बाढीको कहरमा मनाङ : ‘बेहाल छ यता, क्षतिको कुरै नगरौँ’

A+ A A-

साँझ परेपछि मूसलधारे पानी दर्किन थाल्यो । राति सुत्ने बेलासम्म पनि उस्तै भइरहँदा लाग्यो – भोलि कहाँ के हुन्छ !

मनाङको चामे गाउँपालिका ३ कोतोका कर्म छेसाङ लामाको सोमबार रातिको निद्रा बिथोलियो । उनी मंगलबार बिहानै उठेर गाउँ डुले । मन शान्त भयो, कहीँ केही नभएको रहेछ ।

चामे–१ वडा सदस्यसमेत रहेका कर्म त्यसपछि मनाङ सदरमुकाम चामेबजार पुगे । ‘खोला बढेपछि त्यहाँ एक/दुईवटा घरको सामान सार्दै रहेछ । एक घन्टा उनीहरूलाई सघाएँ,’ लामाले सुनाए, ‘पारीपट्टि बजार जानपर्‍यो भनेको खोला बढेर सकिएन ।’

घट्टेखोलाको पुलको फाउन्डेसन कमजोर भएको थियो । खोला बढेकाले जान नसकेपछि नयाँबजारमै त्यहीँ चिया पिउँदै थिए । ‘त्यहीँ चामेमा चिया खाँदै थिएँ । घरी एउटा खोला बौलाउँछ घरी अर्को । १५–१५ मिनेटमा बाढी आउने,’ उनले थपे, ‘बेहाल छ यता । क्षतिको कुरै नगरौँ । आफ्नै आँखाले देख्दा तीन/चारवटा घर नै भत्कायो ।’

दिनभर जिल्ला सदरमुकाम चोमको नयाँबजार क्षेत्रमा घट्टेखोला र च्यट्टु खोलामा आएको बाढीले वितण्डा मच्यायो । स्थानीयको भागाभाग मच्चियो ।

चामेको नयाँबजारमा आएको बाढीले कटान गर्दा क्षति पुगेको हुलाक कार्यालयको भवन (बायाँतर्फ सेतो) । तस्बिरः अमन दराई

चामे गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासशकीय अधिकृत नरबहादुर चन्दका अनुसार दिउँसो एक बजेपछि सदरमुकाम चामेबजारको नयाँबजारमा भागाभाग भयो । सदरमुकाम जोड्ने पुल खोलाले बगाएकाले आवातजावत ठप्प छ ।

‘जनको क्षति छैन । घर आठ/दस वटा भत्कियो । हुलाक कार्यालयको भवन भत्कियो,’ चन्दले चामेको अवस्था सुनाए, ‘अरु केके भएको छ भन्ने थाहा पाउन बाँकी छ । सबै जना ज्यान बचाउन भाग्यौँ ।’

चामे नयाँबजारस्थित हुलाक कार्यालयको भवन घट्टेखोलाले दिउँसो दुई बजे कटान गरेर लग्यो । वडा सदस्य लामा पारीबाट त्यो दृश्य हेरिरहेका थिए ।

अवस्था भयावह रहेको बताउँदै वडासदस्य लामा थप्छन्, ‘हुलाक अफिसको घरै आँखै अगाडि लग्यो । बनाएको बसपार्क पनि बाढीले कटान गरिसक्यो । तीन वटा होटलको आँगन लगिसक्यो । घर बच्ला भन्ने छैन ।’

चामे गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधि, कर्मचारी, नयाँबजार क्षेत्रका स्थानीय गरेर करिब तीन सय जना एकै ठाउँमा बसेका छन् ।

चामे बजार नजिकैको आर्मी क्याम्प छेउमा रहेको कारागार भवनमा आफूहरु सुरक्षित बसेका गाउँपालिकाका सूचना अधिकारी लक्ष्मण गौलीले सुनाए । उनका अनुसार घट्टेखोलामा दुई दिन पहिल्यैदेखि सामान्य बाढी आए पनि मंगलबार दिउँसो उग्र रूप लिएको हो ।

‘बिहान ठूलो बाढी आयो । घरहरू बगाउन थाल्यो । भागाभाग नै भयो । ज्यान बचाउन माथितिर भाग्यौँ,’ मंगलबार साँझ गौलीले शिलापत्रलाई सुनाए, ‘अझै अब के हुन्छ थाहा छैन । एक/दुई दिन अस्तव्यस्त छ ।’

सदरमुकाम चामेबजार पूरै जोखिममा परेको छ । अधिकांश स्थानीय नयाँ कारागार भवनमा बसेका छन् । कोही त्रिपाल हालेर अझै अग्लो ठाउँमा छुट्टै बसेका छन् । पानी पर्ने क्रम अझै रोकिएको छैन । ‘पानी परे पनि यस्तो नहोला भनेको एक्कासि करिब एक बजेतिर बाढी आयो । माथि कुनै हिमताल फुटेजस्तो लागेको छ । पानी अझै परेको छ,’ गाउँपालिकाका प्रशासकीय अधिकृत चन्दले सुनाए ।

गत जेठ तेस्रो साता तीन दिन लगातार पानी परेको थियो । त्यतिबेला पनि घट्टेखोला र ठाडो खोलामा आएको बाढी चामेको नयाँबजार क्षेत्रका तीन घरमा पसेको थियो । घट्टेखोलाको पुल त्यतिबेला क्षति भएकोमा मर्मत गरिएको थियो । मंगलबार दिउँसो आएको बाढीले त्यो पुलको फाउन्डेसन बगाएको छ ।

‘अल्लि अस्ति क्षति गरेको थिएन । आज एकदम डरलाग्दो भयो । कोही गाउँपालिकामा बसेका छन्, कोही माथि जंगलमा त्रिपाल हालेर बसेका छन्,’ चन्दले भने ।

सोमबार साँझदेखि लगातार २४ घन्टा परेको पानीले मनाङको चामेसँगै नासोँ गाउँपालिका पनि प्रभावित बनेको छ । त्यहाँका जनप्रतिनिधि र स्थानीयसँग टेलिफोन सम्पर्कविच्छेद छ । नासोँ १ तालगाउँका ६० घर डुबानमा परेको मनाङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी विष्णु लामिछानेले जानकारी दिए ।

उनका अनुसार चामे बजार र तालगाउँमा गरेर करिब ६ सय जना प्रभावित भएका छन् । ‘घर सबै डुबेका छन् । गाउँले माथि डाँडामा बसेका छन् । प्रहरी र जनप्रतिनिधि भएर दुःखम सुखम व्यवस्थापन गरेका छन्,’ प्रजिअ लामिछानेले तालगाउँको अवस्था सुनाए ।

चामेमा ६ वटा घरमा क्षति पुगेको जानकारी आएको उनले बताए । राहत लिएर केन्द्र सरकार र प्रदेश सरकारको टोली बुधबार हेलिकोप्टरमा मनाङ जाने तयारी छ । ‘अहिले पाएका कम्बल र भाँडाकुडा प्रयोग गरेर विस्थापितलाई राखेका छौँ,’ लामिछानेले भने, ‘काठमाडौँबाट सांसद, मन्त्री आउन सक्नुहुन्छ । प्रदेशबाट मुख्यमन्त्री पनि एकपटक आउने कुरा छ ।’

तस्बिरः अमन दराई

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असार १, २०७८ २२:५१