कोभिड संक्रमणपछि अधिकांश महिलामा देखियो कपाल झर्ने समस्या

A+ A A-

कोभिड संक्रमण भएको दुई महिनापछि काठमाडौंकी २५ वर्षीया माया भेटवाललाई एकाएक कपाल झर्ने समस्या देखिन थाल्यो । नुहाउने बेलामा आक्कलझुक्कल झर्ने कपाल हिजोआज अस्वाभाविक रूपमा झर्न थालेको माया बताउँछिन् । ‘पहिलेपहिले अलिअलि कपाल झर्थ्यो । अहिले त छुन नपाई फ्यासफ्यास झर्न थालेको छ,' टाउकोको अगाडि भागमा कपाल झरेर बनेको खाली ठाउँ देखाउँदै उनले भनिन् ।

यसरी अस्वाभाविक रूपमा झरेको कपाललाई लिएर क्यान्सरको समेत शंका बढेपछि माया धुलिखेल अस्पताल पुगिन् । उनले कोभिड संक्रमणपछि महिलामा कपाल झर्ने समस्या बढेको कुरा अस्पतालबाट थाहा पाएपछि भने केही राहत महसुस गरेकी छन् ।

गत साल पहिलो लहरमा संक्रमित भएकी मनोविद् गंगा पाठकको पनि यस्तै भोगाइ छ । संक्रमणमुक्त भएको एक महिना नबित्दै उनको पनि कपाल असामान्य भएर झर्न थाल्यो । विभिन्न औषधिउपचार गर्दा पनि सञ्चो नभएपछि अन्ततः कोभिडपछि कपालमा पर्न गएको असाधारण असरबारे थाहा पाएपछि उनी बल्ल शान्त भएकी छिन् ।

काेराेना जितेँ भनेर ढुक्कले बस्दा दीर्घराेगकाे जाेखिम, चिकित्सक भन्छन्- नियमित उपचार र परामर्श लिनु राम्राे

पछिल्लो समय फलोअपमा आउने अधिकांश पूर्वकोभिड संक्रमित महिलामा कपाल झर्ने समस्या देखिएको धुलिखेल अस्पतालकी डर्माटोलोजिस्ट डा. एलिशा श्रेष्ठ बताउँछिन् । उनी भन्छिन्, ‘टेलोजेन इफ्लिभियमको स्वरुप हो यो । यसलाई पोस्ट कोभिड टेलोजेन पनि भनिन्छ ।’

अन्य समयमा कुनै शारीरिक, मानसिक तनाव, रोगका कारण सिर्जित ज्वरोले महिलाको कपाल झर्ने समस्या हुने गर्दथ्यो । डा. एलिशा भन्छिन्, ‘त्यस्तै जस्तो कोभिड लागिसकेपछि पनि हुने तनाव र ज्वरोले कपाल झर्ने समस्या सिर्जना गर्न सक्छ ।’

यद्यपि यो समस्या जीवनभर नभएर केही सीमित समयका लागि मात्र हुने उनको भनाइ छ । पोस्ट कोभिड असरको रूपमा हेर्दा ३ महिनादेखि ६ महिनासम्म यो असर कोभिड संक्रमणपछि पनि देखिन सक्ने डा. एलिशा बताउँछिन् ।

डा. शेरबहादुर पुन

सरुवा रोग विशेषज्ञ एवम् भाइरोलोजिस्ट डा. शेरबहादुर पुन महिलामा कपाल झर्ने समस्या ठ्याक्कै कति लामो समयसम्म रहन्छ भन्नेबारे यकिन भइनसकेको र अध्ययन अनुसन्धान भइरहेको बताउँछन् ।

पुनको भनाइमा नेपालमा यो समस्याको पहिचान भएको छैन । अन्य शारीरिक र मानसिक समस्यालाई मात्रै समस्याको रूपमा हेरिन्छ । तर, महिलामा कपाल झर्ने समस्या पोस्ट कोभिडको हो भनेर विभिन्न अध्ययन/अनुसन्धानहरूले देखाएका छन् ।

जनवरी २०२१ मा ‘द ल्यान्सेट’ जर्नलमा प्रकाशित एउटा अध्ययनअनुसार अस्पतालमा भर्ना भएकाहरूमा कोभिड संक्रमणको दीर्घकालीन परिणामहरू निदान गर्ने क्रममा अनिदो, चिन्ता, उदासीनतालगायत कपाल झर्ने समस्या पनि परेको थियो । २२ प्रतिशतले कपाल झर्ने समस्या अनुभव गरेका थिए ।

अल्वर्ट आइन्सटाइन कलेज अफ मेडिसन एन्ड मन्टेफियर मेडिकल सेन्टर, अमेरिका र जाकोबी मेडिकल सेन्टरको छाला रोग विभागले गरेको संयुक्त अध्ययनले पनि कोभिड संक्रमणपछि कपाल झर्ने समस्या लिएर अधिकांश महिला उपचारका क्रममा आउने गरेको उल्लेख गरेको छ ।

यस अर्थमा हेर्दा कोभिड सिर्जित कपाल झर्ने समस्याका लागि चिकित्सकसँग परामर्श लिनुपर्ने डा. एलिशाको सुझाव छ ।

यद्यपि कोभिडबाहेक महिलामा हुने महिनावारी गडबडी, भिटामिन, हर्मोनका कारणले पनि कपालमा समस्या हुने जोखिम रहेकाले अन्य कारणलाई नजरअन्दाज नगर्न पनि उनी सल्लाह दिन्छिन् । ‘कोभिडका कारणले मात्रै हो भनेचाहिँ निको भएर जान्छ । तर अन्य कारणले हो भने त उपचार पनि गराउनुपर्छ,' उनले भनिन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार १६, २०७८ ०८:५८