उपत्यकाका ४५ अपार्टमेन्ट अलपत्र, बनिसकेका पनि धमाधम होटलमा परिणत

A+ A A-

२०७२ सालको भूकम्पपछि नेपालमा आवासीय अपार्टमेन्टहरूको निर्माणमा 'ब्रेक' लाग्याे । उपभोक्ताहरू हाउजिङतर्फ मोडिएपछि पछिल्लो समय आवासीय प्रयोजनका लागि बनेका अपार्टमेन्टहरू धमाधम होटलमा परिणत हुन थालेका छन् ।

शहरी विकास तथा भवन निर्माण विभागका अनुसार, उपत्यकामा मात्रै आवासीय प्रयोजनका लागि बनेका ३५ प्रतिशतभन्दा बढी अपार्टमेन्टहरू सञ्चालनमा नआउँदै होटलमा परिणत भएका छन् । विभागले हालसम्म उपत्यकामा ८३ वटा अपार्टमेन्ट सञ्चालनका लागि अनुमति दिएकोमा ३९ वटा सञ्चालनमा छन् । २९ वटा अपार्टमेन्टकाे अनुमति लिएर निर्माण सुरु गरे पनि सम्पन्न हुन सकेका छैनन् ।

निर्माण सम्पन्न गरेपछि पनि समस्याग्रस्त भएका दुई र रद्दको प्रक्रियामा रहेका चारसहित ४५ अपार्टमेन्ट सञ्चालनमा आएका छैनन् ।

२०७२ मा गएको भूकम्पपछि अपार्टमेन्ट व्यवसाय प्रभावित बन्यो । अधिकांश अपार्टमेन्ट खाली हुन पुगे । समयको अन्तरालसँगै केही अपार्टमेन्ट भरिए । ग्राहकहरूको आकर्षण घटेपछि व्यवसायीले अपार्टमेन्टलाई होटल बनाउने उपाय निकालेका छन् । यसैका उदाहरण हुन्– झम्सिखेलस्थित भिबोर अपार्टमेन्ट, धुम्बाराहीमा रहेको हेभन्स भिलेज अपार्टमेन्ट, ग्वार्कोको गुण अपार्टमेन्ट । यी अपार्टमेन्टहरू होटलमा परिणत भइसकेका छन् भने अरू थुप्रै अपार्टमेन्टहरू पनि त्यो क्रममा छन् ।

शहरी विकास तथा भवन निर्माण विभागका सूचना अधिकारी गणेश कर्माचार्य भूकम्पपश्चात् कतिपय अपार्टमेन्टमा क्षति पुगेको र उपभोक्ताहरू अग्ला भवनमा बस्न डराउँदा अपार्टमेन्टहरू खाली हुने गरेको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘अहिले हाउजिङतर्फ व्यापारी र उपभोक्ता दुवैको ध्यान केन्द्रित छ । त्यसैले सञ्चालनमा आएका आवासीय अपार्टमेन्ट पनि होटलमा परिणत भइरहेका छन् । कतिपय भने अलपत्र अवस्थामा नै छन् ।’

कर्माचार्य मापदण्ड पूरा नगरेका तथा भूकम्पले पुनःनिर्माण गर्नुपर्ने कतिपय अपार्टमेन्टका सञ्चालकलाई सञ्चालन र पुन: निर्माणका लागि अनुमति दिए पनि सम्पर्कमा नआएको बताउँछन् । यसको उदाहरण हाे, भक्तपुरको राधेराधेमा रहेको न्यौपाने टावर्स र धापासीमा रहेको पार्क होराइजन अपार्टमेन्ट ।

पार्क होराइजन अपार्टमेन्ट भूकम्पअगाडि नै सञ्चालनको तयारीमा थियो । भूकम्पले सञ्चालनको तयारीमा रहेको अपार्टमेन्टमा क्षति पुर्‍यायो । क्षति रेट्रिफिटिङमार्फत पूर्ति गरेर पुन: सञ्चालनमा ल्याउन विभागले अनुमति दिए पनि सञ्चालक तातिएनन् । बरु पाँच वर्ष खाली रह्यो ।

विभागका सूचना अधिकारी कर्माचार्यका अनुसार १ महिनाअगाडिबाट भने पार्क होराइजन अपार्टमेन्टका सञ्चालक सम्पर्कमा आएका छन् । ‘सम्पर्कमा आएर अब पुन: निर्माणको काम सुरु गर्ने भन्ने कुरा छ । यसअघि पटकपटक सम्पर्क गर्दा पनि उहाँहरू सम्पर्कमा आउनुभएको थिएन,’ कर्माचार्यले भने ।

