुनौती पनि उत्तिकै छ ।

नवौँ महाधिवेशनमा पाण्डे ईश्वर पोखरेलसँग महासचिवमा प्रतिस्पर्धा गरेका थिए । त्यसबेला उनी पोखरेलसँग ६ मतले पराजित हुँदै महासचिव बन्नबाट बञ्चित भए । एमाले र माओवादी केन्द्र मिलेर बनेको नेकपा ५ पुसको पहिलो संसद विघटनपछि विभाजनको अवस्थामा पुगेको थियो । त्यसबेला उनी पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र माधवकुमार नेपालले नेतृत्व गरेको नेकपामा थिए । ९ पुस २०७७ मा प्रचण्ड र नेपालबीचको बैठकले पाण्डेलाई महासचिव बनाउने समझदारी गरी त्यही दिनको केन्द्रीय कमिटी बैठकमा अनुमोदन गराउने तयारी थियो । माओवादीभित्रबाट विरोध भएपछि त्यो दिनको केन्द्रीय कमिटी बैठकबाट उनी महासचिव बन्न पाएनन् । २३ फागुनको सर्वोच्चको फैसलाले नेकपाको विघटन गर्दै अलग-अलग पार्टीको हैसियत दिएपछि महासचिव बन्ने च्याप्टर नै क्लोज भयो ।

सर्वोच्चको फैसलापछि एमालेमा माधवकुमार नेपाल र झलनाथ खनाल पक्षले समानान्तर गतिविधि गरेका थिए । त्यसमा पाण्डेको भूमिका महासचिवझैँ थियो । एमालेबाट माधव नेपाल र झलनाथ खनाल पक्षका नेताहरूले फरक पार्टी खोल्ने भए । उनीहरूको समानान्तर गतिविधिमा साथ दिएका १० नेताहरू एमालेमै रहने निर्णय गरे । त्यसमा पाण्डे पनि एक हुन् । उनै पाण्डे अहिले १० औँ महाधिवेशनबाट महासचिव बन्ने दौडमा छन् । १०औँ महाधिवेशनका लागि आफ्नो दावेदारीबारे पाण्डेले भने, 'म पहिले पनि पार्टीको महासचिवको उम्मेदवार भएको व्यक्ति हुँ अहिले त्यसभन्दा मुनि जाने कुरा भएन । यो विषयमा आन्तरिक छलफल जारी छ अहिले नै घोषणा गर्नेबेला भइसकेको छैन ।'

एमालेको महाधिवेशन उनकै जिल्ला चितवनमा हुँदैछ । त्यसको व्यवस्थापनको जिम्मेवारी उनै पाण्डेले पाएका छन् । सुरुदेखि नै पार्टी विभाजनको विरोध गरेका नेता हुन् उनी । १०बुँदे सहमति गरी एमालेमा रहेका नेताहरूमध्ये उनी नै ओलीनिकट देखिएका छन् अहिले । पार्टीमा सबैसँग समन्वय गर्न सक्ने, संगठनमा अनुभवी र कुशल व्यवस्थापनको कौशल भएकाले पनि महासचिवमा पाण्डेको दाबी स्वभाविक रहेको नेता कृष्णभक्त पोखरेल बताउँछन् । 'पहिले पनि महासचिवको उम्मेदवार बन्नुभएको र समन्वय तथा व्यवस्थापनको कौशल भएकाले उहाँको दाबीलाई अनौठो मान्नुपर्ने छैन,' पोखरेलले भने ।

उनको दाबीमा दुई नेताले चुनौती दिनसक्ने सम्भावना पनि उत्तिकै छ । हालका उपमहासचिव विष्णु पौडेल र शंकर पोखरेल । विष्णु पौडेल नेकपाकालीन अवस्थामा महासचिवको भूमिका निर्वाह गरेका व्यक्ति हुन् । पार्टीमा सबै पक्षलाई मिलाएर समन्वय गर्ने र कसैलाई निषेध गर्न नखोज्ने उनको शैली छ । यता पोखरेल ओलीका सबैभन्दा प्रिय पात्र हुन् । विधान अधिवेशनमा अध्यक्षको राजनीतिक प्रतिवेदन पढ्ने जिम्मेवारी उनैले पाएकाले ओलीले उनलाई केही शक्तिशाली भूमिका दिन चाहेको हुन सक्ने आकलन एमालेभित्र छ । यता अध्यक्ष ओलीलाई एकता रोजेका नेताहरूलाई 'भेदभाव नहुने' अडानको पुष्टि गर्नुपर्ने चुनौती पनि छ ।

पार्टी विभाजनको पक्षमा साथ नदिएका १० भाइमध्येबाट शक्तिशाली पदाधिकारीमा भूमिका दिएमात्रै उनको यो अडानको पुष्टि हुनेछ । ओलीले त्यसका लागि नेपालको साथ छोडेर आफूनिकट रहेका नेतालाई जिम्मेवारी दिँदा पाण्‍डेले अवसर पाउने स्थिति रहेको राजनीतिक विश्लेषक राजेन्द्र महर्जन बताउँछन् ।

'ओलीलाई एकताको पक्षधरलाई भेदभाव नगरिएको पुष्टि पनि गर्नुछ र त्यहाँमध्येबाट पनि आफूलाई अप्ठ्यारोमा नपार्ने किसिमको व्यक्तिलाई शक्तिशाली पदाधिकारीमा पुर्‍याउँदा पाण्डेलाई चयन गर्न सक्ने सम्भावनालाई नकार्न सकिँदैन । तर उनको शैली आफ्ना वरिपरिका मानिसलाई शक्ति प्रदान गर्ने र संरक्षण गर्ने भएकाले पनि के कदम चाल्छन् सहजै भन्न सकिँदैन,' महर्जनले भने ।

पाण्डेलाई महासचिवको भूमिका दिएको अवस्थामा एकता पक्षधरलाई पनि पार्टीभित्र सम्मानजनक स्थान रहेको सन्देश प्रवाह गर्दै विभाजनको क्षति कम गर्न सक्ने अवसर ओलीलाई हुनसक्छ । त्यसैले नेता पाण्डेले भनेका छन्, 'अध्यक्ष सर्वसम्मत रूपमा चयन हुने भएपछि पार्टीलाई कसरी एकतावद्ध गर्ने भन्ने भूमिका उहाँको स्वभाविक रूपमा हुनेछ । यसका निम्ति उहाँले उयुक्त निर्णय गर्नुहुनेछ । तर, अहिले नै कसैले पनि यो पदमा म, त्यो पदमा तँ भन्ने स्थिति बनिसकेको छैन ।'

प्रकाशित मिति: शनिबार, मंसिर ४, २०७८ १५:४४