संसदमा उग्र एमाले, पेल्दै सत्तापक्ष, विवादमा सभामुख

A+ A A-

सभामुख अग्नि सापकोटालाई आफ्नो दल विभाजनको मतियारको आरोप लगाउँदै एमाले सदनमा उग्र रूपमा प्रस्तुत भएको छ ।

एमालेका सांसदहरूले सभामुख सापकोटाविरुद्ध नाराबाजी मात्रै होइन आक्रमणको प्रयास पनि गरेका छन् । यता सत्ता पक्षले भने प्रमुख प्रतिपक्षीको अवरोधलाई पेल्दै सदनमा बजेटसम्बन्धी अध्यादेश पारितका साथै प्रतिस्थापन विधेयक पनि पेस गरेको छ । प्रमुख प्रतिपक्षीको अवरोधका बीच सदन चलाएको भन्दै सभामुखको निष्पक्षतामाथि प्रश्न उठेको छ ।

प्रतिपक्षको अवरोधमा सदन नचल्ने व्यवस्था भए पनि सभामुखले सदनमा प्रक्रिया अघि बढाउँदै सरकारलाई बजेटसम्बन्धी अध्यादेश पेसका साथै प्रतिस्थापन विधेयक अघि बढाउन समेत अनुमति दिएका थिए । एमालेले बेल घेर्न थालेपछि अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मा बजेटसम्बन्धी अध्यादेश पेस गर्न दौडिएर रोष्ट्रममा पुगेका थिए । प्रमुख प्रतिपक्षको विरोधका बाबजुद अध्यादेश पारित भए पनि अर्थमन्त्री शर्माले कानुनमन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले एमालेसँग वार्ता गरेको बताए ।

'प्रतिस्थापन विधेयक नल्याएको अवस्थामा बजेट अध्यादेश खारेज हुने भएकाले हामीले एमालेसँग वार्ता गरेर नै विधेयक ल्याएका हौँ । उहाँहरूले यसको जटिलताबारे बुझ्‍नुहुन्छ भन्ने हाम्रो अपेक्षा छ,' अर्थमन्त्री शर्माले भने ।

यस्तै कांग्रेस सांसद गगन थापाले प्रमुख प्रतिपक्षले सदनलाई नै नचिन्ने बताएपछि यस्तो परिस्थिति उत्पन्न भएको बताए । 'एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले यसैगरी विधेयक पारित गरेको दिन म स्मरण गराउन चाहन्छु । ऐन, नियम, कानुनले चिनेको संसदलाई जहिलेसम्म चिन्दिनँ भन्नुहुन्छ सदन यसरी नै चल्‍छ,' थापाले भने ।

छापामार शैलीमा सदन चलाएको एमालेको आरोप

शुक्रबार संसदको बैठक तीन पटक बसेको थियो । तीन पटकको बैठकमा नै प्रमुख प्रतिपक्षी एमालेको अवरोध थियो । सभामुख सापकोटाले सदनको प्रक्रिया अघि बढाएपछि एमाले सांसदले सभामुखमाथि आक्रमण प्रयास पनि गरेका छन् ।

सां‌सद रेखा झाले सभामुखलाई झटारो हान्नकै लागि आफूले गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँण अघिको माइक थुतेको बताएकी छिन् । 'सभामुखले गैरसंवैधानिक तरिकाले सदनको प्रक्रिया अघि बढाएपछि उहाँलाई हान्न नै मैले माइक थुतेकी हुँ,' बैठकपछि उनले भनिन् ।

एमालेले संसदको कार्यसूचीबारे सरकारले आफ्नो दललाई जानकारी समेत नगराएको बताएको छ । बैठकपछि एमाले सांसद गोकुल बाँस्कोटाले सभामुख अग्नि सापकोटाले छापामार शैलीमा सदन चलाएको बताए । अब उनको अध्यक्षतामा एमालेले बैठक चल्न नदिने उनको भनाइ थियो । 'हामीलाई कार्यसूचीबारे पनि जानकारी नदिएर छापामार शैलीमा सभामुखले संसद चलाउनुभएको छ । अब उहाँको अध्यक्षता हामीलाई स्वीकार्य छैन,' बाँस्कोटाले भने ।

