गोरखाको एउटा परिवार, जसले बेच्छ मूलको पानी (भिडियो)

मूलको पानी उपभोक्ताको पाइपमा जोड्दै सिर्जना ।

A+ A A-

घर पछाडि पानीको दुईवटा मूल छन् । त्यहाँबाट निस्कने पानी गोरखा बजारका होटल, लज, रेस्टुरेन्टलाई बेचिन्छ । मूलको पानी पनि बेच्ने ? सुन्दा अचम्म लागे पनि गोरखा हस्पिटलचोकस्थित एउटा परिवारले आफ्नो जग्गामा रहेको मूलको पानी बेच्ने गरेको छ ।

गोरखा नगरपालिका-६ की मनमाया श्रेष्ठको घर पछाडि दुईवटा पानीको मूल छ । एउटा मूल मनमायाकै परिवारले प्रयोग गर्नुका साथै त्यो अरुलाई बेच्छ ।

मूलको पानी अरुलाई दिएबापत मासिक एक हजार रुपैयाँ उठाउने गरेको मनमायाले सुनाइन् । कहिलेदेखि पानी त्यसरी बेच्न थालियो भन्ने यकीन छैन । पानीको मूल कहिले फुट्यो भन्ने श्रेष्ठ परिवारलाई थाहा छैन । ‘पहिल्यै मेरो बुढो ससुराको पालाबाटै हो रे ! वर्ष कति भयो थाहा छैन,’ मनमायाकी बुहारी सिर्जनाले सुनाइन् ।

सिर्जनाका अनुसार गोरखा बजारका १२ वटा होटल, रेस्टुरेन्टले त्यही मूलको पानी प्रयोग गर्छन् । जिल्ला अस्पताल गोरखालाई निशुल्क पानी दिने गरिएको सिर्जनाले बताइन् ।

‘मेरो बुढो ससुराले एउटा ट्यांकी बनाएर त्यहाँबाट अस्पताललाई पानी दिनुभएको थियो । कागजी सम्झौता नै थियो,’ सिर्जनाले भनिन्, ‘अहिले पनि एउटा ठूलो पाइप अस्पतालमा जान्छ । पैसा लिँदैनौँ तर त्यो पानी के गरेका छन् थाहा छैन ।’

घर पछाडि रहेको पानीको मूलमा जम्मा भएका पातपतिंगर सफा गर्दै सिर्जना ।

अहिले मूलको पानी जम्मा गर्न घरभित्रै ट्यांकी बनाइएको छ । मूलबाट पाइप लगाएर त्यो ट्यांकीमा पानी जम्मा गरिन्छ । त्यहाँबाट घरभन्दा बाहिरसम्म पाइप जोडिएको छ । पानी उपभोग गर्नेहरूले आ–आफ्नो पाइप त्यहाँ ल्याएका छन् । पालैपालो ती पाइपबाट घरघरमा पानी पुर्‍याइन्छ

बर्खायाममा मूलमा पानी नघट्ने भएकाले २४ घण्टा पानी दिइने गरिएको मनमायाले बताइन् । ‘हिउँदमा दिनको दुई घण्टा दिन्छौँ । पानी लैजानेले मासिक एक हजार रुपैयाँ तिर्नुहुन्छ,’ उनले भनिन् । श्रेष्ठ परिवारकै छिमेकीले पनि इनारबाट दुई घरलाई पानी दिने गरेको छ ।

मूलको आडैमा एक दशक पहिला श्रेष्ठ परिवारले घर बनायो । त्यहाँ मूलबाट आउने पानी जम्मा गर्न पहिल्यै ट्यांकी थियो । पछि त्यसलाई घरभित्रै पारियो । घरमा चिसो पर्दा निकै सास्ती भएको छ ।

फाइदाभन्दा पनि भएको पानी खेर फाल्नुभन्दा दिँदा राम्रै हुन्छ भनेर आफूहरूले दिएको सिर्जना बताउँछिन् । ‘अहिले असार लागे पनि मूल फुटेको छैन, पानीमात्रै परेको छ । मूल बढेपछि हिँड्ने बाटो नै हुँदैन,’ सिर्जनाले भनिन् ।

असार साउनमा मूलमा पानी बढ्छ । उनका अनुसार घर पछाडि रहेको दुई वटा मूलमा पानी भरिएपछि घरको करेसामा भेल बग्छ ।

‘दुई/तीन जना मान्छे गएर माटो झिक्नुपर्छ । पानीजस्तो राम्रो भए पनि अलिअलि माटो पसिहाल्छ,’ उनले भनिन्, ‘चिसोले रंग बिग्रेको छ । दुईवटा कोठामा हाम्रो मान्छे बसेकै छैन ।’

श्रेष्ठ परिवारको घर पछाडि रहेको पानीको मूल ।

वर्ष दिन पहिलासम्म २० वटासम्म पाइपबाट पानी पठाउने गरिएको थियो । कहिले हिलो पस्ने, पातपतिंगर जाने भएपछि अरुले छोडे । ‘कसैको हिलो पस्ने, पात पतिंगर जाने, जाम हुने भएपछि छोड्नुभयो । महँगो भयो भनेर कसैले पनि भनेको छैन,’ सिर्जनाले सुनाइन्, ‘कहिले पाइप हराउँछ, नालीले बगाउँछ । पानी लैजान जति भने पनि मान्छे आउँछ । पानी मीठो छ ।’

श्रेष्ठ परिवारको घर आडैमा सार्वजनिक पानीको पनि धारा छ । गोरखा ६ का स्थानीय त्यही धारा (बोसीपानी धारा)को पानी पिउँछन् । कोही नुहाउन पनि त्यही धारामा आउँछन् ।

बेलाबेला आकाशे पानीले त्यो धाराको मूल धमिलो बनाउँछ । ‘दुई/तीन दिन पानी पर्‍यो भने हाम्रै आँगनबाटै लैजानुहुन्छ त्यहाँ पानी लिन आउनेले । पैसाचाहिँ माग्दैन उनीहरूसँग । घर अगाडि पानी बुजिँदा हामीलाई दोष आउँछ ।’