ओलीको उत्तराधिकारी बन्न शंकर र विष्णुबीच होडबाजी, यस्तो छ पार्टीभित्रको समीकरण

ओलीको उत्तराधिकारी बन्न शंकर र विष्णुबीच होडबाजी, यस्तो छ पार्टीभित्रको समीकरण

A+ A A-

नजिकिँदै गरेको दशौँ महाधिवेशनको माहोलसँगै नेकपा एमालेमा अध्यक्षपछिको शक्तिशाली पद महासचिवमा नेताहरूको नजर घुम्न थालेको छ । आकांक्षी धेरै नदेखिए पनि एमाले र राजनीतिक वृत्तमा एमालेको महासचिव काे बन्ला भन्ने चासो भने बढ्न थालेको छ ।

चासाेकाे कारण हाे, कम्युनिष्ट पार्टीमा महासचिवलाई पार्टी प्रशासन चलाउने महत्त्वपूर्ण पद मानिनु । एमाले अध्यक्ष केपी ओली मात्र होइन, राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसमेतको चासो महासचिव पदमा देखिन्छ । अध्यक्ष ओली र राष्ट्रपति भण्डारीको रोजाइभन्दा बाहिरका नेता महासचिव हुन नसक्ने विश्लेषण पनि एमाले पंक्तिमा भइरहेको छ । त्यसैले आकांक्षीको घेरा पनि साँघुरिँदै गएको हाे ।

ओली र भण्डारीको रोजाइ मूलतः शंकर पोखरेल र विष्णु पौडेलमध्ये एक पर्न सक्ने अनुमान छ । पोखरेल नवौँ महाधिवेशनमा ओली–भण्डारी प्यानलबाट उपमहासचिवका उम्मेदवार थिए । त्यही टिमका पौडेल निर्वाचित भए भने पोखरेल माधव नेपाल प्यानलका घनश्याम भुसालसँग पराजित भएका थिए ।

त्यतिबेला नेपाल समूहबाट भुसाल र रघुजी पन्त तथा ओली-भण्डारी प्यानलबाट पौडेल र पोखरेल उम्मेदवार थिए । लुम्बिनी प्रदेशका पौडेल र भुसालले आन्तरिक समझदारी गरेर पोखरेललाई पराजित गरेको विश्लेषण एमालेमा नवौँ महाधिवेशन सकिएलगत्तैबाट भइरहेको छ । त्यसको आधिकारिक पुष्टि नभए पनि लुम्बिनी प्रदेशका प्रतिनिधिहरूलाई भुसाल र पौडेललाई मत हाल्ने परिस्थिति बनाइएको चर्चा सेलाएको भने छैन ।

०७४ को निर्वाचनपछि भने पोखरेल र भुसालबीच दोस्ती बढेको थियो । लुम्बिनी प्रदेशको मुख्यमन्त्री भएका पोखरेल काठमाडौं आएको बेला भुसालसँग संवाद नगरी हम्मसा फर्किँदैनथे । भुसाल कृषिमन्त्री भएका बेला पोखरेल सिंहदरबारस्थित भुसालकाे कार्यकक्षमै पुगेर भेटवार्ता गर्दथे ।

अनि, नेकपाभित्र विवाद हुँदा भुसालकै नेतृत्वमा स्थायी कमिटी सदस्यहरूको बैठक समेत बसेको थियो । पोखरेलसमेतको पहलमा कृषिमन्त्रीको निवासमा यस्ता बैठक चलेका थिए । त्यसरी हेर्दा पोखरेल र भुसालको सम्बन्ध सुधार भएको देखिन्थ्यो । पछिल्ला दिन भने उनीहरूको दोस्ती पहिलेजस्ताे हार्दिक देखिँदैन ।

एमालेभित्र पोखरेललाई ओलीको उत्तराधिकारीका रूपमा विश्लेषण पनि गरिन्छ । त्यसैले, उनी सम्बन्ध विस्तारमा लागेको हुनसक्छ भन्ने अनुमान पनि नगरिएको हाेइन । अहिले अध्यक्षमा ओली दोहोरिने अवस्थामा महासचिवमा उनै पोखरेल आउन सक्ने अनुमान गरिएको छ । विद्यार्थी राजनीतिदेखि नै राष्ट्रपति भण्डारीसँग निकट मानिएका पोखरेललाई ओलीको पनि दह्रो धाप छ ।

महासचिवका आकांक्षी उपमहासचिव पौडेलप्रति अध्यक्ष ओलीको विश्वास पनि कम छैन । एमाले र माओवादी केन्द्रको एकताका बेला नवौँ महाधिवेशनबाट निर्वाचित महासचिव ईश्वर पोखरेललाई पाखा लगाएर अध्यक्ष ओलीले पौडेललाई महासचिव बनाए । एकतापछि शक्तिशाली पार्टीको महासचिव हुन सकेका पौडेल अहिले पनि ओलीले महासचिव बनाउँछन् भन्ने विश्लेषण एमाले पंक्तिमा भइरहेको छ ।

