बजारमा सिटामोलको अभाव : उत्पादनमा कमी कि कालोबजारी ?

A+ A A-

कोरोना संक्रमण बढेसँगै सिटामोलको माग अत्यधिक बढ्दा त्यसको असर बजारमा पर्न थालेको छ । कोभिड–१९ संक्रमणको दोस्रो लहर सुरु भएसँगै सिटामोलको माग बढेपछि अभाव सुरु भएको हो । बजारमा सिटामोल अभाव हुन थालेपछि यतिबेला उपभोक्ताहरू मेडिकल पसल चहार्न थालेका छन् ।

पछिल्लो समय अस्पताल जानेभन्दा घरमा आइसोलेसनमा बस्ने संक्रमित धेरै हुँदा सिटामोल खरिद उच्च हुन पुगेको व्यवसायीहरू बताउँछन् । जसले गर्दा आपूर्तिमा कमी आए पनि अभाव नै सिर्जना भने नभएको व्यवसायीको भनाइ छ ।

औषधि व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष मृगेन्द्र श्रेष्ठ उपभोक्ताले स्टकमा राख्दा बजारमा सिटामोल आपूर्तिमा कमी आएको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘सिटामोल अभाव भएको होइन, आपूर्तिमा कमी आएको हो । व्यवसायीले थोरै संख्यामा सिटामोल दिइरहेका छन् ।’

बजारमा सिटामोल अभाव हुने हल्ला चलेसँगै उपभोक्ता पनि औषधिको जोहो गर्न थालेका छन् । जसको असर बजारमा देखिएको हो । उपभोक्ताले हल्लामा लागेर सिटामोल स्टकमा राखेको मात्र नभएर बजारमा पनि कमै मात्रामा सिटामोल आएको व्यवसायी बताउँछन् । अध्यक्ष श्रेष्ठका अनुसार औषधि उत्पादकहरूले नै बजारमा थोरै सिटामोल पठाएका छन् । उनी भन्छन्, ‘उद्योगबाट नै अघिल्लो महिनाको तुलनामा निकै थोरै मात्र सिटामोल बजारमा आएको छ ।’

अध्यक्ष श्रेष्ठ अभाव देखिए पनि हाहाकारको अवस्था भने आइनसकेको बताउँछन् । नेपाली उत्पादकले उत्पादन घटाए पनि भारतबाट औषधि आयात भइरहँदा बजारमा अभाव सिर्जना भने नहुने व्यवसायीको तर्क छ ।

उत्पादन घटेको छैन : औषधि उत्पादक संघ

यता औषधि उत्पादकहरू भने औषधि व्यवसायीहरूको कुरा मान्न तयार छैनन् । औषधि उत्पादक संघका अध्यक्ष नारायण क्षत्री यो महिना मात्रै उद्योगले १ करोड संख्याको हाराहारीमा सिटामोल नेपाली बजारमा पठाएको दाबी गर्छन् ।

‘अहिले हामीले पर्याप्त मात्रामा सिटामोल पठाएका छौँ तर उपभोक्तासम्म नपुगेको देख्दा अचम्म लागेको छ,' अध्यक्ष क्षत्री भन्छन्, ‘उत्पादन भए पनि बीचमा नै औषधि हराइरहेको छ । यसर्थ भारततर्फ निकासी पो भइरहेको छ कि भन्ने आशंका छ ।’

त्यसो त यतिबेला भारतीय बजारमा भन्दा नेपाली बजारमा सिटामोलको मूल्य कम छ । नेपालमा एक रुपैयाँ पर्ने सिटामोल भारतीय बजारमा भारतीय २ रुपैयाँ पर्न जान्छ । खुला सीमाका कारण नेपाली बजारमा खरिद गरेर भारतमा बेच्ने गिरोह सक्रिय हुँदा पनि नेपालमा उत्पादित सिटामोल व्यवसायीसम्म पुग्न नसकेको हुन सक्ने उनको भनाइ छ ।

संघले जेठ महिनाका लागि पुग्ने सिटामोल बजारमा पठाइसके पनि भोलिका दिनमा भने हाहाकार हुन सक्ने बताउँदै आएको छ ।

उत्पादकहरूले नेपालमा उत्पादन हुने ५० प्रकारका औषधिको मूल्यमा १४ वर्षदेखि समायोजन नभएको भन्दै उत्पादन ठप्प पार्ने चेतावनी दिइसकेका छन् । यससँगै भोलिका दिनमा भने अभाव चुलिने सम्भावना बढेर गएको हो ।

अध्यक्ष क्षत्रीका अनुसार एउटा पारासिटामोल बनाउन १ रुपैयाँ ५६ पैसा लागत पर्छ । उद्योगीले अहिले घाटा खाएरै १ रुपैयाँमा पारासिटामोल बिक्रीवितरण गर्दै आएका छन् । उनी सरकारले मूल्य तोक्दा कच्चा पर्दाथ ४ सय रुपैयाँ भारुमा आउने भए पनि अहिले १ हजार ७५ भारु पर्ने बताउँछन् ।

मूल्य समायोजन गर्न पटक–पटक माग गर्दा पनि सरकारले चासो नदेखाउँदा औषधिका लागि चाहिने कच्चा पदार्थ आयात गर्न नसकेको उद्योगीको गुनासो छ । उनी भन्छन्, ‘अहिलेसम्म हामीसँग भएको कच्चा पर्दाथबाट औषधि बनायौँ, अब मूल्य नबढे कच्चा पदार्थ महँगोमा ल्याएर सस्तोमा बेच्न सकिँदैन ।’

क्षत्री सरकारले छिटो औषधि उत्पादकहरूको माग सम्बोधन नगरे नेपाली औषधि उत्पादन ठप्प पार्न बाध्य हुने चेतावनी पनि दिए ।

उपभोक्ताले चाहिनेभन्दा बढी खरिद गरे : औषधि व्यवस्था विभाग

बजारमा अभाव भएको सिटामोललाई लिएर कालोबजारीको आशंका भइरहँदा औषधि व्यवस्था विभाग भने उपभोक्ताले चाहिनेभन्दा धेरै औषधि स्टकमा राख्दा आपूर्तिमा कमी आएको बताउँछ । विभागका प्रवक्ता डा.सन्तोष केसी भन्छन्, ‘अभाव वा कालोबजारी भएको भन्ने कुरा अहिलेसम्म हामीकहाँ आएको छैन । यद्यपि घरमा बस्ने संक्रमितले स्टकमा सिटामोल थुपार्दा त्यसको असर बजारमा परेको छ । ’

प्रवक्ता केसी अभाव हुने हल्ला भए पनि अभाव हुन नदिन गृहकार्य गरिरहेको बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ २६, २०७८ १७:४३