शिक्षणसँगै आलु खेती, वर्षमा ६ लाख अतिरिक्त आम्दानी

A+ A A-

डडेल्धुराका एक शिक्षकले आलु खेतीबाट मनग्य आम्दानी गर्दै आएका छन् । अमरगढी नगरपालिका–१ तडिपाटाका शिक्षक प्रकाशबहादुर ऐरले आलु खेतीबाट वार्षिक ६ लाख रुपैयाँ आम्दानी गर्छन् ।

ऐर घरनजिकै रहेको असिग्राम माध्यमिक विद्यालयमा गणित र विज्ञान विषय पढाउँछन् । उनले सदरमुकामबाट करिब ५ किलोमिटरको दूरीमा ओली खेती गरेका छन् । उनले शिक्षण कृषि गरी दुवै काम सहज रूपमा गर्दै आएका छन् ।

उनी बिहान ६ बजेदेखि ९ बजेसम्म र साँझ ५ बजेदेखि करिब ८ सम्म कृषि कर्ममा रमाउँछन् । बिदाका दिन पनि उनी कृषिमै व्यस्त हुन्छन् । वर्षको तीन महिना आलु खेती गर्छन्, तीन महिना काउली खेती । बाँकी समय पशुपालनमा बिताउँछन् । उनले गाईंभैसीसँगै माछापालन पनि गरेका छन् ।

२० वर्षदेखि आलु खेती

ऐरेले आलु खेती सुरु गरेको २० वर्ष भयो । १३ रोपनी जमिनमा उनले आलु खेती गरिरहेका छन् । ‘यहाँ सुरुसुरुमा मकै मात्रै लगाउँथ्यौं । हामी मकैमा मात्रै सीमित थियौं,’ उनले भने, ‘बिस्तारै बझ्दै जाँदा आलु खेतीबाट राम्रो आम्दानी हने थाहा पाएपछि अहिले यहाँका सबैले आलु खेती मात्रै गर्छन् ।’

ऐरले मोटर प्रयोग गरी खोलाबाट सिँचाइका लागि पानी तानेका छन् । सुरुमा आलु खेती गर्दा केही समस्या भोग्नुपरेको उनले सुनाए । ‘मैले १३ रोपनीमा आलु खेती गरेको छु । सुरुमा गाईवस्तु पाल्नुपर्ने थियो, जोत्न कठिनाइ पनि थियो, उनले भने, ‘अहिले यान्त्रिकीकरणको युग आइसकेपछि आलु सुपरजोनबाट ५० प्रतिशत अनुदानमा मेसिनहरु पनि उपलब्ध भएको छ । त्यसबाट खेत जोत्न सहज भएको छ ।’

ऐरकोे परिवारमा ६ जना छन् । परिवारले उनलाई आलु खेतीमासाथ दिएका छन् उनलाई । ‘३ घण्टा बिहान र ३ घण्टा साँझ गरेर हामी बारिमा काम गछौं।’ उनले भने, ‘आलु खेती गर्दा मलाई यो परिवारले पनि सघाउँछन्, मिलेर काम गर्छौं।’

‘बिहान बेलुका ‘फिजिकल’ पनि हुन्छ। काम पनि हुन्छ। मलाई एकदमै आरामदायी लागेको छ,’ उनले थपे।

एक सिजनमा ६ लाख बढी कमाइ

उनी अहिले एक सिजनमा सदर १२ देखि १५ टन उत्पादन आलु उत्पालन गर्छन्। आलु राम्रो उत्पादन भएको समयमा एक सिर्जनमा ६ लाख र कम उत्पादन भएको वर्षमा ३ लाख आम्दानी गर्छन् उनी।

बिक्री वितरणमा पनि केही समस्या नभएको उनको भनाइ छ। बीउ आलु उत्पादन गरेको वर्षनजिकैको उग्रतारा शीत भण्डारमा राख्छन् उनी। कैलाली, कञ्चनपुर, बैतडी, दार्चुला, बझाङ, डोटीका विभिन्न स्थानीय तहले सजिलै घरैबाट खरिद गरेर लैजान्छ।

उनको यो कार्यमा थप बल तथा प्रात्सान स्वरुप प्रधानमन्त्री आधुनिकीकरण प्रयोजना, प्रयोजना कार्यान्वय एकाइ आलु सुपर जोन डडेल्धुराले अनुदान र बेला बेलामा प्राविधिक सहयोग गदै आएको छ। सहयोग भएपछि आलु खेतीको दायरा फराकिलो भएको उनले बताए।

अहिले खायन आलु (खानका लागि लगाएको आलु) मात्र हाेइन। आलुको बीउ पनि उत्पादन गर्न थालेका छन्। खायन आलुको मूल्य करिब २५ देखि ३० छ भने बीउ आलुको मूल्य ७० देखि ८० छ । ‘आलु मेरो जीवन नै हो व्यावसायिक आलु खेतीमा मुनाफा त छँदै छ, आन्द पनि मलाई यही छ। घरपरिवारका सदस्यले सघाउँछन्। सकिनँ भने केही समयका लागि ज्यालामा श्रमिक पनि राख्छु,’ उनले भने ।

आलु खेतीबाटै छोराछोरी अध्ययनदेखि घर निर्माणसम्म

व्यावसायिक खेतीबाट उनले २० वर्षमा १४ राेपनी जमिन खरिद गरेका छन्। साथै उनले करिब १ करोडको लगानीमा पक्की घरसमेत बनाएका छन् ।

‘एक छोरालाई काठमाडौंमा ‘बायोलोजी’ पढाउँदै छु। एक छोरीलाई अनमी बढाएँ,’ उनले भने, ‘एक छोरीले कृषि प्राविधिक पास गरेकी छन् भने एक छोरीको बिहे गरिदिइसकेकाे छु।’

युवालाई सुझाव

युवाहरुले खाडी मुलुक तथा भारतीय सहर जानुभन्दा आफ्नै देशमा पसिना बगाउन सकेमा धेरै आम्दानी गर्न सकिने उनको ठम्याइ छ। देशमै आधुनिक तरिकाले कृषि व्यवसाय गरेमा युवा विदेश पलायन हुनु नपर्ने उनको भनाइ छ।

बिदेसिने युवालाई उनले आफ्नै देशमा काम गर्न सुझाव दिए। ‘युवाहरुले आफ्नै देशमा केही न केही व्यापार व्यवसाय गर्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘यही नेपालकै भूमिमा पसिना बगाऔं, विदेश जानुहुँदैन। यहीँ लाखौं कमाउन सकिन्छ ।’

विदेशी भूमिमा घण्टौं पसिना बगाएर छोराछोरीको पालनपोषण गर्नुभन्दा नेपाली भूमिमै पसिना बगाएर आम्दानी गर्न सकिने उनले बताए। विदेशमा पसिना बगाउनुभन्दा आफ्नै देशमा कृषि वा अन्य व्यवसाय गरेर मनग्य आम्दानी हुने भएकाले स्वदेशमै केही गर्न युवालाई उनले सुझाए।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ २३, २०७६ २२:४०