बालुवाटार जग्गा हिनामिना प्रकरणमा मुछिएका पौडेलले जग्गा फिर्ता गरेकै कारण आममाफी मात्र पाएनन्, अर्थमन्त्रीमा दोहोरिने मौका पनि पाए । नेकपा विवादको अन्तिम चरणमा ओलीलाई दरिलो साथ दिएका पौडेलको चलाखीपूर्ण राजनीतिमा पोखरेल निकै पछाडि छोडिन सक्छन् । आर्थिक जोहो र आन्तरिक चलखेलमा पौडेलसँग पोखरेलको तुलना हुन सक्दैन । त्यसैले पनि उपमहासचिव पौडेललाई ओलीले महासचिव बनाउन सक्छन् भन्ने विश्लेषण भइरहेको हो ।

यसबाहेक माधव नेपालकाे साथ छोडेर बसेका १० नेतामध्ये केही पौडेललाई नेता स्वीकार्न तयार देखिएका छन् । उनीहरूमध्ये केही पौडेलनिकट पनि देखिन थालेसकेका छन् । याे समीकरणले पौडेललाई बलियो बनाउन मद्दत गर्छ ।

तर, पोखरेलको पक्षमा जति दरिलोसँग राष्ट्रपति भण्डारी लाग्न सक्छिन्, पौडेलको पक्षमा त्यति नलाग्न सक्छिन् । पुरानो लिगेसीका कारण पोखरेलसँग जति ओली र भण्डारीको विश्वास पौडेलसँग छैन । पौडेललाई महासचिव बनाउने अवस्था आउँदा ओली र भण्डारीले पोखरेललाई वरिष्ठ उपाध्यक्षमा सल्टाउने सम्भावना पनि उत्तिकै छ । अहिले वरिष्ठ उपाध्यक्ष बनाएर ओलीकाे कार्यकाल लगत्तै पाेखरेललाई अध्यक्ष बनाउने गरी सेटिङ मिलाउने विश्लेषण पनि छ । पोखरेल महासचिव भएको अवस्थामा भने पौडेल उपाध्यक्षमा सेट हुनसक्ने आकलन छ ।

महासचिवका लागि पोखरेल र पौडेलमात्र होइन, सुरेन्द्र पाण्डेको चासो पनि बढेको छ । नवौँ महाधिवेशनमा महासचिव पदमा ६ मतले पराजित पाण्डे अहिले ओलीको विश्वास जितेर उक्त पदमा पुग्ने दाउमा छन् । ओलीसँग पाण्डेको पारिवारिक, मनोवैज्ञानिक सम्बन्ध पनि छन् ।

एक टेलिभिजन अन्तर्वार्तामा पाण्डेले भनेका थिए- केपी ओलीको बिहे नै मैले गर्दिएको हो ।' त्यसको ओलीले खण्डन गरेका छैनन् । अर्थात् राधिका शाक्यसँग र ओलीकाे बिहे गराउने लमीकाे काम पाण्डेले गरेका थिए । त्यतिबेलादेखिको लिगेसी र संगठनमा बलियो पहुँच राख्न सक्ने क्षमताका कारण पाण्डेले महासचिव उछिट्याए भने पनि आश्चार्य हुँदैन ।

पाण्डेकै कारण माधव नेपालनिकट थुप्रै नेताहरू एमालेमै रोकिएका छन् । पाण्डेले भीम आचार्य, अष्टलक्ष्मी शाक्य, श्रीमाया थकालीदेखि कर्णालीका निरज आचार्य, सर्लाहीका रेवती पन्तसम्मलाई माधव नेपालतिर जानबाट रोकेका थिए । शिलापत्रसँग कुरा गर्दै पाण्डेले अहिले नै पदाधिकारीमा उम्मेदवार बन्नेबारे चर्चा गर्ने बेला नभएको बताए ।

पाण्डेले भने, ‘बाहिर हल्ला गर्ने अहिले बेला भएको छैन । प्रतिनिधि चयन भएपछि खास माहोल सुरु हुन्छ । अनि कुन पदमा उम्मेदवारी दिने भन्ने टुंगो लाग्छ ।’

एमाले स्थायी कमिटी सदस्य छविलाल विश्वकर्मा भने अहिले नै एमालेको महासचिव को बन्ला भन्ने अनुमान गर्न सकिने अवस्था नभएको बताउँछन् । ‘जो जे भए पनि अहिले सहमतिमा हुने हो । त्यसैले अहिले यो नै महासचिव होला भनेर अनुमान गर्नु हतारो हुन्छ,’ उनले भने ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, कात्तिक २३, २०७८ ०९:५५