यस्तै प्रमुख सचेतक विशाल भट्टराईले सभामुखले सापकोटाले दलीय कार्यकर्ताका रूपमा व्यवहार गरेको आरोप लगाउँदै उनीविरुद्ध अझै सशक्त हुने बताए । 'यो सदनलाई गुरिल्ला शैलीमा सञ्चालन गरियो । सभामुखको आसनमा बसेपछि दलीय पूर्वाग्रह त्याग्नुपर्नेमा प्रमुख प्रतिपक्षीप्रति पूर्ण पूर्वाग्रह राखेर उहाँले सदन सञ्चालन गर्नुभयो । दलीय व्यवस्थामा प्रमुख प्रतिपक्षीको भूमिकालाई बेवास्ता गरिएकोप्रति हाम्रो गम्भीर आपत्ति छ । सभामुखविरुद्ध एमाले सशक्त रूपमा प्रस्तुत हुन्छ,' उनले भने ।

बैठकमा रोष्ट्रममा उक्लिने प्रयास गरेकी सांसद गंगा चौधरी सत्गौवाले संसदमा गुरिल्ला बन्न नखोज्न सभामुखलाई चुनौती दिएकी छिन् । 'गुरिल्ला शैलीमा चलाएर के संसदमा जनयुद्ध गर्न खोजिएको हो । सभामुखको गुरिल्ला शैलीको प्रस्तुति हामीलाई मान्य छैन । म अर्थमन्त्रीको प्रतिस्थापन बजेट रोक्न रोष्ट्रममा उक्लिने प्रयासमा थिएँ । यो शैली हामीलाई मान्य हुँदैन,' उनले भनिन् ।

विवादमा सभामुख

सदनमा निर्वाह गरेको भूमिकाका कारण सभामुख सापकोटा विवादमा तानिएका छन् । गत बुधबार बसेको संसदको बैठकमा उनले प्रमुख प्रतिपक्षी एमालेका सांसदहरूप्रति आक्रोश व्यक्त गरेका थिए । उक्त बैठकमा पनि प्रमुख प्रतिपक्षी एमालेको अवरोधका बीच उनले राजनीतिक दल विभाजनसम्बन्धी अध्यादेश पेसको अनुमति दिए ।

शुक्रबारको बैठकमा अवरोध जारी रहे पनि सभामुखले अर्थमन्त्री शर्मालाई विनियोजन अध्यादेश, राष्ट्र ऋण उठाउने अध्यादेश र आर्थिक अध्यादेश पेस गर्ने अनुमति दिँदै पारितको प्रक्रिया अघि बढाए । यस्तै उनले बजेट प्रतिस्थापन विधेयकलाई पनि अघि बढाएका थिए ।

पूर्व सभामुख दमननाथ ढुंगानाले सभामुखले विवादमा आउने काम गर्न नहुने बताए । 'सभामुखले विवादमा तानिने काम आफैँले गर्नु हुँदैन । उहाँले सबैलाई मिलाएर अघि बढ्ने प्रयत्न गर्नुपर्छ । सभामुखलाई पनि प्रतिपक्षी दलले सहयोग गर्नुपर्छ,' ढुंगानाले भने ।

पूर्व सभामुख सुवास नेम्वाङले सभामुखले प्रचलित नियम र कानुनको अधिनमा रहेर संयमतापूर्वक बैठकको व्यवस्थापन गर्नुपर्ने बताए । 'वर्तमान सभामुखबारे म व्यक्‍तिगत टिप्पणी गर्न चाहन्न । तर म यति भन्छु सभामुखको आसनमा बस्ने जो कोहीले पनि कानुन र नियमको अधिनमा रहेर शालीन र संयमतापूर्वक बैठक सञ्चालन गर्नुपर्छ,' उनले भने ।

बुधबारको बैठकमा प्रतिपक्षी दल एमालेका सांसदलले राजीनामा माग राख्दै सभामुख मुर्दावादको नारा लगाएपछि उनले प्रमुख प्रतिपक्षी दलप्रति आक्रोश व्यक्त गर्दै प्रतिनिधिसभा नियमावलीको नियम २१ को ख र ग स्मरण गराएका थिए । त्यस नियममा सभामुखको निर्णयविरुद्ध सदनमा आलोचना गर्न नपाइने व्यवस्था छ । यस्तै सदनमा सभामुखविरुद्ध पेस भएका औपचारिक प्रस्तावबाहेकमा सभामुखबारे टिप्पणी गर्न नपाइने लेखिएको छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ २५, २०७८ १९:१०