भक्तपुरको राधेराधेमा रहेको १७ तले न्यौपाने टावर पनि अहिले त्यस्तै हालतमा छ । सौरभ समूहको भगिनी कम्पनी शुभश्री जगदम्बा डेभलपरले निर्माण गरेको उक्त टावरमा कम्प्लेक्स र आवासीय अपार्टमेन्ट बनाउने योजना थियो । ६ वर्षअगाडि नै १७ तलाको भवन बने पनि काम सम्पन्न हुन सकेको छैन । सरकारी मापदण्ड नपुगेको भन्दै भक्तपुर नगरपालिकाले भवन निर्माण रोकेपछि छ वर्षदेखि यो अपार्टमेन्टकाे काम राेकिएकाे छ ।

बन्दै गरेका कतिपय अपार्टमेन्टहरूले निर्माण सम्पन्न गर्न नसक्दा अलपत्र छन् । आवासीय क्षेत्रमा बनेका अपार्टमेन्टले असुरक्षित महसुस गराएको स्थानीय बताउँछन् । धापासीको होराइजन अपार्टमेन्टनजिकका बासिन्दा चर्किएर अलपत्र परेको भवन दिनरात हेर्नुपरेकाे बताउँछन् । भवन ढल्ने त्रास बढेको भन्दै महानगरपालिकादेखि विभागसम्म पुन:निर्माण वा भत्काउन उनीहरूले पटक-पटक आग्रह गर्दै आएका छन् ।

राधेराधेमा रहेको न्यौपाने टावरनजिकका स्थानीयले पनि बीचैमा निर्माण छोडिँदा असुरक्षा बढेको गुनासो गर्दै आएका छन् । विभागका सूचना अधिकारी कर्मचार्य गुनासो आएपछि सञ्चालकलाई सम्पर्क गरे पनि सम्पर्कमा नआउँदा थप समस्या भएको बताउँछन् ।

विभागको सम्पर्कमा नआएका अपार्टमेन्टको संख्या ४५ छ । त्यसमध्ये सम्पन्नका लागि नआउने ३९ र रद्द गर्नुपर्ने चार वटा छन् । विभागका अनुसार ३९ वटा अपार्टमेन्ट निर्माण भइसके पनि सम्पन्नको प्रमाणपत्र लिन नआउँदा अलपत्र छ भने चार वटा अपार्टमेन्ट मापदण्ड नपुगेकोलगायत समस्याका कारण रद्द गर्ने अवस्थामा पुगेका छन् ।

यीबाहेक सञ्चालनमा आएका १२ वटा अपार्टमेन्ट भने आवासीयबाट होटलमा परिणत भइसकेका छन् ।

यी अपार्टमेन्ट भए होटलमा परिणत

भिबोर अपार्टमेन्ट

झम्सिखेलमा रहेको भिभान्ता होटल सुरुमा आवासीय प्रयोजनका लागि निर्माण भएको थियो । अपार्टमेन्टको रूपमा सञ्चालन गर्ने उद्देश्यले भिबोर अपार्टमेन्ट नाम दिएर निर्माण गरिए पनि चौधरी ग्रुपले सो अपार्टमेन्ट आवासका लागि प्रयोग गरेन । अपार्टमेन्टलाई होटलमा परिणत गर्दै भिभान्ता होटल सुरु गरेकाे छ ।

एल्लो हाउस होटल

नेपालमा रेस्टुरेन्टको जग बसाल्ने व्यवसायी स्वर्गीय श्याम सुन्दरलाल कक्षपतिले निर्माण गरेको सानेपाको एल्लो हाउस नामक होटल पनि अपार्टमेन्टका लागि बनाइएको थियो । आवासीय प्रयोजनका लागि यो अपार्टमेन्ट बने पनि होटलमा परिणत भयो । अहिले सो अपार्टमेन्ट एल्लो हाउस होटलको नाममा छ ।

हेभन्स भिलेज अपार्टमेन्ट

धुम्बाराहीमा रहेको होटल अकामा पनि सुरुमा अपार्टमेन्टका लागि निर्माण गरिएको थियो । व्यवसायी हरि श्रेष्ठले हेभन्स भिलेज नामक अपार्टमेन्ट सञ्चालन गर्ने गरी अपार्टमेन्ट निर्माण गरेका थिए । अहिले सो अपार्टमेन्टमा होटल अकामा सञ्चालनमा छ ।

