दसैँमा स्वस्थ रहन जिब्रोलाई नियन्त्रण, यी कुरामा ध्यान दिऔँ

A+ A A-

दसैँ खुसी र उमंगको चाड । दसैँमा रमाइलो गर्ने, खाने पिउने हो । यसले स्वास्थ्यमा सकारात्मक प्रभाव पार्छ । तर, उत्साहमा हामीले स्वास्थ्यमा त्यति ख्याल राख्दैनौँ । हाल कोरोना महामारीले स्वास्थ्यलाई नै चुनौती दिएको छ । यस सन्दर्भमा खानपानमा विशेष ध्यान दिनुपर्ने जनस्वास्थ्यविद्हरूले बताउँदै आएका छन् ।

दसैँमा विशेष रूपमा मासुको परिकार कोचेर खाइन्छ । मासुसँगै मदिरा, फलफूल हरियो सागपातको पनि प्रयोग गरिन्छ । अनि पर्व सकिएसँगै स्वास्थ्यमा समस्या देखिन थाल्छ । पहिले पैसा हुँदैनथ्यो । मीठो परिकार खान दसैँतिहार नै आउनुपर्थ्यो । तर, अहिले समय बदलिएको छ । हातहातमा पैसा छ । त्यसैले अघिपछि पनि मीठो परिकार खान सकिन्छ । दसैँ तिहार कुर्नु पर्दैन । त्यसैले खानपानमा ध्यान दिएर रमाइलोसँग दसैँ मनाउनुपर्छ ।

खानपानमा यी कुरामा ध्यान दिइनुपर्छः

दसैँमा अधिकांशको भान्छामा मासुको परिकार पाक्छ । मसला कम हालेको मासु खानुपर्छ । मासुमा चिल्लो धेरै हुने भएकाले थोरै मात्रामा खानुपर्छ । मासुसँगै हरियो तरकारी खानुपर्छ, जसले शरीरलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ । मासुलाई एकैपटक पकाएर फ्रिजमा राखेर निकाल्दै तताउँदै खानु हुँदैन । यसरी खाँदा पोषण पनि हुँदैन ।

नपकाएको मासु फ्रिजमा राख्ने अनि आवश्यक मात्रामा पकाएर खानुपर्छ । पकाएको बासी मासुको प्रयोग गर्नु हुँदैन । पेट ढुस्स भयो भने छाक छोड्नुपर्छ । कोचेर मासु खानु हुँदैन ।

दिनको तीन पटक मासु, तीन पटक मदिरा, जंक फुड खानु हुँदैन । मधुमेह, उच्च रक्तचाप, युरिक एसिडजस्ता रोग लाग्छ । मासु र मदिरा एकै पटक सेवन नगर्ने । थोरै मदिरा सेवन गर्दा फाइदा हुन्छ भन्ने यो सत्य होइन । यो विष नै हो । यसले कलेजो बिगार्छ । मोटोपन भएकाले कम मात्रामा मासु खानुपर्छ । मोटोपन बढ्यो भने झन् रोग बढ्दै जान्छ । पातलो शरीर भएकाले अपच हुनेगरी खानु हुँदैन । त्यसैले सावधानी अपनाएर खानुपर्छ ।

बालबालिका र ज्येष्ठ नागरिकलाई विशेष ध्यान

दसैँमा बालबालिकाले जंक फुड र कोल्ड ड्रिङ्क्सको धेरै प्रयोग गर्ने गरेका छन् । बुबाआमाले बालबालिकाको विशेष ध्यान दिनुपर्छ । जंक फुडमा नुन धेरै मिसिएको हुन्छ । त्यस्तै, कोल्ड ड्रिङ्क्समा चिनी धेरै मिसिएको हुन्छ । यसले मुटु र मिर्गौलालाई असर गर्छ । बालबालिकामा पेट दुख्ने बान्ता आउने समस्या हुन्छ । त्यसैले अभिभावकले बालबालिका र ज्येष्ठ नागरिकलाई विशेष ख्याल गर्नुपर्छ ।

भेजिटेरियनले के खाने ?

बजारमा राम्रो देखेर मिठाइ खाने चलन छ । बजारमा एउटै तेलमा बारम्बार पकाएको परिकार हुन्छ । डल्ला र वनस्पतिको घिउको प्रयोग गरिएको हुन्छ ।

यसले मुटुमा असर गर्छ । त्यसैले घरमै बनाएको हलुवा, सेल, खीर खानुपर्छ । त्यस्तै हरियो तरकारी, भटमास, चीजको प्रयोग गर्नुपर्छ ।

रोगबाट जोगिन के गर्ने ?

योग गर्ने
ध्यान गर्ने
एक्सरसाइज गर्ने
बिहान आधा/एक घण्टा हिँड्ने
घाममा बस्ने ।
समग्रमा जिब्रोलाई नियन्त्रणमा राख्नुपर्छ । सानो जिब्रोलाई नियन्त्रण गर्ने हो भने पूरै शरीर स्वस्थ रहन्छ । यसले जीवनलाई खुसी र सुखी बनाउँछ ।

जनस्वास्थ्य विज्ञ डा. अरुण उप्रेतीको सहयोगमा

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असोज २८, २०७८ ०७:४३