कोइराला परिवारको गृहजिल्लामा सभापतिको दौडमा पाँच नेता, कसले मार्ला बाजी ?

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसको आधार क्षेत्र मानिएको मोरङमा यतिबेला महाधिवेशनको सरगर्मी बढेको छ । कांग्रेसको आसन्न १७ भदौदेखि हुने १४ औँ महाधिवेशनको चहलपहल गाउँगाउँसम्म पुगेको छ । नेपालको सबैभन्दा पुरानो र स्थापित लोकतान्त्रिक पार्टीको रूपमा रहेको कांग्रेस महाधिवेशनको चर्चा भइरहँदा जिल्ला तथा पालिका तथा वडाको नेतृत्वका लागि नेताहरूले दौडधुप तीव्र पारेका छन् ।

अधिवेशनको कार्यतालिका अनुसार १२ साउनमा वडा, १६ साउनमा नगरपालिका र गाउँपालिका, २० साउनमा संसदीय निर्वाचन क्षेत्र र २३ साउनमा संघीय निर्वाचन क्षेत्रमा निर्वाचन हुनेछ । त्यसैगरी, जिल्लाको निर्वाचन २६ साउनका लागि तय गरिएको नेपाली कांग्रेस मोरङले जनाएको छ । आफ्नो वर्चस्व कायम राख्न पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा र देउवाइतर समूहबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ । प्रतिनिधिहरूले नेतृत्व चयन गर्ने भएकाले आफ्नो समूहका बढीभन्दा बढी प्रतिनिधि जिताउने र आफ्नो पक्षलाई नेतृत्वमा पुर्‍याउने दुवै समूहको रणनीतिका कारण कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ ।

मोरङमा नेपाली कांग्रेसका ३० हजार बढी क्रियाशील पार्टी सदस्य छन् । पुराना १६ हजार २ सय ५५ र १४ हजारभन्दा बढी नयाँ क्रियाशील सदस्य थपिएका छन् । पुराना क्रियाशील सदस्यको संख्या १६ हजार २५५ रहेको नेपाली कांग्रेस मोरङका सचिव नागेश कोइरालाले जानकारी दिए । ती सदस्यहरूबाट निर्वाचित जिल्लाका झण्डै ३ हजार क्षेत्रीय प्रतिनिधिहरूको मतदान प्रक्रियाबाट सभापतिसहित जिल्ला समितिको चयन हुनेछ ।

जिल्ला नेतृत्वमा कसले मार्ला बाजी ?

कांग्रेसको १३औं अधिवेशनबाट मोरङको सभापतिमा डिकबहादुर लिम्बू निर्वाचित भएका थिए । उनले कांग्रेसका पुराना नेता गोपालराज भण्डारी र युवानेता केदार कार्कीलाई पराजित गरेर सभापति बनेका थिए । यस पटकको अधिवेशनमा लिम्बूले आफूलाई सभापतिको रूपमा दाबी गरेका छन् ।

यसअघि पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा समूहमा रहेका लिम्बू यस पटक भने देउवाइतर पक्षमा लागेका छन् । बौद्धिक, शालीन र मिलनसार नेताको रूपमा परिचित लिम्बू २०७० दोस्रो संविधानसभामा मोरङ क्षेत्र नम्बर ९ बाट निर्वाचित सदस्य हुन् । २०७४ सालको प्रतिनिधिसभा सदस्यको निर्वाचनमा भने पराजित भएका थिए ।

सभापतिकै दौडमा अर्का पुराना, इमानदार र निष्ठावान् नेताको छवि बनाएका गोपालराज भण्डारीको पनि चर्चा छ । यस्तै, विद्यार्थी नेताबाट उदाएका १ नम्बर प्रदेशसभामा नेपाली कांग्रेसका प्रमुख सचेतक रहेका केदार कार्की पनि जिल्ला सभापतिको दौडमा छन् ।

त्यस्तै, वर्तमान कांग्रेस मोरङका सचिव नागेश कोइराला पनि सभापतिका आकांक्षी हुन् । यस्तै, राणाशासनविरोधी आन्दोलनमा समेत सहभागी भएका शम्भुप्रसाद रिजालका छोरा निरञ्जनप्रसाद रिजाल पनि सभापतिको आकांक्षीका रूपमा चर्चामा छन् । उनी नेपाली कांग्रेसको संघर्षशील क्षणमा सधैँ सहभागी भएका पुराना नेता पनि हुन् ।