सिल्भर सिटी अपार्टमेन्ट

व्यवसायी दीपक मल्होत्राले कालिकास्थानमा सर्भिस अपार्टमेन्टका रूपमा निर्माण भएको सिल्भर सिटीलाई पनि होटल बनाएका छन् । निर्माण भएको सम्पूर्ण क्षेत्र आवासका लागि मात्र प्रयोग गर्ने भनिए पनि अहिले आएर अपार्टमेन्टकै हिस्सा रहेको सिल्भर सिटी टावरमा प्रिमियम रेस्टुरेन्ट एण्ड लाउञ्ज बार सञ्चालनमा छ ।

गोल्यान समूह

सोल्टीमोडमा रहेको प्रिमियम अपार्टमेन्ट पनि आवासीय प्रयोजनका लागि बनाइएको थियो । यसलाई पनि होटलको रूपमा परिणत गरिँदै छ । व्यावसायिक घराना गोल्यान समूहले बनाइरहेको उक्त अपार्टमेन्टलाई परिवर्तन गर्दै होटल बनाउन लागेको यसअघि नै जानकारी दिइसकेको छ । सुरुमा दुई वटा भवनमा अपार्टमेन्ट सञ्चालन गर्ने लक्ष्य रहे पनि अहिले एउटा भवनमा होटल हायात प्यालेस सञ्चालन गरिँदै छ ।

सिभिल होम्स अपार्टमेन्ट

सुन्धारामा निर्माण भएको सिभिल होम्स अपार्टमेन्ट पनि अहिले होटलमा परिणत हुँदै छ । घरजग्गा व्यवसायी इच्छाराज तामाङले सुरुमा आवासीय प्रयोजनका लागि सिभिल होम्स अपार्टमेन्ट निर्माण गरे पनि उनले अजयराज सुमार्गीलाई बिक्री गरे । अहिले उक्त अपार्टमेन्टमा होटल सञ्चालन गर्ने तयारी भइरहेको छ ।

अर्किड टावर

अकिर्ड टावर पनि होटलमा परिणत हुने अपार्टमेन्ट हो । यो अपार्टमेन्ट भने निर्माण सम्पन्न नहुँदै होटलमा परिणत हुन पुगेको हो । काठमाडौंको रविभवनमा व्यवसायी सुधीरमान मास्केले आवासीय अपार्टमेन्ट बनाउन सुरु गरे पनि २०७२ सालको भूकम्पपछि भने उनले होटलमा परिणत गरे । उनले २०७३ मा शहरी विकास तथा भवन निर्माण विभागबाट होटलका लागि स्वीकृति लिएको विभागको भनाइ छ । उनले चार तारे होटल बनाउने भन्दै डिजाइन परिवर्तन गरेका हुन् ।

गुण अपार्टमेन्ट

ग्वार्कोमा रहेको गुण अपार्टमेन्ट गुण समूहले निर्माण सुरु गरेर काम नसकी अलपत्र अवस्थामा छाड्यो । मापदण्ड तथा विविध समस्या देखाउँदै निर्माण चरणमै अलपत्र बनेको सो अपार्टमेन्टलाई होटलमा परिवर्तन गर्न सञ्चालक लागिपरिरहेका छन् । विभागले होटलमा परिवर्तन गर्न माग गरेको बताएको छ ।

योसँगै उपत्यकाका अन्य ४ अपार्टमेन्टको अवस्था पनि उस्तै छ । पछिल्लो पाँच वर्षमा अपार्टमेन्टको क्रेज घट्दा व्यवसायीहरू आवासीय प्रयोजनका लागि बनाइएका भवन धमाधम होटल तथा बिजनेस टावर बनाउन लागीपरेका छन् ।

त्यसो त, वार्षिक कारोबारले पनि पछिल्ला वर्षहरूमा अपार्टमेन्ट व्यवसाय घट्दै गएको पनि देखाउँछ । भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागका अनुसार, आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा ७ खर्ब ५ अर्ब ९९ करोड ४२ लाख ४ हजार मूल्यबराबरको कारोबार भएको छ भने आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा यस्तो कारोबार घटेर ४ अर्ब ९२ करोड ५० हजार रुपैयाँमा झरेको छ ।

यस्तै, आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा पनि पुन: घटेर वार्षिक कारोबार ४ अर्ब १७ करोड ५७ लाख ९५ हजार रुपैयाँमा आइपुगेको छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ १८, २०७८ ०६:४३