होस गर्नुस्, खराब नियतका व्यक्तिहरू सामाजिक सञ्जालमा पर्खिरहेका हुन्छन्

A+ A A-

ढुङ्गेयुगदेखि सुरु भएको मानवको इतिहास अहिले औद्योगिक युग अर्थात् एक्काइसौँ शताब्दीसम्म आइपुगेको छ । समयसँगै नयाँनयाँ सोच, नयाँनयाँ विचार, नयाँनयाँ प्रविधिको विकास हुँदै गइरहेको छ । त्यही नयाँ सोच र विचारकै प्रतिफल वा आविष्कार हो इन्टरनेट ।

इन्टरनेटले आजको विश्वलाई नै जोडेर एउटा सानो घरपरिवारजस्तो बनाएको छ । इन्टरनेटको सहायताले विश्वका जुनसुकै कुनामा भएका आफन्तहरूसँग मज्जाले अनुहार हेरेर कुरा गर्न सकिने अवसर प्रदान गरेको छ । विद्यार्थीहरूले विभिन्न खोज तथा अनुसन्धान गर्न, पाठ्यपुस्तकको विषयवस्तु खोजी गर्न, विश्वभरिको हालखबर थाहा पाउन, सूचनाहरू आदानप्रदान गर्न, विभिन्न लेख रचनाहरूको अध्ययन गर्नलगायत थुप्रै विषयमा इन्टरनेटले महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको छ ।

इन्टरनेटको विकासक्रमसँगै विकृति पनि बढ्दै गएको छ । अहिलेको समयमा इन्टरनेटको सदुपयोगभन्दा पनि दुरुपयोग बढ्दो छ । वर्तमान समय बच्चादेखि वृद्धसम्म सम्पूर्ण व्यक्तिले इन्टरनेट प्रयोग गरिरहेको पाइन्छ । इन्टरनेट प्रयोगको उद्देश्य सबैको एउटै नहुन पनि सक्छ । किनभने समाजमा बसोबास गर्ने सबै असल मनसायका मानिस हुँदैनन् । कोही मानिसहरू खराब नियतका पनि हुन सक्छन् । यस्ता खराब नियत भएका व्यक्तिहरूसँग हामी जति सक्दो टाढा रहनुपर्छ ।

फेसबुक, टिकटक, इन्स्टाग्राम, इमोमा धेरै साथी बनाउन खोज्दा विभिन्न समस्याहरू आउन सक्छन् । सामाजिक सञ्जालमा नचिनेको मान्छेलाई साथी बनाउने, कुरा गर्ने, लाइक तथा कमेन्ट बढाउनका लागि धेरै साथी बनाउनेजस्ता क्रियाकलापले हामी ठूलो समस्यामा पर्न सक्छौँ ।

सावधानी अपनाउँदाअपनाउँदै पनि केही गरी यस्ता घटनाहरू भइहालेमा वा घटना हुन खोजेमा तुरुन्तै परिवारको विश्वासिलो व्यक्तिलाई भन्ने र प्रहरीको पैसा नलाग्ने फोन नं १०० जानकारी गराउने तथा साइबर क्राइम ब्युरोमा जानकारी गराउने ।

सञ्जालमार्फत हुने घटनाहरू दिन प्रतिदिन बढ्दो क्रममा छन् । सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोगले समाजमा विभिन्न विकृतिहरू भित्रिन थालेका छन् । जस्तै: आईडी ह्याक गर्ने र अरूको आईडीबाट विभिन्न आपराधिक क्रियाकलापहरू गर्ने, अश्लील फोटो आदानप्रदान गर्ने, इडिट गरेर नग्न तस्वीर तथा भिडियोहरू बनाउने र सम्बन्धित व्यक्तिलाई ब्ल्याकमेल गर्ने, आफ्ना गोप्य सूचनाहरू सामाजिक सञ्जालमा राख्दा खराब नियत भएका व्यक्तिहरूले त्यसको फाइदा उठाई विभिन्न आपराधिक कार्य गर्ने, चिट्ठा पर्‍यो भन्दै झुटो कल तथा म्यासेज गर्नेहरू मौका हेरेर पर्खिरहेका हुन्छन् । हाम्रो सानो गल्तीले गर्दा हाम्रो ज्यानसमेत जान सक्छ ।

यस्ता खराब मानसिकता भएका मानिसहरूले चिट्ठा पर्‍यो भनेर भ्रामक फोन तथा म्यासेज गर्ने, चिट्ठामा परेको रकम प्राप्त गर्नका लागि कर तिनुपर्ने भन्दै व्यक्तिबाट करबापतको रकम असुली गर्ने, रकम प्राप्त भइसकेपछि सम्पर्कमा नआउनेजस्ता घटनाहरू भइरहेका छन् । यति मात्र नभएर अहिलेको समयमा मानिसहरू एक-अर्काप्रतिको आकर्षणलाई मायाको रूप दिन्छन् र आफ्नो सम्पूर्ण गोप्य कुराहरू शेयर गर्छन् । पछि मनमुटाव भएपछि यही गोप्य कुराहरूबाट एकअर्कालाई ब्ल्याकमेल गर्ने घटनाहरू दिनप्रतिदिन बढ्दै छ । यस्ता घटनाहरूले गर्दा कतिपय मानिसहरूले ज्यानसमेत गुमाउनुपरेको छ ।

सामाजिक सञ्जालमार्फत हुने दुर्घटनाबाट बच्न नचिनेका व्यक्तिहरूलाई साथी नबनाउने, आफ्ना गोप्य सूचनाहरू आदानप्रदान नगर्ने, कसैलाई पनि आफ्नो भिडियो तथा फोटो शेयर नगर्ने, बलियो पासवर्डको प्रयोग गर्ने, पासवर्ड समयसमयमा फेरिरहने, स्टाटस लेख्दा ध्यान दिने जस्तै; आफू घरमा एक्लै भएको, बाहिर एक्लै जान लागेको, बाहिर एक्लै बस्न लागेकाे आदि कुरा स्टाटसमा खुलाउनु हुँदैन । आफ्नो बालबालिकाले इन्टरनेटको प्रयोग गर्छन् भने अभिभावकको निगरानीमा मात्र प्रयोग गर्न दिने, आफ्नो नजिकको मान्छेसँग पनि पासवर्ड तथा गोप्य सूचनाहरू आदानप्रदान नगर्ने, अनावश्यक लिङ्कहरू खोलेर नहेर्नेजस्ता सावधानी अपनाएमा हामी यस्तो दुर्घटनाबाट बच्न सक्छौँ ।

सामाजिक सञ्जाल एउटा सञ्चारको माध्यम हो । यसको प्रयोग गर्दा हामी सबै सजग हुनु जरुरी छ । होइन भने माथि उल्लेखित घटनाहरू हाम्रो जीवनमा पनि नहोला भन्न सकिन्न । त्यसैले सामाजिक सञ्जाललाई सदुपयोग गरौँ ।

सावधानी अपनाउँदाअपनाउँदै पनि केही गरी यस्ता घटनाहरू भइहालेमा वा घटना हुन खोजेमा तुरुन्तै परिवारको विश्वासिलो व्यक्तिलाई भन्ने र प्रहरीको पैसा नलाग्ने फोन नं १०० जानकारी गराउने तथा साइबर क्राइम ब्युरोमा जानकारी गराउने ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असार २२, २०७८ १७:२०