एमालेमा ओलीपछिकाे हैसियत दाबी गर्ने नेम्वाङको तयारी, महाधिवेशनमा सर्वसम्मत चुनिन यस्ताे रणनीति

एमालेमा ओलीपछिकाे हैसियत दाबी गर्ने नेम्वाङको तयारी, महाधिवेशनमा सर्वसम्मत चुनिन यस्ताे रणनीति

A+ A A-

धेरै वर्षपछि सुवास नेम्वाङ पार्टी संगठनका काममा सक्रिय बन्न थालेका छन् । नत्र राजकीय भूमिकाहरूमै उनले सन्ताेष लिइरहेथे । संविधानसभा अध्यक्ष, अनि त्यसअघि पुनर्स्थापित प्रतिनिधिसभा र अन्तरिम संसदताका सभामुख छँदा उनी सन्तुलनकारी साझा व्यक्तित्व देखिन खाेजिरहन्थे । तटस्थता निर्वाह गर्न उनी पार्टी मुख्यालय, अनि जिल्ला कार्यालयहरूमा समेत जाँदैनथे ।

तिनै नेम्वाङ पछिल्ला महिना जिल्ला-जिल्लाका कार्यकर्तामाझ खुबै डुले । पार्टी काममा सक्रिय बने । अहिले एमालेको १०औँ महाधिवेशन नजिकिएसँगै उनी संगठनका कार्यक्रममा झन् सक्रिय हुन थालेका छन् । उनी कार्यकर्तालाई एमालेको कार्यदिशा सुनाउँछन् । प्रतिप्रक्षीप्रति आक्रामक सुनिन्छन् । नेम्वाङ मुखले हत्तपत्ति कुराे चुहाउँदैनन्, तर हाउभाउ र संकेतहरू भन्छन्– उनी याे पल्ट एमालेको पदाधिकारीमा दाबी गर्दैछन्, त्यो पनि अध्यक्ष केपी ओलीपछिको हैसियतमा ।

अघिल्लाे महिना सकिएकाे विधान महाधिवेशनअनुसार अब एमालेमा अध्यक्ष ओलीपछिको हैसियत भनेको वरिष्ठ उपाध्यक्ष हो । वरिष्ठ उपाध्यक्षका लागि महासचिव ईश्वर पोखरेलको पनि दाबी छ । पोखरेलले यसअघि नै भनेका छन्, 'म पदका लागि मरिहत्ते गर्दिनँ जिम्मेवारी पाएको खण्डमा दायित्व निर्वाहका लागि पछि पर्दिनँ । अहिले अध्यक्षमा राष्ट्रिय राजनीतिको माग र कार्यकर्ताको चाहनाअनुरुप केपी ओलीको विकल्प छैन । महासचिवमा दोहोरिने मेरो चाहना छैन, मेरो जिम्मेवारी जे हुन्छ, म त्यसमा बस्छु ।'

हाल ओलीको सर्वसम्मत उम्मेदवार बन्ने चाहनामा धक्का दिने लक्षण देखाइरहेका भीम रावलले पनि वरिष्ठ उपाध्यक्षकै लागि बार्गेनिङ गरेको चर्चा एमालेवृत्तभित्र छ । उता माओवादीबाट एमालेमा आएका नेताहरू पनि पदाधिकारीमा दाबी गरिरहेका छन् । रामबहादुर थापा 'बादल' पनि वरिष्ठ उपाध्यक्षको दौडमा छन् । यस्ताेमा नेम्वाङका लागि त्यति सहजता भने हुने छैन ।

नेम्वाङ ओलीका विश्वासपात्र भए पनि उनी आफैँले पदाधिकारीमा मुख खोलेका छैनन् । तर, उनलाई सो पद दिलाउनका लागि एमाले नेताहरू भानुभक्त ढकाल, अग्नि खरेललगायतले ओलीसँग संवाद गरिरहेका छन् । 'उहाँ पदाधिकारीमा उठ्न याेग्य नेता हो । पार्टीभित्र सबैसँग समन्वय गर्नसक्ने र सबैलाई मिलाउन सक्ने क्षमता भएकाले उहाँले दाबी गर्नुभयो भने त्यसलाई अस्वभाविक मान्नुपर्ने कुनै कारण हुँदैन,' नेता ढकाल भन्छन् ।

नेम्वाङले वरिष्ठ उपाध्यक्ष नपाए उनका लागि वरिष्ठ नेता भन्रे पद सिर्जना हुन सक्ने पार्टीपँक्तिले जानकारी दिएकाे छ । विधान महाधिवेशनबाट संशाेधित विधानमा यस्ता व्यवस्था नभए पनि अध्यक्ष ओली तयार भएकाे अवस्थामा याे विकल्प खुला रहने छ । नेम्वाङआफैँले पनि ओलीलाई एमाले फुटेर नेकपा एस बनेकाे अवस्थामा अझै धेरै पदहरू सिर्जना गरेर भए पनि असन्तुष्टि थामथुम पार्न सुझाव दिइसकेका छन् । यसमा ओली पनि सकारात्मक देखिएका छन् । स्राेतका अनुसार माधव नेपाल र झलनाथ खनाल दुवै पूर्व पार्टीप्रमुखहरू बाहिरिएकाे अवस्थामा नेम्वाङलाई त्याे ठाउँ लिने अवसर आउन सक्नेछ । तर त्यसमा पाेखरेलकाे स्वभाविक दाबी रहने छ ।

