काेभिड कहर : अध्ययन भन्छ, 'भारतमा अतिरिक्त मृत्यु ४० लाख नाघ्याे'

तस्वीरः राेयटर्स ।

A+ A A-

दक्षिणी छिमेकी भारत कोरोना महामारीबाट गम्भीररूपले प्रभावित छ । संसारमा सबैभन्दा बढी संक्रमितहरू रहेको मुलुकमध्ये भारत दोस्रो तथा कोरोनाबाट धेरै मृत्यु भएकाको सूचीमा तेस्रो स्थानमा छ । संक्रमित र मृतकको संख्यामा अमेरिका विश्वमै सबैभन्दा अगाडि छ ।

वर्ल्डमिटरका अनुसार, भारतमा कोरोना संक्रमितको कुल संख्या तीन करोड १२ लाखभन्दा बढी छ । कोरोनाले अहिलेसम्म चार लाख १८ हजारभन्दा बढी मानिसको ज्यान लिइसकेको छ ।

यहीबीच अमेरिकी अध्ययनले सबैलाई छक्क पार्नेखाले तथ्य सार्वजनिक गरेको छ । एक नयाँ अध्ययनमा गरिएको दाबीअनुसार भारतमा कोरोनाबाट ३४ देखि ४९ लाख मानिसको मृत्यु भएको छ । यो संख्या भारत सरकारको आँकडाभन्दा १० गुणा बढी हो । यो रिपोर्ट तयार गर्नमा चार वर्ष प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको मुख्य सल्लाहकार भएर काम गरिसकेका अरविन्द सुब्रमण्यनसमेत संलग्न छन् ।

बीबीसीका अनुसार वाशिङ्टनको अध्ययन संस्थान सेन्टर फर ग्लोबल डेभलपमेन्टका तर्फबाट मंगलबार जारी रिपोर्टमा सरकारी आँकडा, अन्तर्राष्ट्रिय अनुमानहरू, सेरोलोजिकल रिपोर्ट र घरहरूमा भएको सर्भेलाई आधार मानिएको छ ।

अरविन्द सुब्रमण्यन, अभिषेक आनन्द र जस्टिन सेन्डफरको दाबीअनुसार मृतकको वास्तविक संख्या केही हजार वा लाख होइन, दसौं लाख हो । स्मरणीय के छ भने, भारत सरकारले जारी गरेको कोरोनासम्बन्धी आँकडामाथि बारम्बार प्रश्न उठ्दै आएको थियो ।

अमेरिकी अध्ययनका अनुसार भारतमा जनवरी २०२० देखि जुन २०२१ का बीच कोभिड-१९ बाट करिब ५० लाख (४.९ मिलियन) मानिसको मृत्यु भएको छ । यसबाट विभाजन र स्वतन्त्रतापछि देशको सबैभन्दा ठूलो मानव त्रासदीको स्थिति बनेको छ । यता, कोरोना भाइरसको डेल्टा भेरियन्टले संसारभर चिन्ताको अर्को नयाँ लहर पैदा गरिरहेको छ ।

सेन्टर फर ग्लोबल डेभलपमेन्टले भारतमा मृत्युको अनुमानहरूको तीन रुपरेखा तयार गरेको छ, जसले भारतमा मृत्यको आधिकारिक आँकडा चार लाखभन्दा १० गुणा बढी देखाउँछ । यहाँसम्म कि, अध्ययनमा उल्लेखित एक मध्यम अनुमानले सात राज्यहरूबाट राज्य-स्तरीय नागरिक पञ्जीकरणको आधारमा, ३४ लाख (३.४ मिलियन) अतिरिक्त मृत्युलाई सूचित गर्छ । अर्को गणनामा, भारतीय सीरो सर्भेको आँकाडालाई आधारमा आयु-विशिष्ट संक्रमण मृत्य दर (आईएफआर)को अन्तर्राष्ट्रिय अनुमानहरूलाई लागू गर्दा लगभग ४० लाख (४ मिलियन) मृत्युको आँकडा निस्कन्छ । रिपोर्टमा तेस्रो गणना, उपभोक्ता पिरामिड घरेलू सर्वेक्षणको विश्लेषणको आधारमा छ । यसमा एक देशान्तरीय प्यानलले सबै राज्यमा ८ लाखभन्दा धेरै व्यक्तिको मृत्यु भएको अनुमान लगाइएको छ, जसमा यो अनुमान ४९ लाख भन्दा ज्यादा हुन्छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, साउन ६, २०७८ ११:१०