उल्लेखित लिम्बू, भण्डारी, कार्की, कोइराला र रिजाल सबै देउवाइतर प्यानलका नेताहरू हुन् । अन्तिम समयमा आफ्नो समूहबाट एकै जना उम्मेदवार बन्ने सो समूहका नेता नागेश कोइराला बताउँछन् । ‘क्रियाशील सदस्यताको टुंगो लागिसकेपछि आफ्नो समूहमा छलफल गरेर एउटै उम्मेदवारको टुंगो लगाउँछौँ,’ उनले भने, ‘म पनि सभापतिको लाइनमा छु ।’

वर्तमान सभापति लिम्बूले सबैको सहमतिमा नेतृत्व चयनको प्रयास गरिने र छलफलबाटै उम्मेदवारको टुंगो लाग्ने बताए । ‘क्रियाशील सदस्यताको टुंगो लागोस्, अनि हामी बसेर सबै विषयको टुंगो लगाउँछौँ,’ उनले भने, ‘कसो गर्दा राम्रो हुन्छ, त्यही ढंगले म अगाडि बढ्ने सोचमा छु ।’

पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा समूहबाट दिलीप गच्छदार र रमेशजंग रायमाझी मोरङ सभापति बन्ने दाउमा छन् । गच्छदारलाई पार्टी सभापति देउवाको मात्रै नभएर यसअघि राप्रपाबाट कांग्रेस प्रवेश गरेका सुनील थापा र फोरम लोकतान्त्रिकबाट कांग्रेसमा मिसिएका विजयकुमार गच्छदारको पनि समर्थन छ ।

थारु तथा मधेसीको बाहुल्य रहेको मोरङमा गच्छदारलाई अगाडि सारिए कोइराला प्यानललाई भारी पर्न सक्ने विश्लेषण गरिएको छ । ‘गच्छदारलाई पार्टी सभापतिको समर्थन छ,’ कांग्रेसका एक नेताले भने, ‘जिल्लामा अमृत अर्याल, विजयकुमार गच्छदार तथा सुनील थापाहरूले समर्थन गर्दा सशक्त ढंगले अगाडि आउन सक्ने देखिन्छ ।’ गच्छदार पनि २०७० सालको संविधानसभा निर्वाचनमा मोरङ क्षेत्र नम्बर ३ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित भएका थिए ।

त्यस्तै, हाल राष्ट्रियसभा सदस्य रहेका रमेशजंग रायमाझी पनि देउवा पक्षबाट जिल्ला सभापतिको दौडमा छन् । जिल्लामा देउवाको पक्षमा खरो उत्रने रायमाझी ०३६ सालदेखि कांग्रेसमा लागेका नेता हुन् । मोरङ कांग्रेसको राजनीतिमा कोइराला खेमाको वर्चस्व रहेको चर्चा हुने गरेको छ । तर, सोही खेमामा भएको गुटउपगुटले सो समूहलाई यसअघि कमजोर बनायो । हाल केन्द्रमा शेखर कोइराला, शशांक कोइराला, मीनेन्द्र रिजाल, महेश आचार्य, गुरु घिमिरेलगायतका नेताहरू एकीकृत ढंगले जाने परिस्थिति बनेको खण्डमा मात्रै जिल्लामा पनि जित्न सकिने सो समूहको विश्लेषण छ ।

सोहीअनुसार एकतावद्ध बनाउने तयारीमा नेताहरू दौडधुप गरिरहेका छन् । स्रोतका अनुसार कोइराला पक्षबाट अन्तिममा डिकबहादुर लिम्बूलाई नै कांग्रेसको सभापतिमा एक्लो उम्मेदवार बनाउने सम्भावना बलियो छ । केन्द्रमा शेखर कोइराला सभापतिमा उठ्ने चर्चा चलिरहेका बेला उनैलाई सभापति बनाउनुपर्छ भन्ने कांग्रेसीहरू धेरै रहेका कारण मोरङमा कोइराला पक्षकै पल्ला भारी हुने कोइराला पक्षका एक नेताले बताए । महेश आचार्य, मीनेन्द्र रिजाल र शेखरबीच केन्द्रमा नै सहमति हुने सम्भावना भएका कारण र यसअघि देउवा प्यानलबाट सभापतिमा विजयी डिकबहादुर लिम्बू पनि कोइराला प्यानलमा आएका कारण जित सुनिश्चित रहेको उनले बताए ।

देउवा पक्षबाट भने गच्छदार नै उम्मेदवार हुने सो समूहका नेताहरूको दाबी छ । यीबाहेक मोरङ सभापतिको चर्चामा पूर्वसचिव मदन संग्रौला र यदु विष्ट पनि छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार २७, २०७८ १९:२०