नेम्वाङ २०४८ र २०५२ मा राष्ट्रियसभा सांसद बनेका थिए । मनमाेहन अधिकारी नेतृत्वकाे पहिलाे कम्युनिस्ट सरकारमा उनी कानुनमन्त्री समेत भइसकेका व्यक्ति हुन् । २०६३ सालदेखि २०७२ सम्म उनी निरन्तर सभामुखको भुमिकामा रहे । नेम्वाङ पार्टीभित्र तटस्थ किसिमका नेता मानिन्थे । ५ पुसमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले संसद विघटन गरेपछि उनी व्यक्तिगत रूपमा असन्तुष्ट रहेकाे चर्चा सुनिए पनि सार्वजनिक रूपमा भने ओलीको बचाउमा लागेका थिए । ९ फागुनमा विराटनगरको राजनीतिक सभामा उनले भनेका थिए, 'संसद विघटन सही छ भन्ने प्रधानमन्त्रीलाई दुई सय प्रतिशत विश्वास छ, र मलाइ उहाँप्रति विश्वास छ ।'

नेकपाकालीन समयदेखि एमालेको अन्तरकलहसम्म नेम्वाङ ओलीका विश्वासपात्र भएर काम गरेका व्यक्ति हुन् । ईश्वर पोखरेलले साथ दिए पनि ‌ओली र पोखरेलको सम्बन्ध त्यत्ति हार्दिक नरहेको कुरा सरकारमा रहँदा उनलाई गरिएको घटुवाबाटै सिद्ध हुन्छ । पोखरेललाई वरिष्ठ उपाध्यक्ष मान्नका निम्ति ओली पँक्तिका कतिपय कार्यकर्ता तयार देखिएका छैनन् । तर पाेखरेल माले गठनपूर्वकाे काेअर्डिनेशन केन्द्र संस्थापकमध्येका एक नेता भएकाे इतिहासकाे विरासत भने नेम्वाङसँग छैन ।

उता माओवादी केन्द्रबाट एमाले आएका बादललाई वरिष्ठ उपाध्यक्ष मान्नका निम्‍ति एमालेको ठूलै पँक्ति तयार छैन । यस्तो अवस्थामा नेम्वाङले अवसर पाउन सक्ने सम्भावनालाई नकार्न नसकिने राजनीतिक विश्लेषक राजेन्द्र महर्जन बताउँछन् । यद्यपी पार्टीभित्रको शक्ति सन्तुलनका कारण उनको व्यवस्थापन कसरी हुन्छ अझै सहजै भन्न सक्ने अवस्था नरहेको महर्जनको भनाइ छ ।

ईश्वर पोखरेललाई वरिष्ठ उपाध्यक्ष मान्न ओलीका कार्यकर्ता तयार नहुनु र बादललाई स्वीकार गर्न एमाले पँक्ति नै तयार नहुनुले नेम्वाङको संभावना दर्शाउँछ । तर पोखरेलले पनि पार्टीभित्र लामै समय जिम्मेवार भूमिकामै काम गरेकाले उनको पनि केही शक्ति छ । यता बादललाई पनि व्यवस्थापन गर्नुपर्ने चुनौती ओलीलाई छ,' महर्जन भन्छन्,' शक्ति सन्तुलनका लागि ओलीले लिने निर्णयले नै नेम्वाङकाे पदाधिकारी यात्रा तय गर्छ अहिले सहजै भन्न कठिन छ ।'

राजकीय पदका हिसाबले नेम्वाङ अनुभवी व्यक्ति भए पनि पार्टीभित्र भने उनी लामो समय केन्द्रीय सदस्यमै सीमित रहेका व्यक्ति हुन् । नेकपाकालीन अवस्थामा मात्रै उनले स्थायी कमिटी सदस्यमा स्थान पाएका थिए । अहिले ओलीको विश्वासी पात्र रहेको र पदाधिकारी पनि ओलीको निर्णय नै अन्तिम हुने वातावरण बनिरहेकाले नेम्वाङले दाबेदारीका लागि तयारी गरेका हुन् । १० गते एमालेको महाधिवेशन भए पनि अहिलेसम्म कुनै पनि नेताले कुन पदमा दाबी दिने भन्नेबारे खुलेका छैनन् । नेम्वाङकाे स्थिति पनि त्यही छ ।

आफ्नो उम्मेदवारीका विषयमा उनले संक्षिप्तमा यत्ति भने, 'मंसिर १० गते बिहान ११ बजेमात्रै मेरो उम्मेदवारीको विषयमा सबैले जानकारी पाउनुहुनेछ ।'

प्रकाशित मिति: बुधबार, मंसिर १, २०७८ २०:२८