'द काइट रनर' लेखक खालिद हुसेनी: २० वर्षसम्म अफगानीलाई आफ्नो मित्र भन्ने अमेरिका, मित्रता निभाऊ

'द काइट रनर' लेखक खालिद हुसेनी: २० वर्षसम्म अफगानीलाई आफ्नो मित्र भन्ने अमेरिका, मित्रता निभाऊ

A+ A A-

संसार अफगानिस्तानलाई अमेरिकी आँखाबाट हेर्छ । त्यसैले विद्रोह, विध्वंस र हत्या मात्रै यो देशको परिचय बनेको छ । अफगानिस्तानको असली पहिचान विश्वले जान्नै बाँकी छ । यो भूगोल तालिवानको विद्रोह, त्यसबाट विस्थापित मानिस र लागु पदार्थको व्यापारबारे जति अफवाह र सत्यताहरू छन् त्योभन्दा पनि बहुमूल्य विषयहरू संसारले चिन्नै बाँकी छ ।

मेरा पनि आफ्ना दृष्टिकोण छन्, मैले औँल्याएका कुरालाई मेरा पुस्तकबाट कति चिनाउन सकेँ सकिनँ यकिन गर्न सक्दिनँ । म के भन्छु भने अफगानिस्तानको बहुमूल्य इतिहास र संस्कृतिबारे विश्व जानकार हुनैपर्छ । सन् २००३ अघि म अफगानिस्तानमै थिएँ । त्यसबेलासम्म त्यहाँ विद्रोहको अवस्था थिएन । मानिसहरू प्राजतान्त्रिक शासनबारे आशावादी थिए । उनीहरूको अपेक्षा थियो मुलुकमा लैङ्गिक समानताको अवस्था हुनेछ ।

महिलाहरूको अधिकार सुनिश्चित हुनेछ, आवधिक निर्वाचनमा सहभागिता जनाउन पाइनेछ । जनताले सामान्य आकांक्षा राखेका थिए । हाम्रो आकांक्षा सपनाझैँ हुन थाले । मुलुकमा भ्रष्टाचार बढ्दै गयो । मानिसहरू स्थिर लोकतन्त्र चाहन्थे । तर भ्रष्टाचार, कुशासनसँग सम्झौता चाहिँ लोकतन्त्र हो झैँ भयो । खैर स्थिति जस्तोसुकै भए पनि कम्‍तीमा जनताले आफूलाई सुरक्षित महसुस गर्थे ।

२० वर्षअघि अफगानिस्तानको अवस्था कम्तीमा अस्तव्यस्त थिएन । केही विकृति भए पनि सुधार हुनसक्नेमा मानिसहरू आशावादी थिए । केही वर्षयता मानिसहरूमा निराशाको ग्राफ उकालो लाग्दै गयो । केही दिन यताका घटनाक्रमले अफगानिस्तानका जनतामा अत्यास मात्रै देखिन्छ ।

मेरा पुस्तकमा अफगानिस्तानको वर्तमान बिम्बभन्दा पृथक कुरा पनि समेटिएका छन् । यो देश निकै सुन्दर छ । मानिसहरू असल छन्, उनीहरूको आतिथ्यता लोभलाग्दो छ । त्यहाँका मानिस, संस्कृति र सम्पदाप्रति मेरो अगाध स्नेह र प्रेम छ । त्यहाँ भइरहेका घटनाहरूले मलाई गहिरो किसिमले छुन्छ । म जन्मिएको देशको अवस्थाले गहिरो गरी छुनु स्वभाविक हो । अफगानीको आतिथ्य पाएको हर मान्छे त्यहाँको आततायी दृश्य टेलिभिजनमा हेर्दा पनि भावुक हुन्छ ।

व्यक्तिगत रूपमा मेरा लागि विध्वंस र हत्याका दृश्य निकै पीडादायी छन् । तर, अफगानिस्तान अत्यास मात्रै होइन एक आशा पनि हो । त्यसका निम्ति मानिसहरूले इतिहास पढ्नुपर्छ । मेरो देशबारे जान्न मानिसहरूले मेरो पुस्तक पढिरहेका छन् । उनीहरूले सतही जानकारी पाउलान् तर मेरो पुस्तकले अफगानी जीवनको परिपक्व चित्रण गर्दैन । त्यसैले म चाहन्छु मानिसहरू इतिहास पढुन् र अफगानिस्तानलाई अत्यासका रूपमा मात्रै नबुझुन् । त्यहाँको कथा सन् १९८० देखि निर्वासनमा परेका नागरिकबाट पूर्णरूपमा आउँदैन ।

सलमान रुसदीले भनेका छन्, 'मातृभूमिबारे निर्वासनमा परेका नागरिकहरूको दृष्टिकोण फुटेको ऐनाको आकृतिझैँ हुन्छ।' यो कुरा मलाई सत्य लाग्छ । म धेरै समयसम्म अफगानिस्तानमा बसेको छैन । त्यसैले मेरा पुस्तक पढेर मानिसहरूले अफगानी जीवन र अफगानिस्तानको पूर्ण प्रतिनिधित्व खोज्ने गल्ती नगरून् ।

संसारले मात्रै होइन, बहुसंख्यक अफगानीले पनि अमेरिकाले जे पहिचान बेच्यो, त्यसैलाई स्वीकार गरेको अवस्था छ । अमेरिकी मतलाई उनीहरूले अंगीकार गर्दा तालिबानको तारो पनि बनिरहेका छन् । अमेरिकी दृष्टिकोण अनुसार, चल्नेहरूलाई लाग्यो उनीहरूले जे गरे त्यसमा अफगानिस्तानको भलाइ थियो । उनीहरूको स्थिर भविष्य त्यसमै सुनिश्चित थियो । शान्ति त्यहीँ मार्गबाट सम्भव थियो र अफगानी समुदायको हित त्यसमै थियो । म के विश्वास गर्छु भने तिनीहरूले अविश्वासिलो साहस देखाए ।

त्यसैले अमेरिकीहरूले त्यहाँका जनप्रतिनिधि र नेताहरूलाई भेट गरेर जोखिममा रहेका जनताको जीवन रक्षामा केन्द्रित हुनैपर्छ । अमेरिकाले २० वर्षसम्म अफगानीलाई आफ्नो मित्र भनिरह्यो । अमेरिकाले अब मित्रता निभाउन पनि जानोस् । मित्रलाई जेल हालेको, कुटेको, यातना दिएको र मारेको कसरी हेर्न सक्छ । त्यसैले अमेरिकासामु अब उसलाई साथ दिएका अफगानी जनताको जीवन रक्षा गर्ने नैतिक बाध्यता आइपरेको छ ।

न्युयोर्क टाइम्समा प्रकाशित सामग्रीको भावानुवाद ।

खालिद हुसेन चर्चित पुस्तक द काइट रनर, अ थाउजेन्ट स्प्लेन्डिड सन, एण्ड द माउन्टेन्स इकोड, सी प्रेयरका लेखक हुन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, भदौ ६, २०७८ १९:०९